ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΥΑΣ Μ. ΜΑΘΙΟΥΔΑΚΗ

 

   

 Συνομιλήσαμε με τη συγγραφέα Εύα Μαθιουδάκη με αφορμή το νέο της βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Καστανιώτη και τιτλοφορείται Σώμα ερωτικό Η ιστορία μιας μεταφράστριας.

      Η Εύα Μ. Μαθιουδάκη γεννήθηκε στο Ηράκλειο της Κρήτης και ζει στην Κηφισιά. Σπούδασε οικονομικές επιστήμες στην Ελλάδα και τη Γερμανία και εργάζεται στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Το 2014 κυκλοφόρησε η πρώτη της νουβέλα Αυτός ο ένας, ο Αρίστος, το 2017 η συλλογή διηγημάτων Μικρά πείσματα και το 2019 το μυθιστόρημα Ο φταίχτης, που συνέγραψε με τον Κωστή Σχιζάκη και κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Καστανιώτη. Το 2021 κυκλοφόρησε, επίσης από τις Εκδόσεις Καστανιώτη, το μυθιστόρημά της Μέρες της Κηφισιάς. Διηγήματά της έχουν δημοσιευθεί σε συλλογικές εκδόσεις και σε ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά.

     Ασχολείται με τη συλλογή σπόρων και την άνυδρη κηπουρική, και πού και πού μαγειρεύει. Κείμενά της για την ελληνική χλωρίδα δημοσιεύονται σε ηλεκτρονικά περιοδικά και στο περιοδικό Γαστρονόμος της εφημερίδας Η Καθημερινή.

Την ευχαριστούμε θερμά για τη συνομιλία μας.

 

1 Σώμα ερωτικό Η ιστορία μιας μεταφράστριας το νέο σας έργο, η νουβέλα που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Καστανιώτη. Πώς ξεκίνησε να σχηματίζεται στο μυαλό σας η ιδέα του; Η πλοκή ή οι ήρωες ήρθαν πρώτα στη σκέψη σας;

     Σχεδόν 10 χρόνια πριν, έγραψα ένα μικρό διήγημα στο οποίο γινόταν αναφορά σε μια γυναίκα μεταφράστρια.  Το διήγημα με τον τίτλο «Οι υπεραιωνόβιες» συμπεριλήφθη στη συλλογή διηγημάτων Μικρά Πείσματα που κυκλοφόρησε το 2017 από τις Εκδόσεις Το Ροδακιό και παρακίνησε τον λογοτέχνη και κριτικό Θανάση Νιάρχο να με ρωτήσει αν αναφερόμουν σε κάποιο πραγματικό πρόσωπο.

Η πολύ θετική κριτική του αλλά και το ενδιαφέρον που έδειξε για να μάθει περισσότερες πληροφορίες για την μεταφράστρια Στέλλα Βουρδουμπά στην οποία αναφερόμουν, με οδήγησαν στο να ανακαλέσω στην μνήμη μου αυτή την σπουδαία γυναίκα (μύθο την είχε χαρακτηρίσει) των ελληνικών γραμμάτων και μέσω της μυθοπλασίας να της ξαναδώσω ζωή.

Οπότε η κεντρική ηρωίδα της νουβέλας ονομάζεται Στέλλα Καρατζά και το πραγματικό πρόσωπο που με ενέπνευσε είναι η μεταφράστρια Στέλλα Βουρδουμπά.

2 Το εξώφυλλο του βιβλίου σας είναι το έργο Alice του Ιρλανδού ζωγράφου John Lavery, που φιλοξενείται στο Ulster Museum. Πώς έγινε η επιλογή του;

     Η επιλογή του εξωφύλλου γίνεται σε συνεργασία με τον εκδοτικό οίκο ώστε να καλύπτει τις αισθητικές επιλογές μας αλλά και να αποτυπώνει όσο είναι δυνατόν το κλίμα και το νόημα του κείμενου. Στόχος να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ αισθητικής και εμπορικότητας, διότι το σίγουρο είναι ότι το εξώφυλλο είναι ο καθρέπτης του βιβλίου.  Στην περίπτωση της νουβέλας αυτή νομίζω ότι η επιλογή μας δικαίωσε.

3 Πόσο καιρό χρειαστήκατε για να ολοκληρωθεί το βιβλίο αυτό και πείτε μας αν υπάρχει κάτι που σας δυσκόλεψε περισσότερο κατά τη διάρκεια της συγγραφής του;

     Η νουβέλα γράφτηκε κατά τη διάρκεια της τελευταίας διετίας. Η κεντρική ηρωίδα όπως προανέφερα υπήρξε ένα πραγματικό πρόσωπο που γνώρισα στην προεφηβική μου ηλικία και για την οποία λίγα βιογραφικά στοιχεία γνωρίζουμε. Οπότε προσπαθώντας να αναβιώσω την μορφή της και παρότι επέλεξα το δρόμο της μυθοπλασίας φοβόμουν μήπως άθελα μου γράψω κάτι που δεν τιμά την μνήμη της. Στο τέλος αφέθηκα στο ένστικτο, στο συναίσθημα μου και ελπίζω το αποτέλεσμα να μην απογοητεύσει τον αναγνώστη.

