«Ήθελα μόνο ένα αντίο», Πασχαλία Τραυλού εκδόσεις Διόπτρα

     «Καλός ο χορός, αλλά η ζωή... Άλλη γλύκα έχει η ζωή. Γιατί στον χορό μετράς τα βήματά σου, αλλά η ζωή είναι χορός αυτοσχέδιος και ποτέ δεν ξέρεις πώς θα εξελιχτεί, πού, πώς και με ποιον θα βρεθείς να χορεύεις».

 

       Η επανακυκλοφορία από τις εκδόσεις Διόπτρα ενός βιβλίου που κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το μακρινό 2003 από τις εκδόσεις Ψυχογιός διαγράφοντας μια πολύ επιτυχημένη πορεία είναι ένα σημαντικό γεγονός, όταν μάλιστα συμπίπτει με την επέτειο της συμπλήρωσης 100 χρόνων από τη Μικρασιατική Καταστροφή στην οποία αναφέρεται θεματολογικά. Πρόκειται για ένα βιβλίο που καθιέρωσε στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού την Πασχαλία Τραυλού, ένα βιβλίο που αγαπήθηκε και στάθηκε η αφορμή να γραφτούν μια σειρά βιβλίων με το ίδιο θέμα γνωρίζοντας, επίσης, επιτυχία.

     «…Όταν στερεύει ο χρόνος σου, νιώθεις την ανάγκη να αφήσεις κληρονομιά στον απάνω κόσμο τα σώψυχα σου για να μην ξεχαστείς. Να φανερώσεις τις εμπειρίες και τα μυστικά σου για να αλαφρώσει και να ξαποστάσει η ψυχή απ' τους σεβντάδες και τα κρίματα. Κι αν λάβεις και μια συγχώρεση για τα λάθη που έχεις κάμει, παίρνεις και κάνα πόντο για τον Παράδεισο. Απόψε ένιωσα πιότερο από ποτέ ότι ο χρόνος μου σώνεται…»

     Σε τούτη την αναθεωρημένη έκδοση του βιβλίου η συγγραφέας στήνει το σκηνικό της χαμένης κοσμοπολίτικης πόλης με έναν απαράμιλλο τρόπο. Η αφήγηση σε δύο χρόνους στοχεύει στην ανάδειξη της διαχρονικότητας της ιστορίας, εξισορροπώντας την πλοκή. Έτσι, γνωρίζουμε αρχικά την Άννα, μια μπαλαρίνα, η οποία ύστερα από ένα ατύχημα έχει εγκαταλείψει τον χορό, κάνει χρήση ναρκωτικών και είναι ερωτευμένη με τον Μουράτ, έναν Τούρκο πυροσβέστη. Η γιαγιά της η Ισμήνη είναι ο άνθρωπος που θα την εντάξει στην Ιστορία της Σμύρνης μέσα από την προσωπική της ιστορία και η αφήγηση θα μεταφερθεί στη Σμύρνη του 1922, όταν η Ισμήνη αναγκάζεται να φύγει πρόσφυγας στην Ελλάδα, παίρνοντας μαζί της το δαχτυλίδι του Οσμάν, του άντρα με τον οποίο την ενώνει ένας παράφορος έρωτας και τον καρπό αυτού του έρωτα στα σπλάχνα της. Μια φυγή που έμεινε να αιωρείται στον χρόνο και στις καρδιές των ανθρώπων καθώς θα ξεκινήσουν το μακρύ ταξίδι της προσφυγιάς.

      Η εγκιβωτισμένη ιστορία της Σμύρνης και της Ισμήνης, ο έρωτάς της Ισμήνης με τον Οσμάν, τα πρώτα δύσκολα χρόνια στον Πειραιά, η επιχειρηματική της δραστηριότητα, ο γάμος και η γέννηση των παιδιών της συναρμολογούν μια ιδιαίτερα ζωντανή και ενδιαφέρουσα ιστορία που καθηλώνει τον αναγνώστη με την πλοκή της. Ο αγώνας για επιβίωση, οι αδυναμίες, τα πάθη και τα λάθη των ηρώων, η ανελέητη Ιστορία που τσαλαπατά τις προσωπικές ιστορίες των ηρώων, τα διπλωματικά και πολιτικά παιχνίδια που συντέλεσαν στην πορεία αυτών των ανθρώπων γίνονται η αφορμή για να διαβάσει ο αναγνώστης μια τρυφερή, ενίοτε σκληρή και πάντα συναρπαστική ιστορία.

