Η Ελένη Γαληνού συνομιλεί με τη Βιργινία Αυγερινού

     Το Literature.gr, φιλοξενεί σήμερα τη συγγραφέα Ελένη Γαληνού σε μια συνομιλία με τη Βιργινία Αυγερινού, για το νέο της βιβλίο με τίτλο Έρωτες από πηλό που μόλις κυκλοφόρησε από τις Eκδόσεις ΔΙΟΠΤΡΑ.

     Η Ελένη Γαληνού γεννήθηκε στην Αθήνα, κατάγεται από τη Μυτιλήνη και κατοικεί στο Μαρούσι. Σπούδασε στη Σχολή Βακαλό Διακοσμητική και Γραφικές Τέχνες. Δημιούργησε δύο προσωπικές σειρές χιουμοριστικών σκίτσων που έχουν δημοσιευθεί σε περιοδικά. Ασχολείται με τη φωτογραφία, τη ζωγραφική, την ποίη­ση και τη στιχουργική. Το 2007 πραγματοποίησε την πρώτη ατομική έκθεση ζωγραφικής με θέμα Σύννεφα. Ακολούθησαν δύο ομαδικές εκθέσεις στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων. Η αγάπη της για τη λογοτεχνία και τη συγγραφή ξεκινάει πολλά χρόνια πριν. Είναι μέλος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών. Έχει συμμετάσχει στα συλλογικά έργα: Η Πόλη Φοβάται, με το διήγημα «…για ένα τσιγάρο», και Η κρυφτή γυναίκα, με το διήγημα «Η μαγική εικόνα».

     Έχει γράψει τα μυθιστορήματα: Όταν στέρεψε η αντοχή (2013), Πέρα από τις κόκκινες γραμμές (2014), Ακόμη θυμάμαι (2015). Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα μυθιστορήματα: Όσα δεν έγιναν λέξεις (2016), Μυστική Διαθήκη (2018), Αιώνιοι Ψίθυροι (2019), Η Κατάρα των Μάγιερ (2020), Σε Μαύρο Φόντο (2021), Χρυσάφι και μέλι (2022), Δώδεκα ημέρες θύελλας (2023).

     Την ευχαριστούμε θερμά για τη συνέντευξη που μας παραχώρησε.

1. Μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα το νέο σας έργο με τίτλο Έρωτες από πηλό. Πώς προέκυψε η συγγραφή αυτού του βιβλίου και τι ακριβώς θέλατε να τονίσετε μέσα από την ιστορία που πραγματεύεται;

     Ψάχνοντας για κάτι διαφορετικό, κάτι που να μην έχω ξαναγράψει, ξύπνησε η έμπνευση να φτιάξω έναν ήρωα ακραίο, με όλα τα χαρακτηριστικά ενός γνήσιου καλλιτέχνη. Η πρώτη σκέψη ήταν να τον κάνω ζωγράφο, όμως ζωγράφο έχω ξαναβάλει σε βιβλίο μου κι έτσι έψαξα άλλες τέχνες. Τελικά υπέκυψα στη γλυπτική. Είναι μια υπέροχη τέχνη και όσο έψαχνα και μάθαινα για αυτήν τόσο περισσότερο έδενε στο μυαλό μου η ιστορία. Έτσι, πλάι στον πενηντάχρονο ονειροπόλο γλύπτη έβαλα τρία νέα παιδιά με φιλοδοξίες και αυθορμητισμό. Και ένα αθώο παιχνίδι που κανείς δεν φανταζόταν πού θα οδηγήσει…

     Σύγχρονη ιστορία, σύγχρονοι χαρακτήρες, σύγχρονα προβλήματα. Έρωτες, αγάπη, χαμένα όνειρα, ενοχές, φθόνος, φιλία, προδοσία και φυλακές βρίσκονται πλάι στην πολιτική, στη διαφθορά, στην τηλεόραση και στην ανάγκη για φήμη, δόξα και χρήμα. Η ιστορία δείχνει να περιστρέφεται γύρω από ένα έγκλημα, όμως δεν ψάχνουμε ούτε τον ένοχο, ούτε τον λόγο, ούτε τον τρόπο που έγινε. Αυτά τα γνωρίζουμε, αν και κάτι στο τέλος μας επιφυλάσσει μια έκπληξη… Πέρα από τα γεγονότα όμως, που είναι πολλά και ανατρεπτικά, εστιάζω λίγο παραπάνω στον ψυχισμό των ηρώων μου γιατί εκεί οι ανατροπές είναι πιο βαθιές και πιο ενδιαφέρουσες. Οι αντιδράσεις τους πριν και μετά το τραγικό γεγονός, τα συναισθήματα, οι φόβοι, οι σκέψεις και οι ενέργειές τους λειτουργούν σαν καθρέφτης της κοινωνίας μας, και αξίζει να τα δούμε λίγο πιο προσεκτικά.    

