Malleus Maleficarum - Το Σφυρί των Μαγισσών – Εκδόσεις ΔΑΙΔΑΛΕΟΣ

 

 

                    Από τις εκδόσεις ΔΑΙΔΑΛΕΟΣ, κυκλοφόρησε το  σπουδαίο έργο του Heinrich Kramer, Το Σφυρί των Μαγισσών – Malleus Maleficarum

Το αυθεντικό εγχειρίδιο των Ιεροεξεταστών κατά της μαγείας που κυκλοφόρησε το 1486 και οδήγησε στον θάνατο χιλιάδες γυναίκες.

      Ο  Heinrich Kramer γεννήθηκε το 1430 στο Σελεστά της Αλσατίας. Σε νεαρή ηλικία εντάθηκε στο τάγμα των Δομινικανών και διατέλεσε πολύ αργότερα ηγούμενος του Δομινικανού οίκου της γενέτειρας του μέχρι περίπου το 1474, οπότε και διορίστηκε ιεροεξεταστής. Η ευγλωττία του στον άμβωνα και η ακούραστη δραστηριότητα του έτυχαν αναγνώρισης στη Ρώμη, με αποτέλεσμα να γίνει το δεξί χέρι του Αρχιεπισκόπου του Σάλτσμπουργκ. Μερικά χρόνια αργότερα, θα συνεργαστεί με τον επίσης ιεροεξεταστή και θεολόγο Jacob Sprenger για τη διενέργεια ανακρίσεων σε γυναίκες και άνδρες που είχαν κατηγορηθεί ότι διέπρατταν μαγεία.

     Το αποτέλεσμα αυτής της πολυετής τους έρευνας ήταν η πραγματεία που σήμερα γνωρίζουμε ως Malleus Maleficarum.

     […Αυτό που εκπλήσσει περισσότερο είναι ο νεωτερισμός του βιβλίου. Δεν υπάρχει σχεδόν κανένα πρόβλημα, καμιά περιπλοκότητα, καμιά δυσκολία που να μην έχουν προβλέψει, συζητήσει και επιλύσει. Υπάρχουν υποθέσεις που συμβαίνουν σήμερα στα δικαστήρια, εκτίθενται με τη μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια, υποστηρίζονται με αμείλικτη λογική και κρίνονται με σχολαστική αμεροληψία. Πρόκειται για ένα έργο που πρέπει να τραβήξει οπωσδήποτε την προσοχή όλων όσοι σκέφτονται, βλέπουν ή προσπαθούν να δουν την απόλυτη πραγματικότητα πέρα από τα ατυχήματα της ύλης, του χρόνου και του χώρου.  

         Απόσπασμα από την έκδοση του 1948. Μόνταγκιου Σάμμερς 7 Οκτωβρίου 1946…]

     Το συγκεκριμένο βιβλίο των 580 σελίδων περιλαμβάνει τρεις βασικές ενότητες.

     Στην πρώτη ενότητα εξετάζεται η ύπαρξη των μαγισσών. Υπάρχουν μάγισσες ή είναι όλα στη σφαίρα της φαντασίας των ανθρώπων που δεν μπορούν να εξηγήσουν κάποια πράγματα. Είναι οι ιστορίες που τις αναδεικνύουν αποκυήματα φαντασίας ή πρόκειται για μια αλήθεια που χρήζει μεγαλύτερης έρευνας. Μέσα από ερωτήσεις και απαντήσεις η αλήθεια που διαφαίνεται από την έρευνα του συγγραφέα είναι ότι οι μάγισσες πράγματι υπάρχουν και μάλιστα αντλούν τη δύναμή τους από τον ίδιο τον Διάβολο. Μια ισχυρή πεποίθηση της εποχής που ερευνάται που κατέληξε σε ένα ανελέητο κυνήγι μαγισσών και σε φριχτές εκτελέσεις πιθανών μαγισσών.

