«Στο τέλος πεθαίνουν και οι δύο», Adam Silvera - μετάφραση: Βαγγέλης Γιαννίσης, εκδόσεις Διόπτρα

     Γραμμένο από έναν νέο σε ηλικία συγγραφέα που όμως έχει ήδη ξεχωρίσει στο λογοτεχνικό στερέωμα το βιβλίο αυτό έχει γνωρίσει μεγάλη επιτυχία σε 28 χώρες, είναι πρώτο στη λίστα ευπώλητων σε Η.Π.Α., Μ. Βρετανία και Αυστραλία και έχει αποσπάσει σημαντικές διακρίσεις.

     Το βιβλίο «Στο τέλος πεθαίνουν και οι δύο», είναι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, γεμάτο απρόβλεπτες καταστάσεις που θα συναρπάσει τους αναγνώστες. Σύγχρονοι προβληματισμοί, μια αφήγηση καταιγιστική που ενσωματώνει στοιχεία διαφορετικότητας και ήρωες αδρά σχηματισμένοι και ολοζώντανοι είναι μερικά από τα στοιχεία που κάνουν το μυθιστόρημα ένα αφήγημα άκρως κινηματογραφικό και εξαιρετικά ενδιαφέρον.

[Χαίρετε,

Τηλεφωνώ από το Δελτίο Θανάτου.

 Μετά λύπης σάς ενημερώνω ότι κάποια στιγμή

μέσα στις επόμενες είκοσι τέσσερις ώρες

θα επέλθει ο οριστικός θάνατός σας.

Εκ μέρους όλων μας στο Δελτίο Θανάτου,

σας εκφράζουμε τα συλλυπητήριά μας.

Να έχετε μια γεμάτη μέρα]

 

     Ο Ματέους και ο Ρούφους είναι δυο έφηβοι νέοι που ζουν σε μια μελλοντική εποχή, όπου το Δελτίο θανάτου προβλέπει με ακρίβεια πότε ακριβώς θα πεθάνει κάποιος. Ο Ματέους θα μάθει έτσι πως του μένουν μόνο είκοσι τέσσερις ώρες ζωής και τότε θα προσπαθήσει μέσα από την εφαρμογή Τελευταίος φίλος να περάσει αυτές τις τελευταίες ώρες της ζωής του παρέα με κάποιον που αντιμετωπίζει την ίδια μοίρα με εκείνον.

     Ο συγγραφέας στέκεται με εμβρίθεια πάνω από τους ήρωές τους. Τους εξαναγκάζει να ανοίξουν τα μάτια τους και να δουν το εσώτερο βάθος της ψυχής του όταν καλούνται να διαχειριστούν τον θάνατο και την απώλεια, τον τρόπο με τον οποίο η αγάπη καθορίζει τη ζωή αλλά και το πώς μπορεί να αλλάξει ο κόσμος μέσα από τη συνείδηση του οριστικού τέλους. Η σχέση που θα αναπτυχθεί ανάμεσα στους δυο μελλοθάνατους νέους θα είναι μια σχέση άκρως ρεαλιστική, μια τελευταία σχέση ζωής, γεμάτη ένταση, άγχος και νοσταλγία, γεμάτη συναίσθημα και αλήθειες που έρχονται στο φως ύστερα από τη σκληρή συνείδηση του τέλους.

     Μπορεί κανείς να αλλάξει το πεπρωμένο του τελικά; Αυτό είναι το τελικό ερώτημα που αναφύεται από την κινηματογραφική διήγηση του Silvera. Αν και σε ποιο βαθμό μπορούν οι προσωπικές επιλογές των ανθρώπων να αλλάξουν τη μοίρα του. Και τελικά αν υπάρχει ζωή μετά τη μεγάλη απώλεια, τον θάνατο.

     Το βιβλίο είναι χωρισμένο σε μικρά κεφάλαια, γεγονός που επιτρέπει την απρόσκοπτη ανάγνωσή του με μεγάλο ενδιαφέρον. Σε κάθε κεφάλαιο εναλλάσσονται σε πρωτοπρόσωπη αφήγηση η αφήγηση των δύο αυτών ηρώων. Τα κεφάλαια που μιλούν για τους ήρωες παρεμβάλλονται και δίνουν στοιχεία που βοηθούν στην κατανόηση της ψυχοσύνθεσής τους. Όλα μαζί όμως δίνουν ένα ενιαίο αποτέλεσμα που διαβάζεται κυριολεκτικά με κομμένη την ανάσα.

