«ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ» -ΧΟΡΧΕ ΓΚΑΛΑΝ -ΨΥΧΟΓΙΟΣ

     Ο ΧΟΡΧΕ ΓΚΑΛΑΝ με το βιβλίο του «ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ», το οποίο κυκλοφορεί στη χώρα μας από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ, μας μεταφέρει στη πατρίδα του συγγραφέα, το Ελ Σαλβαδόρ, σε μια δύσκολη και σκληρή εποχή. Μέσα από τις σελίδες του καταγγέλλει όχι μόνο τη στρατιωτική βία και τη φρίκη του εμφυλίου, αλλά και τον ρόλο που έπαιξαν οι υπερδυνάμεις προκειμένου να διατηρηθεί αυτή η κατάσταση.

     Τα γεγονότα, πάνω στο οποία είναι βασισμένο το βιβλίο, ξεκινούν τον Νοέμβριο του 1989. Ίσως η ιστορία να ξεκινά από πιο παλιά, από το 1950, όπως αναφέρεται και στην αρχή του βιβλίου. Τότε μια παρέα νεαρών ιεροσπουδαστών ερωτήθηκε αν ήθελαν να τοποθετηθούν στην κεντρική Αμερική, ακούγοντας τον καθηγητή τους ενθουσιασμένοι να τους περιγράφει τον μακρινό εκείνο τόπο. Και το χέρι σηκώνει μόνο ένας, ο Ιγνάτιο Εγιακουρία. Αυτός έμελλε να παίξει σημαντικό ρόλο στην ιστορία και το δικό του αίμα να ποτίσει τα θεμέλια της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

     Από τις αρχές της δεκαετίας του ΄80, όταν το αντάρτικο κίνημα FMLN διεκδικούσε το δικαίωμα στη διακυβέρνηση της χώρας όπως στην Κούβα, οι δολοφονίες Ιησουιτών ιερέων από παραστρατιωτικές οργανώσεις είχαν αυξηθεί. Αυτό συνέβη γιατί οι ιερείς πίεζαν προς την επίτευξη της Ειρήνης, κάτι που οι στρατιωτικοί δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο. Άλλωστε με την ισχύουσα κατάσταση απεκόμιζαν τεράστια οικονομικά και κοινωνικά οφέλη. Μόνο από τις ΗΠΑ, το καθεστώς εισέπραττε 1,5 εκατομμύρια δολάρια ημερησίως. Έτσι, διέδιδαν ότι οι ιερείς ήταν με το μέρος των ανταρτών και ο λόγος τους εναντίον τους, με αποτέλεσμα να πέφτουν θύματα φανατικών παραστρατιωτικών. Αποκορύφωμα, η δολοφονία του αρχιεπισκόπου Όσκαρ Ρομέρο, κατά τη διάρκεια της θείας λειτουργίας. Όμως για τον άμαχο πληθυσμό, οι ιερείς ήταν το μόνο τους στήριγμα. Απέναντι στο φόβο, τη βαρβαρότητα, το μίσος και το θάνατο, ήταν η μόνη τους ελπίδα και τους δολοφονημένους ιερείς, ο λαός τους κατέταξε μεταξύ των Αγίων.

      Έτσι λοιπόν φτάνουμε στον Νοέμβριο του 1989. Ο  Εγιακουρία έχει δώσει τεράστιο αγώνα για την πολυπόθητη ειρήνη με αποτέλεσμα να έχει γίνει στόχος. Ως  συνέπεια, αυτοεξορίζεται για ένα διάστημα. Όμως τον Νοέμβριο γυρίζει πίσω, πιστεύοντας ότι οι συνθήκες για ειρήνη έχουν γίνει ευνοϊκές. Τον περιμένουν. Η παγίδα έχει στηθεί. Τα χαράματα της 16^ης Νοεμβρίου, ο Ιγνάτιο Εγιακουρία και άλλοι 5 ιερείς δολοφονούνται από ένοπλους άντρες στο σπίτι όπου διέμεναν στον χώρο του πανεπιστημίου. Μαζί με τους ιερείς, δολοφονήθηκαν και δυο γυναίκες που εκτελούσαν χρέη οικιακής βοηθού, ώστε να μη υπάρξουν μάρτυρες του στυγερού εγκλήματος. Ο πατήρ Χοσέ Μαρία Τοχέιρα θα ξεκινήσει ένα δύσκολο αγώνα προκειμένου να αποκαλύψει ότι πίσω από τις δολοφονίες κρύβεται ο στρατός του Ελ Σαλβαδόρ και όχι οι αντάρτες. Μοναδικό του όπλο ο ένας και μόνο μάρτυρας του σκηνικού. Θα καταφέρει να τα φέρει εις πέρας ενάντια στο σκοτάδι; Ενάντια στο κακό;

