«Αντίο δεν είπα, ακόμη ΖΩ»- ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΙΤΖΙΚΑΚΗΣ

      Αν και το συγγραφικό έργο του Γιώργου Τζιτζικάκη αποτελείται ήδη από 7 βιβλία, τις καρδιές των αναγνωστών κατέκτησε απόλυτα με το best seller «Τ' αηδονιού το δάκρυ», το οποίο κυκλοφόρησε το 2015, από τις εκδόσεις Ωκεανίδα. Ένα χρόνο αργότερα κυκλοφορεί, από τον ίδιο εκδοτικό οίκο, ένα τελείως διαφορετικό βιβλίο, με τίτλο «Ένα δράμι δύναμης». Μάιος του 2018 και κυκλοφορεί το νέο του βιβλίο «Αντίο δεν είπα, ακόμη ΖΩ».

     «Έντεκα ιστορίες, εμπνευσμένες όλες από ημέρες και νύχτες δύσκολες, σκοτεινές και μοναχικές. Ιστορίες για τον έρωτα και την αγάπη, τη νοσταλγία και την απώλεια, για τους θανάτους που βιώνεις στη ζωή και για τις φορές που βρέθηκες ένα βήμα πιο κοντά στην τρέλα.

     Κάποιες πηγάζουν από γνωριμίες με αλλόκοτους ανθρώπους, άλλες είναι βαθιά εξομολογητικές και μερικές υπαγορευμένες εξ ολοκλήρου από τη φωνή που μιλάει μέσα στο κεφάλι κάθε ανθρώπου. Όπως και να έχει, σας κοιτάζουν κατάματα δίχως να επιχειρούν να σας αποδείξουν κάτι· θέλουν μονάχα να σας διηγηθούν μια ιστορία, ψιθυρίζοντάς σας πως υπάρχει και αυτή η εκδοχή της.

         
    Υπάρχουν ιστορίες που προορίζονται να ολοκληρωθούν σε μονάχα μια σελίδα, άλλες που γίνονται ολόκληρο βιβλίο και ορισμένες που δεν συμβιβάζονται ποτέ με το αποτέλεσμά τους, λες και σκοπό τους έχουν κάθε φορά που τις διαβάζεις να σου φωνάξουν: "θα μπορούσες να με έχεις γράψει και καλύτερα!» 

     Απόλυτα αντιπροσωπευτική η περίληψη στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, και  ξεκινώντας την παρουσίαση μας, ας δούμε αρχικά, τα περιεχόμενα αυτής της συλλογής διηγημάτων.

-Εισαγωγή του συγγραφέα , «Manifesto»,  «La Vie en Rose», «Το υγρό στοιχείο της», «Φρουτένιο άρωμα», «Φόβος», «Το χοχλιδάκι της φωτιάς», «Ανάμνηση», «Εγωισμός», «Μια εκδρομή», «Λεμονιές και άνθη», «Το φρεσκοβαμμένο ξύλο», Σημειώσεις για τις ιστορίες πίσω από τις ιστορίες.

      Αν ίσως κάποιους προβληματίζει ότι πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων και όχι για ένα μυθιστόρημα, να είστε σίγουροι ότι δεν θα σας διαψεύσει η επιλογή σας. Και αν και τα διηγήματα είναι έντεκα, εμείς θα πούμε ότι υπάρχουν 11 + 1 (και όχι μόνο) λόγοι για να το διαβάσετε.

    Δύσκολο αφηγηματικό είδος το διήγημα, αφού πρόκειται για μικρής έκτασης, αυτοτελές αφήγημα με σύντομη πλοκή που περιστρέφεται γύρω από έναν κεντρικό ήρωα σε μια συγκεκριμένη χρονική στιγμή και ένα συμβάν που καθορίζει την ζωή του. Και απαιτεί τέχνη και τεχνική από τον συγγραφέα, ώστε να είναι δυνατό, άρτιο,  να καλύψει πλήρως την πλοκή, να αιφνιδιάσει, να εκπλήξει  και κυρίως να δώσει με αμεσότητα αυτήν την κοινωνική πραγματικότητα που επέλεξε να παρουσιάσει μέσα από την διήγηση του. Και αυτό ακριβώς έκανε ο Τζιτζικάκης και αυτό ακριβώς είναι τα διηγήματα του.

