ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΖΑΧΑΡΙΑ ΣΤΗ ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΑΥΓΕΡΙΝΟΥ

     Ο Κωνσταντίνος Ζαχαρία γεννήθηκε στις 11 Σεπτεμβρίου 1996, στη Λεµεσό της Κύπρου. Από μικρός, αγάπησε το βιβλίο και ασχολήθηκε ερασιτεχνικά µε τη συγγραφή.

     Είναι απόφοιτος του Τμήματος Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου (Λευκωσία), µε ειδικότητα δασκάλου Δηµοτικής Εκπαίδευσης το 2019, ενώ συνέχισε τις μεταπτυχιακές σπουδές στο ίδιο τμήμα, στον τομέα της Συγκριτικής Παιδαγωγικής και των Αναλυτικών Προγραμμάτων. Είναι φυσικός ομιλητής της ελληνικής και της ρωσικής γλώσσας.

     Το 2020 εξέδωσε το πρώτο του βιβλίο, µε τίτλο Ιέ, παιάν! Το δεύτερο βιβλίο του κυκλοφόρησε έναν χρόνο αργότερα από τις Εκδόσεις Πηγή, με τίτλο Αγνότητα & Αμαρτία . Με αφορμή την κυκλοφορία αυτού του ιστορικού μυθιστορήματος, έχουμε την χαρά σήμερα, να φιλοξενούμε τον συγγραφέα και τον ευχαριστούμε για τη συνέντευξη που πρόθυμα μας παραχώρησε.

 

Η ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ

 

1)     Το βιβλίο σας Αγνότητα και αμαρτία που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Πηγή είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα. Πόσος χρόνος απαιτήθηκε για την ιστορική έρευνα και πόσο εύκολο ήταν να βρείτε τα αρχεία που χρειαστήκατε.

     Το βιβλίο συνολικά χρειάστηκε περίπου ένα χρόνο για να φθάσει από την αρχική πρόχειρη μορφή του σε ένα ολοκληρωμένο κείμενο που μπορούσε να αποσταλεί σε εκδοτικό οίκο για αξιολόγηση και έκδοση. Ένας μήνας χρειάστηκε για να συγκεντρώσω τα διάφορα διάσπαρτα υλικά (προς καλή μου τύχη, είχα ήδη κάποια προηγούμενη επαφή με τα βασικά γεγονότα της ιστορίας, όπως η γαλλική εισβολή στην Ρωσία το 1812, οπόταν δεν χρειάστηκε να κάνω εντατική αναζήτηση για μερικά γεγονότα) και ενδιαφέροντα, κατ’ εμένα, γεγονότα (όπως η υπηρεσία του Λέοντα Τολστόι στη Σεβαστούπολη κατά τον Κριμαϊκό Πόλεμο) που ανακάλυψα στην πορεία, ούτως ώστε να συντάξω μια αρχική δομή του βιβλίου. Ξεκίνησα τον Ιούλιο του 2019 και ολοκλήρωσα τον Μάιο του 2020 – αν και στην αρχή, προχωρούσα αργά (λόγω υποχρεώσεων), εντούτοις, κατά το πρώτο lockdown κατάφερα να συγγράψω το μισό βιβλίο εντός δύο μηνών.

2)     Ιστορία και μυθοπλασία. Μια δύσκολη αφηγηματική δυσκολία. Προς ποια μεριά γέρνει η πλάστιγγα της αφήγησης στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα.

     Όντως, είναι δύσκολο να βρεις μια ισορροπία και να μην καταλήξει το βιβλίο να είναι απλή διάλεξη ιστορικών γεγονότων (η οποία, προφανώς, θα προκαλέσει ενδιαφέρον μονάχα στους ακαδημαϊκούς και όχι τόσο στο ευρύ κοινό), από την άλλη, όμως, ακόμα και οι φανταστικοί χαρακτήρες δεν πρέπει να ξεφεύγουν από την ιστορική πραγματικότητα της εποχής, στην οποία τους έχουμε τοποθετήσει (ούτως ώστε να παρέχουν μια αρμονική εικόνα στους αναγνώστες και να μη ξενίζουν τους λάτρεις της Ιστορίας). Στο συγκεκριμένο μυθιστόρημα προσπάθησα να κρατήσω μια ισορροπία, δίνοντας πρώτα το ιστορικό πλαίσιο στον αναγνώστη και μετά προχωρώντας με έμφαση στην αφήγηση και τη συμμετοχή των ηρώων της ιστορίας μου στα γεγονότα. Κάποια σημεία είναι καθαρά ιστορικά (όπως η αφήγηση των τακτικών του ρωσικού στρατού κατά το 1812 ή η εξέγερση των Ταϊπίνγκ στην Κίνα), ωστόσο, υπάρχουν και κεφάλαια, όπου απουσιάζει κάποιο ιστορικό γεγονός και δίνεται έμφαση στην προσωπική ιστορία των χαρακτήρων, όπως για παράδειγμα στο κεφάλαιο με τη γνωριμία του Μίτια και της μέλλουσας συζύγου του.

