«Ο δερματοστίκτης του ΑΟΥΣΒΙΤΣ» -Χέδερ Μόρρις ΩΚΕΑΝΟΣ

     Η Χέδερ Μόρρις, αν και εργαζόταν επί χρόνια στο Νοσοκομείο της Μελβούρνης, μελετούσε και έγραφε σενάρια. Το 2003 είχε την τιμή να γνωρίσει τον Λάλε Σοκόλοφ. Η μεταξύ τους φιλία, έκανε τον Λάλε να την εμπιστευτεί  και να της διηγηθεί την πολυτάραχη ζωή του από την στιγμή που έφτασε στο Άουσβιτς και μετά. Αρχικά η Μόρρις προόριζε την ιστορία αυτή για σενάριο, όμως τελικά αποφάσισε να δώσει την αφήγηση του Λάλε με μορφή μυθιστορήματος.

     Ως αφηγήτρια λοιπόν η Μόρρις, έπρεπε να «παντρέψει» την μυθοπλασία με την πραγματικότητα και το εξαιρετικό αποτέλεσμα, είναι το βιβλίο «Ο δερματοστίκτης του ΑΟΥΣΒΙΤΣ», που στη χώρα μας έφεραν τον Απρίλιο του 2018 οι εκδόσεις ΩΚΕΑΝΟΣ.

     Ο Λάλε Λούντβιχ Άιζενμπεργκ, είχε γεννηθεί το 1916 στη Σλοβακία. Το 1942, δέχεται να πάει οικιοθελώς στη Γερμανία για εργασία, προκειμένου να μην αντιμετωπίσει προβλήματα η οικογένεια του, όπως όριζε η διαταγή των Γερμανών για τους Εβραίους, σύμφωνα με την οποία κάθε οικογένεια με δυο ενήλικες άρρενες έπρεπε να στείλει για εργασία στα στρατόπεδα συγκέντρωσης τον έναν. Ο Λάλε λοιπόν θα πάει για να σωθεί ο αδελφός του, ο οποίος είχε κάνει οικογένεια και είχε μικρά παιδιά.  Θα βάλει λοιπόν τα καλά του, επειδή πάντα ήθελε να κάνει εντύπωση με το ντύσιμο του, θα πάρει τη βαλίτσα του και θα ξεκινήσει για τον σταθμό.

Όταν όμως βρέθηκε στοιβαγμένος σε βαγόνι για ζώα μαζί με δεκάδες άλλους, εκεί θα καταλάβει ότι κάτι δεν πάει καλά. Παρέμεινε όμως ψύχραιμος κι αισιόδοξος καθ όλη τη διαδρομή. Η άφιξη στο Άουσβιτς επιβεβαίωσε την κρισιμότητα της κατάστασης. Του πήραν τα πράγματα του, του πήραν τα ρούχα του και βρέθηκε ντυμένος με μια παλιά ρώσικη στολή και στιγματισμένος στο χέρι με τον αριθμό 32407.

     Ο Λάλε δε θα αφεθεί, με την ψυχραιμία και την αισιοδοξία που τον διακρίνει, θα κάνει το παν για να φύγει από κει ζωντανός. Η γνωριμία του με τον Πεπάν, τον στιγματιστή του Άουσβιτς, αποτελεί ορόσημο για τη ζωή του. Ο Πεπάν θα τον πάρει βοηθό του. Κι όταν ο Πεπάν, μια μέρα, χαθεί χωρίς ποτέ κανείς να μάθει τι ακριβώς του έχει συμβεί, ο Λάλε θα μείνει ο μοναδικός δερματοστίκτης του Αουσβιτς. Η θέση αυτή και το βαλιτσάκι με τα εργαλεία του τον τοποθετούν στην προνομιακή πολιτική πτέρυγα με δικό του δωμάτιο και διπλή μερίδα φαγητού. Ο Λάλε όμως ένοιωθε ενοχές για αυτή την ιδιαίτερη μεταχείριση έναντι των άλλων, γι αυτό, όποτε μπορούσε από το επιπλέον συσσίτιο, το πήγαινε στους παλιούς συγκρατούμενους του. Τα τρένα ερχόντουσαν συνέχεια και η ουρά των νεοφερμένων τεράστια. Περίμεναν όλοι στη σειρά για να τους χαράξει ο Λάλε τον αριθμό τους. Και ο Λάλε δούλευε ασταμάτητα κάτω από το βλέμμα του Μένγκελε. Όταν κάποια στιγμή σηκώνει τα μάτια από το χέρι που στιγματίζει  και βλέπει την Γκίτα. Και ο έρωτας κεραυνοβόλος.