    Ένα συμβολικό και λίγο αφαιρετικό εξώφυλλο και ένας τίτλος συμβολικός και πολυδιάστατος. Η γραφή του συγγραφέα γνωστή. Μεστή, στρωτή, άλλοτε γλαφυρή-λογοτεχνική και άλλοτε ωμή, προσαρμόζεται στην κάθε ιστορία, μα πάντα εξαιρετική. Ήρωες απλοί καθημερινοί άνθρωποι, άρτια σκιαγραφημένοι. Όμορφες περιγραφές, ιστορίες καθημερινές, άλλοτε απόκοσμες και άλλοτε πραγματικές. Όλες όμως κρύβουν μέσα τους ιστορίες πίσω από τις λέξεις, αποφθέγματα ζωής, μηνύματα που αγγίζουν τις καρδιές, αβίαστα, χωρίς να είναι αυτοσκοπός του συγγραφέα, χωρίς να είναι ένα ακόμα φιλοσοφικό εγχειρίδιο.

    «…Και πότε ήμαστε παιδιά, και πότε γίναμε κιόλας ενήλικες; Πόσο γρήγορα περνούν οι στιγμές και τα χρόνια μας επάνω στη γη; Μοιάζουν όλα σαν να μην προλαβαίνουμε καν να τα ζήσουμε· λες και ένα ύπουλο ξόρκι μετρά αντίστροφα τον χρόνο από τη γέννηση μας κιόλας. Ο χρόνος πετά και αυτός με κέρινα φτερά, δεν ορίζεται τελικά με δείκτες και ρολόγια… Και το χειρότερο είναι πόσο γρήγορα ξεχάσαμε να είμαστε παιδιά, πόση σημασία δώσαμε σε τόσα και τόσα μικρά πράγματα…»

     Μια γλυκόπικρη κατάθεση ψυχής, γνώσης, εμπειριών και αγώνα επιβίωσης η Εισαγωγή του συγγραφέα. ‘Ένα κείμενο ατόφιο, πραγματικό, υπερήφανο, αξιοπρεπές, αυτοσαρκαστικό και γιατί όχι; σε κάποια σημεία λίγο τραγικό που εξηγεί ο ίδιος ο συγγραφέας πράγματα που αφορούν τόσο τον ίδιον, όσο και τη συγγραφή και γενικά τα βιβλία.

        Ένας τρόπος  προσέγγισης της παρουσίασης μας θα ήταν να μιλήσουμε ξεχωριστά για κάθε ένα από τα διηγήματα, ένας άλλος να μιλήσουμε γενικά για τα σημεία που μας άγγιξαν ιδιαίτερα. Επιλέξαμε τον δεύτερο τρόπο κι αυτό γιατί όλα μα όλα τα διηγήματα κρύβουν εκπλήξεις, έχουν ανατροπές και λόγω της μικρής τους έκτασης, θα υπήρχε ο κίνδυνος να αποκαλύψουμε αυτά που θα ανακαλύψει ο αναγνώστης σελίδα τη σελίδα.

    Μέσα από τις σελίδες του πολυεπίπεδου αυτού βιβλίου που διατηρεί την δυναμική του μέχρι τέλους, άρτια δοσμένα περνούν αλήθειες, πραγματικότητες, καταστάσεις και κοινωνικά φαινόμενα, που τα απομονώνει ο αναγνώστης και εκτός του ότι θα τον αγγίξουν, θα χαραχτούν μέσα του, θα τον συγκινήσουν και θα τον προβληματίσουν. Η φτώχεια, η πορνεία, η κατάχρηση της εξουσίας. Γάμοι που βαλτώνουν, φιλοδοξίες που καταστρέφουν ζωές και συνειδήσεις, σύντροφοι που αγαπούν πραγματικά και δίνουν τα πάντα, η αναγνώριση της αλήθειας και η κατάρρευση. Οι ανησυχίες των εφήβων, η ορφάνια, η ιδιαιτερότητα. Η ασθένεια, η προσμονή χωρίς αντίκρισμα, η απώλεια. Η στερεότυπη καθημερινότητα, το θάρρος και η τόλμη. Ο φόβος. Ο φόβος του θανάτου στο μεταίχμιο της ζωής, οι φωτογραφίες γεμάτες αναμνήσεις, το ταξίδι, ο πόνος, ο αποχαιρετισμός. Η απόσταση που χωρίζει τους ανθρώπους, οι αναμνήσεις. Η μοναξιά. Το θαύμα της γέννησης. Τα παιχνίδια του μυαλού από φόβο ή ενοχές. Ο τρόπος με τον οποίο αλλάζουν οι ζωές των ανθρώπων μέσα σε μια στιγμή. Τα όρια του φανταστικού από το πραγματικό, τα όρια της λογικής από την παράνοια. Ο εγωισμός, οι εφήμερες σχέσεις, το πείσμα. Η μοίρα και τα παιχνίδια της. Εκείνες οι εφηβικές αγάπες που εξιδανικεύονται και διαρκούν για πάντα. Τα γηρατειά, οι πικρές αλήθειες της ζωής, η εγκατάλειψη. Ναι, όλα αυτά μέσα σε λίγες μόνο μικρές ολοκληρωμένες ιστορίες.

