ΛΕΓΕ ΜΕ ΙΣΜΑΗΛ - ΤΕΣΥ ΜΠΑΪΛΑ – ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ

 

Η Τέσυ Μπάιλα είναι από τους συγγραφείς που βιβλίο τους κυκλοφορεί κάθε δύο με τρία χρόνια, ως εκ τούτου είναι μια συγγραφέας που έχει συνηθίσει το κοινό της να περιμένει το νέο της βιβλίο ώσπου η ίδια να νιώσει έτοιμη να το μοιραστεί μαζί του, καθώς απαιτείται χρόνος για να γραφτεί ένα μυθιστόρημα με ιστορικά και πραγματολογικά στοιχεία. Πρόσφατα, και μετά από διάστημα περίπου τριών χρόνων, κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ το νέο έργο της Τέσυ Μπάιλα με τίτλο Λέγε με Ισμαήλ.

     Πρόκειται για ένα ιστορικό και κοινωνικό μυθιστόρημα που αναφέρεται στην τύχη του ρωμαίικου στοιχείου στην Πόλη των πόλεων κατά την περίοδο 1955-1964, την ταραγμένη δεκαετία κατά την οποία συντελείται και κορυφώνεται ένα οργανωμένο σχέδιο εκδίωξης του ελληνικού στοιχείου από την Πόλη. Μια περίοδο κατά την οποία το κοσμοπολίτικο περιβάλλον της Πόλης, τυλιγμένο στην ομίχλη του Βοσπόρου και της μνήμης χάθηκε κάτω από τα σύννεφα της μισαλλοδοξίας του εθνικισμού.

     Φαίνεται πως η Μπάιλα έχει κατά νου να περιγράψει όχι μόνο τα γεγονότα αυτά καθ’ αυτά, όσα προηγήθηκαν και όσα επακολούθησαν αλλά να σταθεί κυρίως στον παράγοντα άνθρωπος, όπως γράφει η ίδια, Έλληνας, Τούρκος, Αρμένιος ή Λεβαντίνος δεν έχει καμιά σημασία», και να δείξει μέσα από τις παράλληλες ζωές των κατοίκων μιας ελληνικής γειτονιάς στο Πέρα της Πόλης τις παράλληλες ιστορίες των δύο λαών, Ελλήνων και Τούρκων, που πέρα από όσα διπλωματικά, πολιτικά, ιστορικά παιχνίδια τούς χώρισαν τα συναισθήματα που μοιράζονταν ήταν πιο ισχυρά και κατάφεραν να τους ενώσουν. Έτσι η συγγραφέας καταθέτει μια ιστορία για μια δυνατή φιλία που αναδύεται από τις πιο σκοτεινές σελίδες της Ιστορίας και αποδεικνύει πως η αγάπη, η φιλία, η αλληλεγγύη είναι αλληλένδετα με την ανθρωπιά και πως ο ξεριζωμός κρύβει την ίδια οδύνη για όλους.

     Το ΛΕΓΕ ΜΕ ΙΣΜΑΗΛ είναι ένα μυθιστόρημα πολλών ηρώων οι οποίοι μοιράζονται μια γειτονιά του Πέρα. Ο καλόκαρδος Ισμαήλ, ο Τούρκος καφετζής, είναι ένας άνθρωπος ήπιος, γελαστός που σκέφτεται τους συνανθρώπους του, έχει μείνει ορφανός από μικρός και διατηρεί τον καφενέ του πατέρα του με αγάπη και αφοσίωση στο έργο του. Ο καφενές του είναι ένας τόπος όπου συγκεντρώνονται οι ήρωές του μυθιστορήματος, λειτουργεί σαν τον χορό μιας αρχαίας τραγωδίας, και αποπνέει όλη την ανατολίτικη ατμόσφαιρα ενός τουρκικού καφενέ. Στον αντίποδα του Ισμαήλ ο Ισίδωρος, ο Ρωμιός που διατηρεί το τελευταίο ρωμαίικο βιβλιοπωλείο της περιοχής, ένας άνθρωπος μοναχικός και κλειστός που του αρέσει να χάνεται στις σελίδες των βιβλίων του.