3)     Είναι ένα ιστορικό μυθιστόρημα μια αφορμή για να εντρυφήσει ο αναγνώστης σε περιόδους ιστορικές που πολύ συχνά δε γνωρίζει καθόλου;

     Ένα ιστορικό μυθιστόρημα παρέχει μια αφορμή στον αναγνώστη να μάθει κάποιες πληροφορίες για περιόδους στην Ιστορία (είτε της χώρας του είτε γενικότερα, της παγκόσμιας ιστορίας) για τα οποία δεν γνωρίζει καθόλου, αν και θα μπορούσαν να του εξηγήσουν πολλά για τον σύγχρονο του κόσμο. Ωστόσο, όπως είπα και προηγουμένως, ένα καλό ιστορικό μυθιστόρημα πρέπει να βρει τη χρυσή τομή, ώστε να προκαλέσει και συναισθήματα του αναγνώστη για τους ήρωες (φανταστικούς και μη) της ιστορίας, βάζοντας τον έτσι κι αυτόν στην ροή των γεγονότων και θέτοντας ερωτήματα που παραμένουν αναπάντητα ή προκαλούν διαφωνίες ακόμα και σήμερα.

4)     Στο βιβλίο σας γίνεται μια αναφορά στον Τολστόι. Μια γνωριμία του ήρωα με τον μεγάλο δημιουργό δίνει στοιχεία για τον πολιτισμό της εποχής και δημιουργεί την ατμόσφαιρα μιας συγκλονιστικής στιγμής. Τι σας ώθησε στη συγκεκριμένη επιλογή αυτής της γνωριμίας;

     Κατά τη διάρκεια της έρευνας μου για τα βασικά γεγονότα που είχα σκοπό να αφηγηθώ, ανακάλυψα πως ο Τολστόι είχε υπηρετήσει στη Σεβαστούπολη στον βαθμό υπαξιωματικού του ρωσικού στρατού και πως από κει είναι που ξεκινάει τη συγγραφική του καριέρα. Προφανώς, το «πνεύμα» του Τολστόι πλανάται και στην αρχή της ιστορίας, καθώς επιλέγω να ξεκινήσω την αφήγηση μου από το 1812, με τα βασικά γεγονότα του «Πόλεμος και Ειρήνη». Η πολιορκία της Σεβαστούπολης είναι κάπου στο μέσο της ιστορίας και παρέχει στον αναγνώστη την ευκαιρία να δει μια νέα αναμέτρηση μεταξύ της Ρωσίας και ενός Ναπολέοντα, όχι τόσο ευνοϊκή για την πρώτη όπως ήταν αυτή του 1812, καθώς και να αναλογιστεί για τις αφορμές του πολέμου (ο Τολστόι, αν και έγραψε ίσως το πιο πατριωτικό μυθιστόρημα στην ρωσική λογοτεχνία, εντούτοις, προς τα τέλη του αιώνα ήταν ιδιαίτερα φιλειρηνικός και θεωρούσε τον πατριωτισμό ως «δουλεία», ενώ ήταν μέγας παιδαγωγός, ως εκ τούτου, η ένταξη του στην ιστορία προσέφερε ευρύ πεδίο για συζητήσεις για την παιδαγωγική και τον ρόλο του παιδιού). Τέλος, επιλέγω να ολοκληρώσω την ιστορία προς το 1862, όταν ο Τολστόι συγκεντρώνει το υλικό του για να γράψει το «Πόλεμος και Ειρήνη», κάνοντας έτσι μια κυκλική πορεία, ξεκινώντας και ολοκληρώνοντας την αφήγηση μου γύρω από το 1812.