     [… Ερώτηση 1^η : Αν η πεποίθηση ότι υπάρχουν τέτοια όντα όπως οι μάγισσες είναι τόσο ουσιαστικό μέρος της καθολικής πίστης, ώστε η εμμονή στην διατήρηση της αντίθετης άποψης να φτάνεις στο σημείο να υποδηλώνει αίρεση. Και υποστηρίζεται ότι η σταθερή πίστη στις μάγισσες δεν αποτελεί καθολικό δόγμα […] ‘Όποιος πιστεύει ότι οποιοδήποτε πλάσμα μπορεί να αλλάξει προς το καλύτερο ή το χειρότερο ή να μεταμορφωθεί σε άλλο είδος, εκτός από τον Δημιουργό όλων των πραγμάτων, είναι χειρότερος από ειδωλολάτρης και αιρετικός.[…] Επιπλέον, καμία πράξη μαγείας δεν είναι μόνιμη. Και η απόδειξη γι’ αυτό: Αν ήταν έτσι, θα γινόταν από την δράση των δαιμόνων. Αλλά το να υποστηρίζεται ότι ο διάβολος έχει τη δύναμη να αλλάζει τα ανθρώπινα σώματα ή να τους κάνει μόνιμη ζημιά δεν φαίνεται να είναι σύμφωνα με την διδασκαλία της Εκκλησίας. Διότι με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσαν να καταστρέψουν ολόκληρο τον κόσμο και να τον φέρουν σε πλήρη σύγχυση…]

     Η δεύτερη ενότητα ασχολείται με τη μεθοδολογία μέσω της οποίας δρουν οι μάγισσες. Εξετάζει τους τρόπους με τους οποίους λειτουργούν και επιβάλλονται. Παρουσιάζει συγκεκριμένα παραδείγματα μέσα από περιστατικά που έλαβαν χώρα και γίνεται μια προσπάθεια να παρουσιαστούν οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κάποιος να προστατευθεί από την ισχυρή δύναμη μιας μάγισσας.

     Η τρίτη ενότητα είναι γεμάτη με τα είδη βασανισμών και τις τιμωρίες που προτείνουν οι ιεροεξεταστές για την εξολόθρευση των μαγισσών. Παρατίθεται η εκκλησιαστική δυναμική εναντίον των δυνάμεων του σκότους και της διαβολικής οντότητας που ενυπάρχει μέσα στις μάγισσες. Συλλήψεις, φυλακίσεις, καλάθια ή ξύλινες σανίδες μεταφοράς, δικαστικές αποφάσεις, δεσμωτήρια, όρκοι, υπεραστικές γραμμές που επιτρέπονται και ποινές για να αποκαλυφθεί η ενοχή του ή της κατηγορουμένου/νης για μαγεία και να τιμωρηθεί μια για πάντα.

     Το κείμενο που περιλαμβάνεται σε αυτό το βιβλίο χρησιμοποιήθηκε για αιώνες σε μια προσπάθεια των χριστιανών να αντιμετωπίσουν τα θέματα δαιμόνων και μαγικών δυνάμεων που τους απασχολούσαν, αν και δεν χρησιμοποιήθηκε από τους ιεροεξεταστές. Ωστόσο, αποτέλεσε τη μεγαλύτερη πηγή γνώσης για τη μαγεία και κατέστησε ευρέως γνωστή τη μαγεία ως ένα πολύ επικίνδυνο φαινόμενο που θα πρέπει να αντιμετωπιστεί από την χριστιανική κοινωνία, καθώς αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες αμαρτίες.

     Το βιβλίο είναι γραμμένο όχι σαν ένα επιστημονικό εγχειρίδιο αλλά με εκλαϊκευμένη γλώσσα και σαφήνεια και αποτελεί ένα κείμενο που διαβάζεται και με περισσό ενδιαφέρον αλλά και χωρίς καμιά δυσκολία. Τη μετάφρασή του υπογράφει η Άννα Βάντη, η οποία έχει παραδώσει ένα ρέον ελληνικό κείμενο που πετυχαίνει να εισάγει τον αναγνώστη στην κατάλληλη ατμόσφαιρα.

     Η πολυτελής αυτή έκδοση κοσμείται από πλούσιο οπτικό υλικό που είναι από μόνο του μια σημαντική αφήγηση και καθιστά τον τόμο αυτόν ένα εξαιρετικό έργο για τους μελετητές της ιστορίας της μαγείας αλλά και για όσους θέλουν να διαβάσουν για τη μαγεία και να γνωρίσουν την πορεία της στον χρόνο.