4 Είναι πράγματι ο μεταφραστής ένας αφανής ήρωας;

     Ήταν τουλάχιστον για πολύ μεγάλο διάστημα αφανής. Σπάνια συγκρατούσαμε το όνομα του, ενώ παλαιότερα δεν γινόταν καν αναφορά στο όνομα του στο εξώφυλλο αλλά μόνο στο εσωτερικό του βιβλίου. Τον θεωρούμε πολλές φορές δεδομένο όπως θεωρούμε ακόμη και σήμερα τον επιμελητή που αναλαμβάνει να νοικοκυρέψει τα γραπτά μας ελέγχοντας τα για εκφραστικές αστοχίες, επαναλήψεις, πραγματολογικά στοιχεία, λογικά λάθη και τόσα άλλα.

5 Η Στέλλα Κ. είναι ένα άτομο με πάθος για τη ζωή και την ελευθερία. Μια γυναίκα δυναμική. Πόσο εύκολο είναι για εκείνη να περάσει μέσα από τα γεγονότα του πρώτου μισού του εικοστού αιώνα;

     Ναι η Στέλλα είναι μια γυναίκα που τη διακατέχει το πάθος, η πίστη στην ζωή, στον άνθρωπο, στις αξίες του. Ο εικοστός αιώνας ήταν ένας αιώνας που επεφύλαξε στην «ανέμελη» γενιά της Belle Époque απίστευτα δεινά, δεινά που προκάλεσαν οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, μια μακρά περίοδος στην οποία ο άνθρωπος έδειξε το σκληρότερο του πρόσωπο, ισοπεδώνοντας κάθε αξία.

6 Τι πραγματικά θα θέλατε εσείς να κρατήσουν οι αναγνώστες από το αναγνωστικό τους ταξίδι με το Σώμα ερωτικό Η ιστορία μιας μεταφράστριας;

     Πόσοι μικροί είμαστε σε αυτό το μεγαλειώδες σύμπαν της πνευματικής δημιουργίας και πόση αγάπη και προσπάθεια έχει χρειαστεί αιώνες τώρα για να μην σβήσει αυτή η ζεστή φωτιά που προσφέρει στις ζωές μας η ανάγνωση ενός βιβλίου.

7 Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τη συγγραφή; Υπάρχει εράποιο βιβλίο που σας επηρέασε τόσο ώστε να ξεκινήσετε το γράψιμο;

     Το γράψιμο έρχεται σαν μια εσωτερική ανάγκη επικοινωνίας, μια ανάγκη έκφρασης του συναισθήματος και τουλάχιστον στην περίπτωση μου μετά από μακριά ενασχόληση και αγάπη για τα γράμματα.

Είναι ένα βαθύ και σκοτεινό ρεύμα που σε οδηγεί από μόνο του να γράψεις, ένα ρεύμα που σαν χείμαρρος σε οδηγεί συχνά αλλού από εκεί που αρχικά ήθελες να φτάσεις, σε άλλα μονοπάτια. Αυτή εξάλλου είναι και η μαγεία της τέχνης.

8 Υπάρχει κάποιο πρόσωπο που εμπιστεύεστε για την αντικειμενική και εποικοδομητική κριτική του έργου σας πριν αυτό σταλεί στον εκδοτικό σας;

     Υπάρχουν πολλοί φίλοι που με στηρίζουν εκεί κοντά στην ολοκλήρωση του βιβλίου αλλά και στην αρχή του όταν στην προσπάθεια να εκφράσω την σκέψη μου ψάχνω πατήματα και κατεύθυνση. Δυστυχώς όμως δύσκολα θα βρεθούν άνθρωποι που θα μπουν στη διαδικασία μιας πιο αυστηρής κριτικής, οπότε βρίσκεται κανείς αντιμέτωπος κυρίως με τις αμφιβολίες του και τις πλάνες του.

9 Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι εσείς για το βιβλίο σας και να μας πείτε αν έχετε αρχίσει να σκέπτεστε την επόμενη ιστορία σας;

     Να σας ευχαριστήσω κι εγώ με τη σειρά μου.

Θα σας στεναχωρήσω όμως αλλά ακόμη δεν σκέφτομαι το επόμενο βιβλίο μου. Μια από τις μεγαλύτερες χαρές όλων των μορφών καλλιτεχνικής ενασχόλησης είναι ξέρετε το κενό διάστημα μετά την παράδοση ενός έργου και μιας καινούριας αρχής. Και είναι αυτός ένας πολύτιμος και όμορφα σπαταλημένος χρόνος, γιατί αφήνοντας πίσω σου την πυρετική κατάσταση της γραφής, πιάνεις και πάλι χωρίς ενοχή την αγαπημένη χιλιοδιαβασμένη σου φυλλάδα, ονειροπολείς, στέκεσαι, περιμένεις, αναγνωρίζεις, εντοπίζεις την ερξία στο έργο των συνοδοιπόρων σου και χωρίς καλά καλά να το καταλάβεις παίρνεις και πάλι ένα καινούριο μονοπάτι.