5)     Η πάλη ανάμεσα στην επιστήμη και τη θρησκεία, τον πολιτισμό και το ορθόδοξο χριστιανικό πνεύμα διαφαίνεται στον στοχασμό του έργου σας. Είναι ένα θέμα που σας απασχολεί ιδιαίτερα ως συγγραφέα;

     Δεν θα έλεγα πως η επιστήμη παλεύει με τη θρησκεία, ούτε ο πολιτισμός (ευρωπαϊκός) παλεύει με το ορθόδοξο χριστιανικό πνεύμα. Σε επίπεδο Ρωσίας, υπάρχει μια πάλη ανάμεσα στους σλαβόφιλους και τους δυτικόφιλους, μια πάλη που ακόμα και σήμερα διχάζει την πολιτική σκηνή της Ρωσίας (και πρέπει να λαμβάνεται υπόψη από όλους όσους θέλουν να καταλάβουν τα παρόντα γεγονότα από την ρωσική σκοπιά). Αλλά, αυτό που κάνει το βιβλίο «Αγνότητα & Αμαρτία» είναι να παρουσιάσει και να στοχαστεί γύρω από διάφορες πτυχές ενός πολέμου. Ας αναλογιστεί ο αναγνώστης για την αφορμή ενός πολέμου (στο βιβλίο, στα χείλη του Τολστόι τοποθετώ λόγια για την αρπαγή της Ωραίας Ελένης, τις ανούσιες Σταυροφορίες εις το όνομα του Κυρίου (!), αν ζούσε κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο – ο Τολστόι πεθαίνει τέσσερα χρόνια πριν την έναρξη του – θα μπορούσε να συμπεριλάβει και τη δολοφονία του Αρχιδούκα της Αυστρίας ως αφορμή ενός παγκοσμίου πολέμου), τα διάφορα μέσα που χρησιμοποιούν τα έθνη για να υποτάξουν άλλα έθνη (στην περίπτωση των Δυτικών, το όπιο που προωθείται στην κινέζικη αγορά και κάνει τους χρήστες μαλθακούς), τα αποτελέσματα του όσον αφορά τον τομέα των ατομικών ελευθεριών (βλ. την περίπτωση του Τζακ, ενός μαύρου σκλάβου, ή της Μέλανι, μιας πόρνης στη Γαλλία που μένει μονάχη με έναν γιο), τον χωρισμό των οικογενειών και την προσφυγιά…

6)     Το βιβλίο σας θίγει και ένα θέμα που παραμένει σύγχρονο και διαχρονικό, την προσφυγιά. Πόσο σας επηρεάζουν τα σύγχρονα θέματα όταν γράφετε ένα βιβλίο;

      Όπως προκύπτει κι από την απάντηση μου στο προηγούμενο ερώτημα σας, η προσφυγιά δεν είναι το μοναδικό θέμα που θίγει το βιβλίο. Στην προκειμένη περίπτωση, ωστόσο, η μοναδική επίδραση από τα σύγχρονα γεγονότα αποτελούσε το κίνημα BLM στις ΗΠΑ, τα οποία ενίσχυσαν το κεφάλαιο που αφορούσε την περίοδο ζωής του Μίτια στις ΗΠΑ, ιδίως το κομμάτι που αφορά τον Τζακ και την κακομεταχείριση των μαύρων σκλάβων στις φυτείες του Νότου, αν και εδώ επιχειρείται και μια σύνδεση με παράλληλα γεγονότα που λαμβάνουν χώρα στην Ρωσία και ο ρόλος των κυβερνήσεων σε αυτό το θέμα.

7)     Θα θέλατε να μας πείτε δυο λόγια για τον τρόπο που προσεγγίζετε συγγραφικά το θέμα το οποίο επιλέγετε κάθε φορά;

       Επιλέγω ένα θέμα με βάση μερικές εικόνες που μπορώ να συνδέσω για να συντάξω μια ιστορία και καταγράφω μερικές ιδέες σε πρόχειρο. Η δομή και η πλοκή ξεκαθαρίζουν όταν αποφασίσω για το ποιους χαρακτήρες θα έχει η ιστορία, που θα εξελίσσεται, σε ποιο χρονικό πλαίσιο, σε ποιο περιβάλλον, ποιες θα είναι οι σχέσεις μεταξύ των χαρακτήρων και των γεγονότων, ποιους σκοπούς θέλω να εξυπηρετήσει η εξιστόρηση μου (με ποια κοινωνικά θέματα θέλω να καταπιάνεται), ποιες πηγές θα χρησιμοποιήσω, τι μπορεί να εμπλουτίσει την ιστορία μου, σε ποιο κοινό θέλω να απευθύνεται, ποιες συνδέσεις έχει με την πραγματικότητα κτλ. Έπειτα, προχωράω σιγά σιγά στη συγγραφή, ελέγχοντας κάθε κεφάλαιο προς το τέλος του και προχωρώντας στο επόμενο, ενώ όταν ολοκληρώσω το βιβλίο, συγκρίνω με τις αρχικές ιδέες, βλέπω ποια σημεία χρίζουν βελτίωσης και εμπλουτισμού, ποια σημεία (από την άλλη) θέλουν «ψαλίδι» και γιατί, κάνοντας μια αρχική επιμέλεια. Έπειτα, το αποστέλλω σε εκδότες και, αναλόγως της ανταπόκρισης και της ανατροφοδότησης, προχωράω – προς καλή μου τύχη, στις Εκδόσεις «Πηγή», ο κάθε συγγραφέας μπορεί να λάβει εντός ενός μήνα μια ανατροφοδότηση από επαγγελματία αναγνώστη, η οποία παρέχει πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες ενός έργου.

