Ο Σπύρος Γλύκας συνομιλεί με την Βιργινία Αυγερινού

     Ο Σπύρος Γλύκας γεννήθηκε στην Αθήνα το 1966 και σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων. Τον κέρδισαν όμως οι τέχνες αφού ασχολήθηκε επαγγελματικά με το κόσμημα και ερασιτεχνικά με τη μουσική, τη φωτογραφία και πρόσφατα με τη λογοτεχνία. Το πρώτο του διήγημα, "Το κεφάλαιο εννέα", διακρίθηκε στον διαγωνισμό που διοργάνωσε στο διαδίκτυο το περιοδικό "Ως3".

    Το πρώτο του βιβλίο "Η δική μου Εύα" κυκλοφόρησε το 2010 από τις εκδόσεις Ιβίσκος και απέσπασε θετικές κριτικές τόσο από το αναγνωστικό κοινό όσο και από ομότεχνους του. Το 2014 συμμετείχε στη Συλλογή διηγημάτων «Μια εικόνα... χίλιες λέξεις». Τον Ιούνιο του 2021 κυκλοφόρησε και πάλι από τις Εκδόσεις Ιβίσκος, το νέο του έργο με τίτλο «ΔΙΟΜΙΡΑ», το οποίο και στάθηκε η αφορμή για αυτήν την συνέντευξη.

 

 

1)    Τι σημαίνει για εσάς η λογοτεχνία και κατά τη γνώμη σας ποια νομίζετε ότι είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία που καθορίζουν την καλή λογοτεχνία;

     Η λογοτεχνία είναι κομμάτι της καθημερινότητάς μου. Διαβάζω και γράφω σχεδόν κάθε μέρα. Οπότε θα μπορούσα να πω ότι λογοτεχνία και Γλύκας είναι δια βίου ενωμένοι.

     Τι καθορίζει την καλή λογοτεχνία;  Δεν ξέρω ειλικρινά να απαντήσω. Ξέρω τι συνήθως αναζητώ σε ένα βιβλίο. Κι αυτό έχει να κάνει όχι τόσο με την ίδια την ιστορία, την πλοκή του, αλλά με τη γραφή, με το πώς ο δημιουργός μας επικοινωνεί αυτά που πηγάζουν από το μυαλό του: τις ιδέες του, τις επιρροές του, τη φαντασία του. Ο τρόπος λοιπόν που το κάνει με όχημα τη γραφή του είναι αυτό που με γοητεύει.

2)   Μιλήστε μας λίγο για τον τρόπο που γράφετε. Γράφετε γραμμικά ή μπορείτε να παραλείψετε τη σειρά και να γράψετε μελλοντικές σκηνές; Τι έρχεται πρώτο όταν ένα έργο αρχίζει να σχηματίζεται. Η πλοκή ή οι χαρακτήρες;

     Αυτό έχει να κάνει συνήθως ανάλογα με το βιβλίο και την γενική ιδέα που έχω για το κείμενο που θα γράψω. Σε γενικές γραμμές δεν γράφω γραμμικά. Το έκανα στα πρώτα μου βήματα που φοβόμουν μήπως μπερδέψω τα συμβάντα και υποπέσω σε χρονικές ανακολουθίες. Τώρα πλέον έχω πάντα στο πίσω μέρος του μυαλού μου την επιλογή να διακόψω μια συγκεκριμένη σκηνή και να ασχοληθώ με μια μεταγενέστερη. Κι όταν θα αισθανθώ την ανάγκη θα το κάνω. Είναι εξάλλου και μέρος της γοητείας της συγγραφής. Το να μπορεί κανείς ουσιαστικά να παίξει, να κάνει ό,τι θέλει με το έργο του.

