"Το κουρδιστό πουλί" Χαρούκι Μουρακάμι Μετάφραση: Αργυρώ Μαντόγλου - Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

     […Ήταν αρχές καλοκαιριού και το δυνατό φως του ήλιου περνούσε μέσα από τα κλαριά των δέντρων, σχηματίζοντας σκούρα σχήματα στο έδαφος. Καθώς εκείνη την ημέρα δε φυσούσε, τα σχήματα έμοιαζαν με μόνιμες κηλίδες, προορισμένες να παραμείνουν χαραγμένες εσαεί στο λιθόστρωτο. Κανένας ήχος δεν έδει[1]χνε να διαπερνάει αυτό το σημείο. Σχεδόν άκουγα τα φύλλα του γρασιδιού να ανασαίνουν στη λιακάδα. Μερικά μικρά σύννεφα αιωρούνταν στον ουρανό, τα σχήματά τους σταθερά και αναλλοίωτα, σαν σύννεφα σε μεσαιωνικές γκραβούρες. Έβλεπα τα πάντα γύρω μου με τόσο μεγάλη διαύγεια, ώστε το ίδιο μου το σώμα μού φαινόταν ακαθόριστο, απεριόριστο, ρευστό… και καυτό!...]

 

     Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ, μόλις κυκλοφόρησε το έργο του Χαρούκι Μουρακάμι με τίτλο  "Το κουρδιστό πουλί" σε μετάφραση Αργυρώς Μαντόγλου. Έργο που αποτελείται από τρία βιβλία, τρία μέρη. Η κλέφτρα κίσσα [Ιούνιος και Ιούλιος 1984] Το πουλί προφήτης  [Ιούλιος – Οκτώβριος 1984] & Ο κυνηγός των πουλιών  [Οκτώβριος 1984 έως τον Δεκέμβριο 1985], "Τελικά, είναι δυνατόν ένας άνθρωπος να καταλάβει απόλυτα κάποιον άλλο; Μπορεί να επενδύουμε άπειρο χρόνο και ενέργεια στην επίμονη προσπάθεια να μάθουμε ένα άλλο πρόσωπο, αλλά στο τέλος πόσο μπορούμε να πλησιάσουμε την ουσία αυτού του προσώπου; Πείθουμε τον εαυτό μας ότι γνωρίζουμε καλά αυτό το άλλο άτομο, αλλά μαθαίνουμε ποτέ στ' αλήθεια κάτι σημαντικό για οποιονδήποτε;"  Ο τριαντάχρονος Τόρου Οκάντα χάνει τη δουλειά του, τη γάτα του και λίγο αργότερα τη γυναίκα του και αποδύεται στην αναζήτησή τους. Η ήρεμη ρουτίνα της ζωής του ανατρέπεται και ξεκινά μια παράξενη διαδρομή στην οποία τον καθοδηγούν (αν και ασαφώς) διάφοροι χαρακτήρες που ο καθένας τους έχει να του αφηγηθεί και από μια ιστορία. Αστυνομικό μυστήριο, το χρονικό ενός γάμου υπό διάλυση, μια ανασκαφή θαμμένων μυστικών του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: το αριστουργηματικό αυτό μυθιστόρημα είναι όλα αυτά μαζί, αλλά κυρίως μια απόδειξη της ακατάτακτης συγγραφικής ευφυΐας του Μουρακάμι.

Γράφοντας σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση και με μια γραφή που είναι σχετικά λιτή ο Μουρακάμι εισδύει στους ήχους της σιωπής για να αφουγκραστεί εκεί την ψυχοσύνθεση των ηρώων του. Μαζί του ο αναγνώστης καταφέρνει να δει και να ακούσει τους ήρωες να συνομιλούν, να παίρνουν αποφάσεις, να κρύβουν τα μυστικά τους. Νιώθει τα πάθη, αντιλαμβάνεται τα λάθη τους, κατανοεί τη μοναχικότητά του, συμμετέχει στη μοναξιά του. Η αποξένωση του σύγχρονου κόσμου, η αστική μοναχικότητα και η πάλη του ανθρώπου με την ανάγκη του να αγγίξει τα ενδόμυχα της ψυχής του μέσα στη σιωπή συνθέτουν ένα χαρακτηριστικό τύπου ανθρώπου που ο αναγνώστης άμεσα θα αναγνωρίσει, καθώς πρόκειται για ανθρώπους της διπλανής πόρτας.