8)     Στο βιογραφικό σας λέτε ότι φυσική γλώσσα σας είναι η ελληνική και η ρωσική. Παίζει σημαντικό ρόλο η σχέση σας αυτή με τη ρωσική γλώσσα στην αναζήτηση των θεμάτων σας;

       Οι γλώσσες παίζουν ένα σημαντικό ρόλο στην επιλογή θεμάτων, καθώς έχω περισσότερη ευκολία στη μελέτη και στον χειρισμό του υλικού, ωστόσο, δεν αποτελούν το μοναδικό κριτήριο. Γενικά, προσπαθώ να έχω μια ποικιλία στα ενδιαφέροντα μου και θα ήθελα να εντάξω αυτή την ποικιλία ενδιαφερόντων και στα μελλοντικά μου έργα, η οποία θα με ωθούσε να δοκιμάσω νέα είδη και νέες προσεγγίσεις.

9)     Υπάρχει κάποιο λογοτεχνικό είδος με το οποίο δεν έχετε ασχοληθεί και θα θέλατε να το κάνετε κάποια στιγμή;

     Το ερωτικό μυθιστόρημα, αν και θα χρειαστεί να διαβάσω αρκετά ερωτικά μυθιστορήματα, ούτως ώστε να έχω μια ιδέα πως ακριβώς να χειριστώ ιστορίες αυτού του είδους 😊

10)   Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τα μελλοντικά σας σχέδια για τη λογοτεχνία;

     Δεν έχω κάτι συγκεκριμένο την παρούσα περίοδο, συλλέγω θα έλεγα, αλλά δεν θα πω κάτι περισσότερο, είμαι από αυτούς τους λογοτέχνες (και γενικότερα τους καλλιτέχνες) που δεν λένε τίποτε προτού θεωρήσουν πως ολοκλήρωσαν ένα έργο…Ολίγον τι δεισιδαίμονας σ’ αυτό το θέμα! 😊

 

«Σεπτέµβριος του 1812.

Πρόσφυγες αποµακρύνονται από τη Μόσχα και σύντοµα βλέπουν έντροµοι την αρχαία πρωτεύουσα να φλέγεται. Η Άννα Πετρόβνα Ιβανόβα µαθαίνει για τον θάνατο του αγαπηµένου της στο πεδίο της µάχης του Μποροντινό, λίγο πριν γεννήσει τον δεύτερο της γιο, Ντµίτρι. Παιδί ενός πολέµου και συµµετέχων ως ιατρός και παρατηρητής σε άλλους πολέµους της Ρωσίας και άλλων χωρών, ο Ντµίτρι, αναθρεµµένος µε το ορθόδοξο χριστιανικό πνεύµα από τη γιαγιά του, Σόφια Αντριέγιεβνα, θα βρεθεί αντιµέτωπος µε τα διάφορα πολιτικά και πολιτιστικά ρεύµατα της εποχής του. Πολιτικές επαναστάσεις, δολοπλοκίες, η αυτοκτονία του αδερφού του στη Σιβηρία, η Βιοµηχανική Επανάσταση, τα κοινωνικά προβλήµατα της πορνείας, της δουλείας και του εµπορίου ναρκωτικών διαµορφώνουν τις βλέψεις του πρωταγωνιστή για τον κόσµο, ενώ η ανατροφή ενός καλλιτέχνη και η γνωριµία µε τον Λέοντα Τολστόι οδηγεί σε συζητήσεις για την εκπαίδευση και τον πολιτισµό. Ένα ιστορικό µυθιστόρηµα για µια από τις πιο συγκλονιστικές εποχές της σύγχρονης ιστορίας.»