 […«Μπορώ να μείνω για λίγο μόνος με τη μητέρα μου;» Δεν μπορώ να γυρίσω καν, επειδή κοιτάζω την Τελευταία Μέρα της, η οποία ήταν η μέρα που γεννήθηκα… […] … Η σχέση της μητέρας μου μ’ εμένα κάνει κύκλους. Πέθανε τη μέρα που γεννήθηκα και να που τώρα θα με θάψουν δίπλα της. Θα επανενωθούμε. Όταν ήμουν οχτώ, μου φαινόταν παράξενο πως τη χαρακτήριζαν «αγαπημένη» μητέρα όταν η μοναδική μητρική της πράξη ήταν να με κυοφορήσει για εννέα μήνες. Δέκα χρόνια αργότερα, το μυαλό μου έχει πήξει περισσότερο. Ακόμη όμως δεν μπορώ να πιστέψω πως ένιωσε μητέρα, μια και δεν είχε ποτέ της την ευκαιρία να παίξει μαζί μου, να μου ανοίξει την αγκαλιά της καθώς έκανα τα πρώτα μου βήματα για να πέσω πάνω της, να με μάθει να δένω τα κορδόνια μου και τόσα άλλα πράγματα. Αλλά ο μπαμπάς μού υπενθύμισε με όμορφο τρόπο πως δεν κατάφερε να τα κάνει όλα αυτά επειδή η γέννα είχε επιπλοκές, ήταν «πολύ δύσκολη», όπως μου είπε, κι εκείνη, αντί να σωθεί η ίδια, προτίμησε να σώσει εμένα. Και γι’ αυτό σίγουρα της αξίζει το επίθετο «αγαπημένη». Γονατίζω μπροστά στην ταφόπλακα της μητέρας μου. «Γεια σου, μαμά. Χαίρεσαι που θα βρεθούμε; Ξέρω πως με δημιούργησες, αλλά αν το καλοσκεφτείς, ακόμη δεν έχουμε γνωριστεί. Είμαι σίγουρος πως το έχεις σκεφτεί κιόλας αυτό. Έχεις περάσει ήδη αρκετό χρόνο στο σινεμά σου, βλέποντας την ταινία της ζωής σου, επειδή πέθανες ενώ εγώ έκλαιγα στην αγκαλιά κάποιας νοσοκόμας. Ίσως η νοσοκόμα σε είχε βοηθήσει με την αιμορραγία σου αν δεν έπρεπε να με κρατήσει. Τι να πω. Λυπάμαι που αναγκάστηκες να πεθάνεις για να ζήσω εγώ, αλήθεια...]

 

       Μελλοντολογικά στοιχεία εναλλάσσονται με τον συναισθηματικό ρεαλισμό των ηρώων και δίνουν μια ατμόσφαιρα ελαφρώς «οργουελική» αν μου επιτρέπεται ο όρος, καθώς η πραγματικότητα που συνιστούν δίνει στοιχεία από έναν κόσμο εντελώς διαφορετικό από αυτόν που ζούμε. Και παρά το γεγονός ότι από τον τίτλο κιόλας του βιβλίου ο αναγνώστης γνωρίζει το θλιβερό τέλος των ηρώων η αφήγηση δεν χάνει ούτε για μια στιγμή το ενδιαφέρον της. Απεναντίας, παρουσιάζει την αισιόδοξη πλευρά μιας ζωής που βιώνεται μέχρι τέλους ευχάριστα, καθώς σημασία έχει η πορεία προς το τέλος, το ταξίδι προς την Ιθάκη και όχι ο πόνος που φέρει η Ιθάκη της απώλειας και του τέλους.

     Ένα εξαιρετικά πρωτότυπο έργο που δικαίως χαρακτηρίστηκε ιδιαίτερο και απρόβλεπτο, μια ελκυστική και βαθιά ανθρώπινη ιστορία.