     [... "Καημένε, κύριε Κουρδιστό Πουλί", είπε η Μάγια Κασαχάρα σχεδόν ψυθιριστά. "Ξέρω ότι θα περάσεις πολλά. Πράγματα που δεν μπορείς να φανταστείς. Και δε θα μπορείς να κάνεις τίποτα. Όπως η βροχή που πέφτει σε ένα χωράφι. Τώρα κλείσε τα μάτια σου, κύριε Κουρδιστό Πουλί. Πολύ σφιχτά. Σαν να τα κόλλησαν με κόλλα"...]

     Τα αφηγηματικά σύμβολα του Μουρακάμι, ορατά και σε τούτο το βιβλίο του, είναι σύμβολα που χρησιμοποιεί στο έργο του για να μιλήσει για την ψυχή, το χάος και τη μοναξιά. Για τα εμπόδια και τα όρια. Για τα πάθη των ανθρώπων. Για το πραγματικό και το όνειρο. Την υπαρξιακή κρίση, την ενδοσκόπηση. Κι όλα αυτά σε ένα σχεδόν αλληγορικό βιβλίο - τριλογία, κυρίως πρωτοπρόσωπης αφήγησης, με εγκιβωτισμένες ιστορίες. Στοχαστικό και ενδοσκοπικό, περιγραφικό και μνημειώδες έργο 824 σελίδων όπου οι ήρωες, και οι τρεις πρωταγωνιστές και οι δευτερεύοντες, είναι ολοζώντανοι και άρτια ψυχογραφημένοι και καθώς οι προσωπικές τους ιστορίες εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης εμπλουτίζουν παράλληλα τη δομή και την πλοκή του έργου.  Οι ιστορίες του βιβλίου μοιάζουν να βγαίνουν η μία μέσα από την άλλη και να αλληλοπροσδιορίζονται τελικά, τοποθετημένες σε έναν απροσδιόριστο, ωστόσο γοητευτικό καμβά. Το ανατολίτικο μυστήριο, ο κόσμος των ψευδαισθήσεων, η πραγματικότητα που εκπηγάζει από αυτόν, όλα συνηγορούν για τη δημιουργία μιας ιστορίας που κατακλύζει τον αναγνώστη.

     Ίσως να μην υπάρχει λογοτεχνικό «καλούπι» στο οποίο θα μπορούσε να ενταχθεί το έργο, αλλά το ίδιο πιθανόν να ισχύει και για τον ίδιο τον Χαρούκι Μουρακάμι ως συγγραφέα. Το βέβαιο είναι πως πρόκειται για ένα εξαιρετικό βιβλίο, για πολλούς το καλύτερο του συγγραφέα, το οποίο είναι γραμμένο με ευαισθησία, χιούμορ και ευφάνταστη ευρηματικότητα.

 

ΧΑΡΟΥΚΙ ΜΟΥΡΑΚΑΜΙ

 

     Ο ΧΑΡΟΥΚΙ ΜΟΥΡΑΚΑΜΙ θεωρείται ένας από τους κορυφαίους σύγχρονους συγγραφείς παγκοσμίως. Γεννήθηκε στο Κιότο το 1949 και παντρεύτηκε πολύ νωρίς, λίγο μετά τα είκοσι. Μαζί με τη γυναίκα του άνοιξαν ένα τζαζ κλαμπ στο Τόκιο με το όνομα Peter Cat. Ο Μουρακάμι αποδίδει την απόφασή του να γράψει σε μια παράδοξη στιγμή αιφνίδιας έμπνευσης κατά τη διάρκεια ενός αγώνα μπέιζμπολ. Παράλληλα με τη νυχτερινή εργασία του, εξακολούθησε να γράφει και να μεταφράζει μεγάλους Αμερικανούς συγγραφείς, αλλά στράφηκε αποκλειστικά στη συγγραφή μόνο μετά την τεράστια επιτυχία του μυθιστορήματος ΝΟΡΒΗΓΙΚΟ ΔΑΣΟΣ, το οποίο έχει πουλήσει περισσότερα από 10.000.000 αντίτυπα σε όλο τον κόσμο και έγινε κινηματογραφική ταινία. Έκτοτε ο Μουρακάμι μοιράζει τον χρόνο του ανάμεσα στην Ιαπωνία και τη Χαβάη, δουλεύοντας με πρωτοφανή συνέπεια τα μυθιστορήματά του. Αγαπάει ιδιαίτερα και έκανε κάποτε, μόνος του, τη διαδρομή του κλασικού μαραθωνίου της Αθήνας. Έχει τιμηθεί με τα βραβεία Franz Kafka, Jerusalem και Hans Christian Andersen, καθώς και το σημαντικότερο λογοτεχνικό βραβείο της Ιαπωνίας, το Yomiury, ενώ βρίσκεται σταθερά ανάμεσα στους υποψηφίους για το βραβείο Νομπέλ.