     Γύρω τους κινούνται οι άλλοι ήρωες και οι ζωές τους εμπλέκονται σε ένα γαϊτανάκι της μοίρας. Η αρχόντισσα Καλλιάνθη που ζει μόνη της με τον γάτο της τον μικρό Σοπέν και την ψυχοκόρη της οικογένειας τη Μέλπω, ο τυχοδιώκτης Ναντίρ, ένας περιθωριακός τύπος που τη νύχτα των Σεπτεμβριανών θα κλέψει την Ασλίβ για να φτάσει μαζί της σε ένα τραγικό αδιέξοδο, η Αϊσέ, η ίδια η λαγνεία προσωποποιημένη, είναι αυτή που θα σφιχτοδέσει στα δεσμά του πόθου της τον Ισμαήλ και τον Ισίδωρο και θα φύγει αφήνοντας πίσω της την κόρη της, τη μικρή Εσίν, ο μικρός Οσμάν με εκείνη την τόσο συγκλονιστική σκηνή που χάνει το φέσι του, η μικρή τσιγγάνα που πουλά λεβάντες και ο Ισίδωρος τον βοηθάει να το βρει και πάνω από όλους η γριά Γιασεμώ, μια πρώην πόρνη που ζει τώρα γυρίζοντας στους δρόμους με μοναδική συντροφιά τον Γιουσούφ, έναν αδέσποτο σκύλο, και σε αυτόν θα διηγηθεί την ταραγμένη ζωή της. Όλοι ήρωες με πολύ ισχυρό εκτόπισμα. Η συγγραφέας μάς εκμυστηρεύεται τη ζωή τους αφήνοντάς τους να μας τη διηγηθούν μόνοι τους σε ένα αφηγηματικό κρεσέντο που κάνει τον αναγνώστη να στοχαστεί για τη μοίρα, την απώλεια, τον θάνατο, την αγάπη, την αδελφοσύνη. Μια αφήγηση που άλλοτε ρέει με τρυφερότητα, άλλοτε ρεαλιστικά και πάντα είναι μέσα στην ατμόσφαιρα της εποχής και της ανατολίτικης ομορφιάς μιας Πόλης που στέκεται με το ένα πόδι στην ανατολή και με το άλλο στη δύση.

      Το ΛΕΓΕ ΜΕ ΙΣΜΑΗΛ είναι μια ιστορία για την κοινή μοίρα δυο λαών που τους ενώνει για πάντα. Για την ανθρωπιά που μπορεί να νικήσει κάθε ιστορική συγκυρία. Για τις πατρίδες που κάποτε ανταλλάχτηκαν και αγαπήθηκαν πολύ. Για την Κωνσταντινούπολη των αναμνήσεων και των απαράμιλλων εικόνων της ομίχλης, του Βοσπόρου, των μιναρέδων και των τρούλων, των γλάρων και της σαγήνης. Η συγγραφέας ανασυστήνει το σκηνικό της πόλης που αγαπά όλος ο ελληνισμός με τον καλύτερο τρόπο και αφήνει να ξεχυθούν εικόνες και στοχασμοί μέσα από μια σπαρταριστή αφήγηση, επικεντρωμένη σε ήρωες που θα μείνουν για πάντα χαραγμένοι στη μνήμη των αναγνωστών.

     Αρώματα και ήχοι, μυρωδιές και εικόνες, ανατολίτικες σκηνές, μπαχαρικά και θάλασσα, μνήμες και οδύνη απελπισία και έρωτας, αγάπη και προδοσία αναμειγνύονται με φόντο μια πόλη που αντί να χωρίζει τους ανθρώπους ενώνει τους λαούς και δίνει νόημα στη ζωή τους. Η Μπάιλα σκάβει βαθιά στην ψυχή των ηρώων της και φέρνει στην επιφάνεια τις πιο μύχιες σκέψεις τους. Διεισδύει στην ψυχή τους και εκεί ανακαλύπτει εκ νέου τον κρυμμένο θησαυρό της ανθρωπιάς για να μας δείξει τελικά ότι στη ζωή η ανθρωπιά είναι που έχει μεγαλύτερη σημασία.

    Ένα αξιόλογο έργο για τους αναγνώστες της καλής λογοτεχνίας.