Εν ριπή οφθαλμού, Jo Callaghan Μετάφραση Κίκα Κραμβουσάνου, Εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ

   « Ένα έγκλημα, μία αστυνομικός, και η τεχνητή νοημοσύνη μέσα στο τμήμα... θα βοηθήσει;»

     Την Jo Callaghan, συστήνουν στη χώρα μας οι εκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ με την κυκλοφορία του πρώτου της έργου της με τίτλο Εν ριπή οφθαλμού σε μετάφραση Κίκας Κραμβουσάνου.

     Η Jo Callaghan εργάζεται ως ανώτερη σύμβουλος στρατηγικής, διεξάγοντας έρευνες σχετικά με τον μελλοντικό αντίκτυπο της τεχνητής νοημοσύνης και της γονιδιωματικής στο εργατικό δυναμικό. Σπούδασε στο Writers’ Academy Course (Penguin Random House) και είχε επιλεγεί στη λίστα με τους συγγραφείς για το καλύτερο μυθιστόρημα του διαγωνισμού Mslexia και του διαγωνισμού Bath. Αφού έχασε τον σύζυγό της από καρκίνο το 2019, όταν ήταν μόλις σαράντα εννέα ετών, άρχισε να γράφει το Εν ριπή οφθαλμού, το πρώτο της αστυνομικό μυθιστόρημα, το οποίο διερευνά το πώς να μαθαίνεις να ζεις με την απώλεια και τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος. Ζει με τα δύο παιδιά της στα Midlands, και αυτή τη στιγμή εργάζεται πάνω σε περαιτέρω μυθιστορήματα της σειράς με την Κατ και το Λοκ.

[… «Περίμενε!»

Η πόρτα κλείνει. Ένα κλειδί γυρίζει στην κλειδαριά. Γέρνει μπροστά, τεντώνεται προς το μέρος του ήχου, αλλά το σώμα του είναι δυσκίνητο, αργό, το βαραίνει μια άγνωστη δύνα- μη. Πιάνει το κάγκελο που περιβάλλει το κρεβάτι. Τα δάχτυλά του αγγίζουν το κρύο, λείο μέταλλο, αλλά δεν μπορεί να τα κλείσει και να τα σφίξει. Κυριολεκτικά, δεν μπορεί να πιαστεί από πουθενά. Προσπαθεί να τραβήξει το κάλυμμα των ματιών του, αλλά τα χέρια του -τα απίστευτα βαριά χέρια του- πέφτουν στο πλάι άχρηστα. Βυθίζεται πίσω στα μαξιλάρια, τυφλωμένος από τη φλό- γα και το θάμπος των χρωμάτων που εκρήγνυνται πίσω από τα μάτια του.

Κι ύστερα όλα σβήνουν και μαυρίζουν…]

    Μια δυνατή εισαγωγή που καθηλώνει σε ένα δυνατό αστυνομικό μυθιστόρημα. Σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα  του σήμερα ή μήπως σε μια αστυνομική φαντασία του αύριο;

     Μια μεσήλικη επιθεωρήτρια, συγγραφικά σχηματοποιημένη με σάρκα και οστά, που λειτουργεί κυρίως με το ένστικτο, θα ηγηθεί σε ένα νέο πιλοτικό πρόγραμμα τεχνητής νοημοσύνης, το οποίο συνδυάζει την τεχνητή νοημοσύνη και τον ανθρώπινο παράγοντα, και ένας βοηθός επιθεωρητή ένα εκπληκτικό ολόγραμμα αστυνομικού Al που αλληλεπιδρά με μια ανθρώπινη ομάδα, με σκοπό η τεχνητή νοημοσύνη και ο ανθρώπινος παράγων να βοηθήσουν μαζί στην επίλυση αστυνομικών υποθέσεων συναπαρτίζουν ένα ιδιότυπο δίδυμο χαρακτήρων, το οποίο λειτουργεί συνδυάζοντας ταυτόχρονα τεχνογνωσία και συναίσθημα, ένστικτο και οδηγίες αλγόριθμων. Θα μπορέσουν να συνεργαστούν αρμονικά και αποτελεσματικά; Λογική και ένστικτο. Η τεχνητή νοημοσύνη και η ανθρώπινη εμπειρία. Ο ορθολογισμός και το συναίσθημα σε αντιδιαστολή. Συλλειτουργούν για την επίλυση δύο ανεξιχνίαστων υποθέσεων αγνοουμένων που ενεργοποιούνται εκ νέου. Υποθέσεις που φαινομενικά δεν έχουν τίποτα κοινό μα σιγά σιγά θα αποκαλυφθούν ομοιότητες να τις συνδέουν. Σιγά σιγά η υπόθεση των δύο αυτών περιπτώσεων αρχίζει να παίρνει έναν πιο προσωπικό χαρακτήρα. Θα μπορέσει, άραγε, το δίδυμο αυτό να τα καταφέρει και να φτάσει στον πυρήνα τους πριν υπάρξει και άλλο παρόμοιο περιστατικό;