Σχετικά τώρα με το τι έρχεται πρώτα όπως ρωτάτε, σε ένα νέο έργο εξαρτάται πάλι από αυτό που είπα παραπάνω, δηλαδή την γενική ιδέα. Υπάρχουν κείμενα που ακουμπάω ευθύς αμέσως στον ήρωα για να τα αναπτύξω και άλλα που με συνεπαίρνει η πλοκή κρατώντας τα ηνία στις πρώτες σελίδες. Γενικώς κι αυτό ίσως να φάνηκε από τα παραπάνω θέλω να αισθάνομαι ελεύθερος να ακολουθήσω όποιο τρόπο με εξυπηρετεί καλύτερα. Μου αρέσει να πειραματίζομαι.

3)    Η «Διομίρα» είναι ένα δυστοπικό μυθιστόρημα, ένα βιβλίο που ανήκει στην κατηγορία του φανταστικού και που φαντάζει μη ρεαλιστικό για την σημερινή εποχή, όσο και αν κάποια στοιχεία του ήδη έχουν εμφανιστεί στην κοινωνία του σήμερα. Πείτε μας δυο λόγια για το βιβλίο και το πώς σχηματίστηκε η ιδέα του στο μυαλό σας.

     Το βιβλίο ουσιαστικά ξεκίνησε ως διήγημα. Ως μια απόπειρα για να γράψω ένα κείμενο που να έχει χαρακτηριστικά επιστημονικής φαντασίας. Δεν υπήρχε κάτι άλλο στο μυαλό μου. Το διήγημα το άφησα στη μέση και ασχολήθηκα εκ νέου μαζί του μετά σχεδόν από ένα χρόνο, με τον ίδιο σκοπό. Δηλαδή να γράψω μια τέτοια ιστορία και να την ολοκληρώσω. Τα υπόλοιπα ξεπήδησαν κατά τη συγγραφή. Επηρεάστηκα από τις επιδημίες που είχαμε ήδη περάσει πριν από χρόνια, την καταστροφή του περιβάλλοντος, την συγκέντρωση του οικονομικού πλούτου στους λίγους αλλά και από τα βιβλία ‘Αόρατες πόλεις’ του Ίταλο Καλβίνο, ‘Ηλεκτρικό πρόβατο’ του Φίλιπ Κ. Ντικ καθώς και ‘Σολάρις’ του Στάνισλαβ Λεμ.

 

4)   Έχετε σκεφτεί να ασχοληθείτε και με κάποιο άλλο λογοτεχνικό είδος και αν ναι ποιο είναι αυτό; Υπάρχει κάποιο είδος που δε θα σκεφτόσασταν ποτέ να ασχοληθείτε;

     Ασχολούμαι ήδη εδώ και χρόνια με το μυθιστόρημα και το διήγημα. Η ‘Διομίρα’ ήταν το πρώτο μου βιβλίο στη λογοτεχνία του φανταστικού. Το υπόλοιπο έργο μου είναι ουσιαστικά μυθοπλασία που κινείται στα πλαίσια του κοινωνικού είδους αν θα μπορούσε κάποιος να το πει έτσι. Η ‘Διομίρα’ όμως ήταν ένα μυθιστόρημα που άνοιξε έναν διαφορετικό δρόμο τον οποίο και επιχειρώ να ακολουθήσω παράλληλα με τις πιο συμβατικές μου απόπειρες συγγραφής.

Σχετικά με άλλα είδη σίγουρα δεν θα επιχειρούσα να γράψω ένα ‘ροζ’ μυθιστόρημα ενώ μου φαίνεται εξαιρετικά απίθανο – αν και ποτέ δεν ξέρεις όπως λένε – να γράψω και κάποιο αστυνομικό.

 

5)   Κεντρικός ήρωας, ένας έφηβος που πλησιάζει στην ενηλικίωση στον 23^ο αιώνα και το μέλλον του φαντάζει προδιαγεγραμμένο αφού θα πρέπει να πάει, όπως όλοι, σε μια μονάδα ζωής έγκλειστος, μακριά από ανθρώπους, ενώ για την διαβίωση του, στα πολλά χρόνια ζωής του αφού το προσδόκιμο ζωής είναι πολύ μεγάλο, θα τον στηρίζουν ανθρωποειδή-ρομπότ και οι οθόνες γύρω του. Ένας έφηβος που ψάχνει να βρει τρόπο να επαναστατήσει και να ζήσει ελεύθερος; Πείτε μας για τον ήρωα σας.