      Ένα όμορφο και ευωδιαστό λουλούδι καταφέρνει να φυτρώσει μέσα στον βούρκο της απανθρωπιάς. Το άρωμα του καταφέρνει να δώσει δύναμη και πίστη στο ζευγάρι ότι θα βγουν ζωντανοί από το στρατόπεδο, και θα χαρούν ελεύθεροι τον έρωτα τους. Αυτή η αγάπη τους, γίνεται και αγάπη για τον πλησίον τους.  Ο Λάλε με το δαιμόνιο μυαλό του και την  ελευθερία κινήσεων που είχε κατάφερε να στήσει ολόκληρη μηχανή για να βοηθήσει τους συγκρατούμενους του. Τα κρυμμένα χρήματα, κοσμήματα και τιμαλφή που είχαν οι κρατούμενοι, φτάνοντας στο Αουσβιτς και που εύρισκαν οι γυναίκες στον Ιματισμό, έφταναν στα χέρια του. Έτσι προμηθευόταν τρόφιμα και φάρμακα που μοίραζε στους συγκρατούμενους του.

-Πώς θα καταφέρει όμως ο Λάλε να γλυτώσει από τα βασανιστήρια και τον θάνατο, όταν οι ΕΣ-ΕΣ θα βρουν κάτω από το κρεβάτι του έναν μικρό θησαυρό;

-Η προέλαση των Ρώσων στο Άουσβιτς θα φέρει την ελευθερία στο ζευγάρι ή ένας νέος κύκλος κακουχιών θα ξεκινήσει;

-Και η αγάπη των δύο αυτών ανθρώπων; Θα επιβιώσει;

-Θα ξανασυναντήσει ο Λάλε την αγαπημένη του ποτέ;

     Μια συγκινητική ιστορία- ντοκουμέντο. Το Άουσβιτς. Η φρίκη. Ο αγώνας δύο ανθρώπων να επιβιώσουν, να συνεχίζουν να ζουν με την ελπίδα ότι κάποτε θα είναι ελεύθεροι και θα μπορέσουν να χτίσουν μαζί το μέλλον τους. Η μαγεία του έρωτα. Η ανθρώπινη αδιανόητη κτηνωδία. Η πείνα. Ο φόβος του Θανάτου. Η ελπίδα. Η παράνοια. Η διατήρηση της ανθρωπιάς μέσα σε απάνθρωπες συνθήκες. Ένα βιβλίο μάθημα ανθρωπισμού από δύο νέους ερωτευμένους ανθρώπους που αν και έζησαν την φρίκη των στρατοπέδων συγκέντρωσης, υπερνικούν τον φόβο και  τον πόνο προκειμένου να βοηθήσουν γύρω τους όσους περισσότερους ανθρώπους μπορούν. Ένα βιβλίο με ωραία και στρωτή τριτοπρόσωπη  γραφή –σημαντικό το έργο του μεταφραστή Γιάννη Σπανδωνή και της επιμέλειας της Ελένης Κεκροπούλου- με εξαιρετικές περιγραφές. Ένα βιβλίο γραμμένο σαν να διαβάζεις τα απομνημονεύματα ενός ανεκτίμητου μάρτυρα, σαν να βιώνεις μέρα με τη μέρα την νίκη της ζωής πάνω στον θάνατο. 

     Και αν οι κρατούμενοι που κατεγράφησαν στο Άουσβιτς είναι πάρα πολλοί, Ο δερματοστίκτης του Άουσβιτς ήταν ένας και μοναδικός. Όσο μοναδικό είναι και αυτό το βιβλίο.

     «… «Όταν σώζεις έναν, όλον τον κόσμο σώζεις»  μουρμουρίζει ο Λάλε…»

 

«Ο Λάλε Σοκολόφ είναι ο άνθρωπος που χαράζει τους μπλε αριθμούς στα μπράτσα των φυλακισμένων του ʼΑουσβιτς. Είναι αναγκασμένος να το κάνει. Από την βολική θέση του δερματοστίκτη, βλέπει, ζει την ανθρώπινη κτηνωδία, την καταγράφει σε αριθμούς και σε θύματα. Την καταγράφει σε αντοχή και σε κουράγιο ψυχής. Την χαρτογραφεί στα συναισθήματά του.   Την καταγράφει σε θάνατο και σε έρωτα. Κάνει τον δικό του μυστικό αγώνα κάτω από το παγωμένο, απάνθρωπο βλέμμα του Μέγκελε. Ελπίδα του μοναδική, η Γκίτα, το κορίτσι που θ’ αγαπήσει μέσα στην απόλυτη ανθρώπινη αθλιότητα...

Μια αληθινή, βαθιά συγκινητική

και συγκλονιστικά ανθρώπινη ιστορία αγάπης

και επιβίωσης σε ένα από τα φρικτά

κολαστήρια των Ναζί.

Ένα δυνατό μάθημα ζωής που νικά τη λήθη.»

                                                            (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)