 

Μια παράξενη σχέση σχηματίζεται σταδιακά μεταξύ Κατ και Λόκ, μια σχέση με αρκετή δόση χιούμορ, ιδιαίτερα όταν ο Λοκ προσπαθεί να καταλάβει ανθρώπινες συμπεριφορές και συναισθήματα, αφού η Κατ δεν μπορεί να αποδεχθεί απόλυτα τα ψυχρά τεχνικά στοιχεία που υπάρχουν, χωρίς συναίσθημα και εμπειρία και ο Λοκ δεν μπορεί να καταλάβει ανθρώπινες συμπεριφορές και συναισθήματα, όσο και αν προσπαθούν να του εξηγήσουν γιατί γίνονται κάποιες συγκεκριμένες ενέργειες.

Θα καταφέρει ο Λοκ να γίνει αληθινό μέλος αυτής της ομάδας; Στις αντιπαραθέσεις και στις απορίες και των δυο, ποιος έχει δίκιο; Η συγγραφέας αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο να αποφασίσει ο αναγνώστης, γι’ αυτό, δημιουργώντας την απαραίτητη αφηγηματική ένταση και «παίζοντας» με τα συναισθήματα που δημιουργούνται στον αναγνώστη.

     […Η Κατ στράφηκε στην καθηγήτρια Οκονέντο. «Καταλαβαίνει αυτό το πράγμα ότι δουλεύει για μένα;»

Η κοπέλα χαμογέλασε. «Το Λοκ είναι προγραμματισμένο να εκτελεί τα καθήκοντα που του έχουν ανατεθεί στο πλαίσιο μιας διοικητικής ιεραρχίας. Το κατά πόσο καταλαβαίνει, ωστόσο, θα είναι ένα από τα κύρια θέματα προς εξέταση αυτού του πιλοτικού προγράμματος. Οι διαλεκτικές ικανότητες του Λοκ ξεπερνούν οτιδήποτε έχει επιτευχθεί μέχρι στιγμής στην τεχνητή νοημοσύνη, αλλά έχει ακόμη πολλά να μάθει από τις ανθρώπινες αλληλεπιδράσεις σε πραγματικό χρόνο. Έχει προγραμματιστεί να λέει την αλήθεια στην εξουσία και προς το παρόν δεν έχει κανένα φίλτρο».

«Ούτε κοινωνικές δεξιότητες», μουρμούρισε η Κατ.

«Ακόμα ένα πράγμα που ελπίζω να μάθει με το να είναι μέλος αυτής της ομάδας. Σε αντάλλαγμα, η ΑΟΤΕΝ Λοκ θα συμβάλει στην προώθηση μεγαλύτερης ισότητας και διαφάνειας στην αστυνόμευση, ενθαρρύνοντας περισσότερες τεκμηρίωμένες αποφάσεις»…]

     Εξαιρετική τριτοπρόσωπη αφήγηση, γρήγοροι ρυθμοί, εμπεριστατωμένοι διάλογοι και καταθέσεις μαρτύρων και μια καλοδουλεμένη πλοκή σε ένα αστυνομικό μυθιστόρημα με ένα μοναδικό και πρωτότυπο δίδυμο επιθεωρητών που πέρα από την ιστορία προβληματίζει τον αναγνώστη.

Ναι, η νέα εποχή είναι ήδη εδώ, η τεχνητή νοημοσύνη και το ολόγραμμα του Λοκ μπορούν να εκτελούν οδηγίες και καθήκοντα, μα τι πραγματικά μπορεί να συμβεί όταν Al «εκτελούν» οδηγίες, γενικά; Ποια η αλληλεπίδραση τους με τον πραγματικό κόσμο; Και η χρήση τους στην αστυνομία; Θα μπορούν να «δουν» και να επεξεργαστούν γρηγορότερα, δικαιότερα, χωρίς συναίσθημα και προκαταλήψεις και με περισσότερη διαφάνεια όλα τα στοιχεία προς επίλυση σημαντικών υποθέσεων; Σιγουρα έχουν δίκιο οι εκδόσεις Διόπτρα όταν γράφουν στο οπισθόφυλλο του βιβλίου: Το Εν ριπή οφθαλμού είναι ένα εντυπωσιακό ντεμπούτο από μια συναρπαστική νέα φωνή ΠΟΥ απευθύνει το ερώτημα του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.

     Ένα συναρπαστικό πρωτότυπο μυθιστόρημα για την ανθρωπιά και τους κινδύνους που αντιμετωπίζει, το οποίο έχει όλα εκείνα τα συστατικά που μπορούν να το οδηγήσουν σε παγκόσμια επιτυχία και στην οθόνη, γραμμένο από μια συγγραφέα που το αναγνωστικό κοινό, είναι βέβαιο πως θα ξεκινήσει να ακολουθεί πιστά.