     Ο Τροτ είναι ένας έφηβος με ανησυχίες, ένας έφηβος που ψάχνεται. Ψάχνει μια διαφορετική πορεία από αυτήν που βλέπει να έχουν πάρει οι γονείς του. Αναζητάει μια ελευθερία που φαντάζει ουτοπική στην κοινωνία του. Αλλά έχει μέσα του αυτό που φαίνεται να λείπει από τους υπολοίπους. Τη φλόγα για να ζήσει μακριά από την απομόνωση που του έχουν ετοιμάσει. Ο Τροτ έχει τα χαρακτηριστικά ενός νέου ανθρώπου που ξεκινάει με όρεξη για τη ζωή και συναντάει εμπόδια που τον επηρεάζουν και τον διαμορφώνουν. Κατά την εξέλιξή του έρχεται ουσιαστικά αντιμέτωπος με τα ελαττώματα της ίδιας της ανθρώπινης φύσης.

6)   Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας είναι η Γριά που θα συναντήσει τον ήρωα. Ποιος είναι ο ακριβής συμβολισμός της;

     Η Γριά είναι ο σύνδεσμος του παρόντος με το παρελθόν. Η Γριά είναι εκείνη που φυλάει τις αξίες των παλαιότερων πολιτισμών και επιχειρεί να τις μεταλαμπαδεύσει σε όποιον είναι δεκτικός στη γνώση καθώς και έτοιμος να κολυμπήσει στα βαθιά. Η Γριά έχει συμβιβαστεί με την κατάσταση που επικρατεί στην Γη για να μπορέσει να επιβιώσει αλλά ελπίζει μέσα της ότι κάποιοι, κάποτε θα καταφέρουν να αλλάξουν τα πράγματα.

7)   Η αποδοχή καταστάσεων από τους πολίτες, οι λίγοι ήρωες που επαναστατούν, η συγκέντρωση εξουσίας και πλούτου σε χέρια λίγων, η συγκέντρωση που απαιτείται για την επίτευξη των σκοπών μας, το διάβασμα- η γνώση, είναι λίγα από τα μηνύματα που περνούν από τις σελίδες του βιβλίου. Εσείς, τι από όλα θα θέλατε να μείνει κυρίως στον αναγνώστη μετά την ανάγνωση του;

     Θα ήθελα να προβληματιστεί για το μέλλον μας. Για τη συμπεριφορά μας απέναντι στο περιβάλλον. Για το μέλλον της λογοτεχνίας. Για τον ρόλο της τεχνολογίας και ειδικότερα της Τεχνητής Νοημοσύνης στη ζωή μας και για την παθητική μας στάση απέναντι στις μεγάλες αλλαγές που γίνονται και θα γίνουν στο άμεσο μέλλον.

8)   Ποια θεωρείτε δυνατά σας σημεία και ποιες είναι οι τυχών αδυναμίες που έχετε να αντιμετωπίσετε κατά την διάρκεια γραφής ενός νέου έργου;

     Γνωρίζω ότι η ‘κινηματογραφική γραφή’ είναι ένα στοιχείο που το χειρίζομαι σχετικά καλά. Επίσης γνωρίζω ότι συχνά πυκνά ο ενθουσιασμός και η ανυπομονησία μου δεν με αφήνει να αναλύσω περισσότερο τους ήρωές μου. Ευτυχώς υπάρχουν και οι δεύτερες, τρίτες κλπ, αναγνώσεις, που βοηθάνε πολλές φορές στο να αλλάξω κάποια πράγματα και να βελτιώσω κάπως το τελικό αποτέλεσμα. 