    «… Γνώριζε - πληρώνοντας αντίτιμο βαρύ- πως καμιά φορά δεν προλαβαίνεις να πεις όσα θα ήθελες να πεις σε εκείνους που αγαπάς· και μακάρι να είχαν όλοι τη σοφία αυτή μέσα τους, πριν σκληρά τη συναντήσουν στο αναπόφευκτο φινάλε της μικρής, εύθραυστης ζωής τους…»

    Σίγουρα κάποια διηγήματα θα τα αγαπήσετε περισσότερο, όπως εμείς αγαπήσαμε λίγο παραπάνω «Το υγρό στοιχείο» και το «λεμονιές και άνθη». Σε όλα υπάρχουν εκπλήξεις και ανατροπές, όλα είναι δοσμένα με τέτοιο τρόπο ώστε η ιστορία να κορυφώνεται προς το τέλος, μα υπάρχουν κάποια που αυτά τα στοιχεία είναι πιο έντονα. Όπως το «Μια εκδρομή» που χρειάστηκε μόλις το διαβάσαμε να το ξαναπιάσουμε αμέσως από την αρχή. Γενικά είναι ένα βιβλίο που θα το διαβάσετε αρκετές φορές και όχι μια, όπως συνέβη και σε μας, αν και είναι κάτι που δεν το συνηθίζουμε. Είναι βέβαιο ότι όταν διαβάσετε τις «Σημειώσεις για τις ιστορίες πίσω από τις ιστορίες», θα γυρίσετε πίσω και θα ξαναδιαβάσετε κάποια σημεία του βιβλίου. Μέσα σε αυτές, θα διαβάσετε τι ενέπνευσε τον συγγραφέα  και  τα αληθινά στοιχεία της κάθε ιστορίας. Μπορείτε να ανατρέχετε μετά το τέλος κάθε διηγήματος ή στο τέλος σύμφωνα με την ροή του βιβλίου. Όπως και αν το δουλέψετε αυτό το κομμάτι, το ίδιο αποτέλεσμα θα έχει σε σας.

    «… Είναι η μοίρα των ανθρώπων μια γεμάτη πόνο διαδρομή, κι είναι ανερμήνευτη για εκείνους που πονούν κάθε φορά. Στέκει αναντίρρητα μέσα στις ζωές όλων μας, ακατάδεκτη σε αναβολές όταν αποφασίζει κάτι άσχημο να μας κάνει και σαν βιτσιόζα βασανίστρια, της αρέσει να σε αφήνει να πιστεύεις πως όλα εξαρτώνται από σένα και τις αποφάσεις σου…»

        Δέκα κοινωνικού κυρίως ενδιαφέροντος διηγήματα, βγαλμένα από την καθημερινότητα, γραμμένα με συναίσθημα και ενσυναίσθηση και ένα αστυνομικό. Και το αφήσαμε στο τέλος γιατί ήταν μια έκπληξη όσον αφορά το γεγονός ότι ο συγγραφέας υποστήριξε άριστα και με έναν ευφυή τρόπο γεμάτο συμβολισμούς, γρίφους και λεπτομέρειες το συγκεκριμένο διήγημα. Είναι το μεγαλύτερο σε έκταση, μια αστυνομική νουβέλα.

    Αν η συγγραφή είναι κατάθεση ψυχής, αν η κάθε ιστορία κρύβει πίσω από τις λέξεις μηνύματα, συναισθήματα, πράξεις και αξίες ζωής, αν το διήγημα ως αφηγηματικό είδος πεζού λόγου απαιτεί δεξιοτεχνία και αν… «Το μεγαλύτερο στοίχημα σε μια ιστορία είναι διαβάζοντάς τη να περάσεις καλά, να πεις ότι άξιζε τον χρόνο που της αφιέρωσες» όπως λέει ο συγγραφέας, τότε είναι σίγουρο πως το «Αντίο δεν είπα, ακόμη ΖΩ» τα περιλαμβάνει όλα και αξίζει πραγματικά να διαβαστεί.