      Η Ισμήνη, βορά της ιστορικής συγκυρίας, θα αγαπήσει και θα αγαπηθεί, θα γνωρίσει την αγάπη και την αφοσίωση, τον θρήνο για τις απώλειες, τον θάνατο και την εξιλέωση και θα παραμείνει εσαεί να προσμένει εκείνο το αντίο που δεν ειπώθηκε ποτέ, όταν εκείνη έφυγε κυνηγημένη από την πόλη στην οποία γεννήθηκε, μεγάλωσε, ανατράφηκε, ερωτεύτηκε και τελικά έχασε για πάντα. Τα χρόνια περνούν και η Ισμήνη περιμένει εκείνον τον άντρα που αναγκάστηκε να φύγει από κοντά του. Τον Οσμάν που έγινε η καταλυτική δύναμη του πεπρωμένου της.

     Αδιαπραγμάτευτα, το τέλος της ιστορίας θα φέρει μια μοιραία στροφή. Το παρελθόν θα συνδεθεί με το παρόν και θα πυροδοτήσει μια αποκαλυπτική σειρά αποφάσεων για την Άννα που θα αλλάξει τη ζωή της.

Μέσα από περιγραφές, σπαρταριστούς διαλόγους και εμβάθυνση στην ψυχοσύνθεση των ηρώων η συγγραφέας καταθέτει ένα βιβλίο που διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα και δημιουργεί προβληματισμούς στον αναγνώστη για το πέρασμα της μεγάλης Ιστορίας στη ζωή των ανθρώπων.

     Ένα βιβλίο σταθμός στην καριέρα της συγγραφέα αλλά και της θεματολογίας της Σμύρνης που θα λειτουργεί πάντα ως ένας ύμνος για την ανυποχώρητη απόφαση του ανθρώπου να επιβιώσει πέρα από κάθε αντιξοότητα, για την αγάπη και τον έρωτα, για το πάθος που γίνεται κινητήριος δύναμη και επιστρέφει για να γίνει μια αναπόδραστη στάση ζωής.

 

«1999: Η Άννα, μια μπαλαρίνα που έχει εγκαταλείψει τον χορό έπειτα από ένα ατύχημα, μαθαίνει από τη γιαγιά της, την αιωνόβια Σμυρνιά Ισμήνη, την προσωπική της ιστορία, η οποία της δίνει κουράγιο για να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά, ενώ παράλληλα ο έρωτάς της για τον Τούρκο πυροσβέστη Μουράτ  φουντώνει.

1922: Μια αγάπη ψυχορραγεί στην προκυμαία της Σμύρνης. Η Ισμήνη φεύγει πρόσφυγας στην Ελλάδα με ενθύμια του έρωτά της το δαχτυλίδι του αγαπημένου της Οσμάν και το παιδί του στα σπλάχνα της. Εκείνος θα μείνει πίσω να αναμετριέται με τον χωρισμό τους και τη δειλία που έδειξε. Όμως και οι δυο θα θυμούνται για πάντα το αντίο που δεν πρόφτασε να ειπωθεί και τους όρκους που απέμειναν μετέωροι.

Η ζωή της Ισμήνης θα μπει στην κοίτη της ελληνικής ιστορίας και θα ακολουθήσει τη μοίρα της. Η Σμυρνιά θα αγαπηθεί και θα ξαναγαπήσει, θα αποκτήσει παιδιά και εγγόνια, θα θρηνήσει για σκληρές απώλειες και θα βιώσει γεγονότα που θα υφάνουν τον ιστό νέων αναπόδραστων αναμνήσεων.

Τον Οσμάν όμως δεν θα τον ξεχάσει ως τα στερνά της. Η σχέση τους θα επηρεάσει καταλυτικά την εγγονή της όταν το παρελθόν και το παρόν θα μπλεχτούν αναπόδραστα.

Ένα βιβλίο ύμνος στην ειρήνη και στην αγάπη. Ένα βιβλίο που αποδεικνύει ότι η ιστορία γράφεται με αίμα, δάκρυ και άχτι και όχι με την ξύλινη γλώσσα των ιστορικών»