9)    Στις μέρες μας ανθούν τα social media και επιτρέπουν στον συγγραφέα να επικοινωνήσει με τους αναγνώστες. Ο  γνωστός συγγραφέας Τζόναθαν Φράνζεν όμως έχει πει ότι η διάσπαση προσοχής που προκαλούν τα social media και ο εθισμός είναι εξαιρετικά εχθρικοί για έναν συγγραφέα. Συμφωνείτε με την άποψή του;

     Είναι γεγονός ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης προκαλούν διάσπαση. Απ’ την άλλη πιστεύω ότι επειδή έχουν πλέον παγιωθεί μέσα μας, επειδή έχουν γίνει καλώς ή κακώς μέρος της καθημερινής μας ρουτίνας προσαρμοζόμαστε και συμπορευόμαστε με αυτά. Ο συγγραφέας έχει ανάγκη την συγκέντρωση και την απομόνωση. Πόσοι όμως έχουν πρόσβαση σε ένα τέτοιο περιβάλλον; Δουλεύω σε ένα σπίτι χωρίς δικό μου χώρο, με παιδιά που παράγουν τους δικούς τους θορύβους, με υποχρεώσεις οικιακές και μη που πρέπει να εξυπηρετηθούν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν με καταπιέζουν.

10)           Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η τύχη του έντυπου βιβλίου σε σχέση με το ηλεκτρονικό;

     Διαβάζω και ηλεκτρονικά βιβλία. Συνήθως είναι ξενόγλωσσα. Εξοικονομώ χώρο και λεφτά αφού κάποια είναι αρκετά οικονομικότερα απ’ τα αντίστοιχα έντυπα. Προτιμώ τη φυσική μορφή του βιβλίου και δεν θα ήθελα να εκλείψει. Θεωρώ ότι θα συμπορευθούν για καιρό ακόμα. Ίσως όμως κάποτε να μην υπάρχει εναλλακτική εξ αιτίας της κλιματικής αλλαγής και της εξάντλησης των φυσικών πόρων του πλανήτη. Οπότε, τότε αν ζω, θα πρέπει να προσαρμοστώ.

 

11)            Ετοιμάζετε κάτι επόμενο; Αν ναι, θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια;

     Δουλεύω πάνω σε ένα μυθιστόρημα που έχει σαν ιδέα την αγορά μιας νεκροφόρας και την μετατροπή της στο βασικό όχημα του ήρωα ο οποίος όμως μέσα από μια σειρά από τυχαίες συμπτώσεις θα βρεθεί να τη χρησιμοποιεί για τον λόγο τον οποίο είχε αγοραστεί από τον πρώτο της ιδιοκτήτη, έναν Ρώσο νεκροθάφτη.

Επίσης δουλεύω τη συνέχεια της Διομίρας.

                                                                   Ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία.

     Στην ένατη επαρχία της Γης, τον 23ο αιώνα, ένας έφηβος, ο Τροτ, ψάχνει να βρει τρόπο για να ξεφύγει απ’ τον εγκλεισμό του σε μια Μονάδα Ζωής που θα του παρέχει τα πάντα εκτός από τη δυνατότητα να μετακινείται εκτός των 4 τοιχών του διαμερίσματός του και να έρχεται σε επαφή με τον υπόλοιπο κόσμο, χωρίς να χρειάζεται να τον βλέπει μέσα από μια οθόνη.

     Η αναπάντεχη γνωριμία με τον συμμαθητή του τον Γκραπ θα τον βοηθήσει να δραπετεύσει μέσα από τις σήραγγες εξαερισμού της πόλης, αναζητώντας μια βιβλική μορφή, τη Γριά, η οποία θα ανακαλύψει το χάρισμά του, την ικανότητά του δηλαδή να συγκεντρώνεται απεριόριστο χρόνο σε κάποια δραστηριότητα και θα του αποκαλύψει τη μαγεία της λογοτεχνίας. Θα του εκμυστηρευτεί την ύπαρξη μιας πόλης για την οποία ελάχιστοι γνωρίζουν. Μιας πόλης της οποίας ο δίδυμος ζοφερός εαυτός της βρίσκεται κάτω απ’ το έδαφος.