     Ύστερα από 25 χρόνια ο Χόρχε Γκαλάν ζωντανεύει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου του τα δραματικά εκείνα γεγονότα. Δίνει φωνή στους νεκρούς Ιησουίτες και, μπλέκοντας με αξιοθαύμαστο τρόπο τη μυθοπλασία με την ιστορία, μας προσφέρει ένα εξαιρετικό μυθιστόρημα. Η πένα του συγγραφέα δεν κλίνει προς καμία από τις αντίστοιχες πλευρές, αλλά γίνεται βέλος ενάντια στη βία, τη φρίκη του εμφυλίου πολέμου και όλων αυτών που συντηρούν όλο αυτό το σκηνικό. Επτά ενότητες απαρτίζουν το βιβλίο αυτό, με την πρώτη να μας περιγράφει τη δολοφονία των Ιησουιτών. Οι επόμενες ενότητες έχουν ως ήρωες άλλους ανθρώπους του Ελ Σαλβαδόρ, οι οποίοι σχετίζονται άμεσα με την ιστορία, όπως η μοναδική αυτόπτης μάρτυρας. Ο συγγραφέας μάς περιγράφει με ανάγλυφο και παραστατικό τρόπο, την ατμόσφαιρα που επικρατούσε κατά τη διάρκεια των στρατιωτικών επιχειρήσεων και ανάμεσα στον άμαχο πληθυσμό. Τον φόβο, τη στάση τους μπροστά στον θάνατο, την αίσθηση ότι αντικρίζουν τους ανθρώπους γύρω τους για τελευταία φορά, επειδή είναι αναγκασμένοι να εγκαταλείψουν τη χώρα και ίσως χωρίς να επιστρέψουν ξανά.

     Το βιβλίο του Γκαλάν, σε μετάφραση Βασιλικής Κνήτου, είναι ένα συγκλονιστικό ιστορικο-κοινωνικό μυθιστόρημα χωρίς όμως να είναι ένα δυσνόητο πολιτικό θρίλερ. Και αυτό είναι που κάνει το βιβλίο τόσο ξεχωριστό. Κατά την ανάγνωση αυτού του βιβλίου έρχονται στην επιφάνεια πλήθος συναισθημάτων, δοσμένα έτσι ώστε να μην εμπνέει μίσος.

Ένα βιβλίο προσιτό για όλους τους αναγνώστες που θα γνωρίσουν ένα ακόμα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας.     

 

«1989. Ο λαός του Ελ Σλαβαδόρ ζει τον τρόμο του εμφυλίου πολέμου. Ένα πρωινό του Νοεμβρίου, μια ομάδα ένοπλων αντρών εισβάλλει στον χώρο του Καθολικού Πανεπιστημίου και δολοφονεί εν ψυχρώ έξι Ιησουίτες και δύο γυναίκες. Ο πατήρ Τοχέιρα αναγκάζεται από τις περιστάσεις να πάρει τα ηνία αυτές τις τραγικές μέρες και αναλαμβάνει το καθήκον να αποκαλύψει την αλήθεια που κρύβεται πίσω από αυτούς τους θανάτους. Ωστόσο, ο μοναδικός μάρτυρας που θα μπορούσε να βοηθήσει στην επίλυση της υπόθεση σιωπά. Ποιοι είναι οι πραγματικοί ένοχοι της σφαγής; 

     Εμπνευσμένο από τα τραγικά γεγονότα που συντάραξαν το Ελ Σαλβαδόρ και τη Λατινική Αμερική, ο ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ είναι ένα συγκινητικό μυθιστόρημα για τον φόβο, το μίσος και την ατιμωρησία. Ένα βιβλίο που ρίχνει φως για πρώτη φορά στα περιστατικά που έλαβαν χώρα το 1989, μια προσπάθεια να ακουστεί η φωνή των φτωχών και καταπιεσμένων.»

                                                         (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)