2. Όταν οι αλήθειες σωπαίνουν, οι ζωές των ανθρώπων γεμίζουν σκοτάδια. Πόσο δύσκολο είναι να βγει κανείς από το σκοτάδι του για να αντικρίσει την αλήθεια τελικά;

     Είναι δύσκολο, όχι όμως ακατόρθωτο. Κάποιοι το καταφέρνουν, κάποιοι άλλοι παλεύουν για χρόνια προσπαθώντας να βρουν διέξοδο, κάποιοι ακόμα και αφήνονται παθητικά να τους καταπιεί ο κακός τους εαυτός. Στο βιβλίο θα συναντήσουμε και τις τρεις κατηγορίες. Οι άνθρωποι αλλάζουν, και αλλάζουν ανάλογα με τις συνθήκες, την ηλικία τους, τα βιώματά τους, τους φόβους τους ή τις ευκαιρίες που τους δίνονται. Και οι ήρωες της ιστορίας μας θα αλλάξουν, άλλοτε προς το καλύτερο κι άλλοτε προς το χειρότερο. Το μεγάλο σκοτάδι όμως έρχεται στην τελευταία ανατροπή, λίγες σελίδες πριν το τέλος. Εκεί υπάρχει η λύτρωση και η τιμωρία.         

3. Έρωτες από πηλό είναι ο τίτλος του νέου σας βιβλίου. Πρόκειται για ένα σύγχρονο κοινωνικό μυθιστόρημα. Τι συμβολίζει αυτός ο τίτλος: ψεύτικους έρωτες, ανθρώπινες σχέσεις, συναισθήματα;

     Ο τίτλος έχει διπλή σημασία. Έρωτες από πηλό γιατί υπάρχει ένας γλύπτης που αγαπά να φτιάχνει πήλινους Έρωτες, και επειδή υπάρχουν έρωτες εφήμεροι, έρωτες που δεν θα πετάξουν ποτέ ψηλά, σχέσεις που θα προδοθούν, αγάπες που θα μείνουν για πάντα ανεκπλήρωτες.

4. Τρεις ήρωες: η Έλσα, ο Μάρκος και η Φαίδρα – τρία νέα παιδιά  συνυπεύθυνα για ένα έγκλημα που προέκυψε και δεν προμελέτησαν.  Όμως μόνο ο ένας από τους τρεις το πληρώνει με τη φυλάκισή του. Με δεδομένο ότι για κάθε έγκλημα που «πληρώνουμε» βρίσκουμε τη λύτρωση, τι συμβαίνει με τις ενοχές μας όταν δεν «πληρώνουμε»; Μπορούν οι ενοχές αυτές να μας ακολουθούν στην υπόλοιπη ζωή μας;

     Δεν θεωρώ δεδομένο ότι όταν πληρώνεις λυτρώνεσαι κιόλας. Η ηρωίδα μου αποφυλακίζεται δεκατρία χρόνια μετά, όμως κι έξω από τη φυλακή συνεχίζει να ζητά συγχώρεση από τον άνθρωπο που έβλαψε κι ας μην ήταν η βασική ένοχος. Οι άλλοι δύο που δεν πλήρωσαν, νομίζουν πως γλίτωσαν επειδή δεν πήγαν φυλακή. Όμως κι αυτοί τελικά πληρώνουν κάποιο τίμημα. Συνεχίζουν να ζουν με έναν ενδόμυχο φόβο, πιστεύουν πως τον ελέγχουν, όμως υπάρχουν στιγμές που οι σκοτεινές τους πράξεις επιστρέφουν και τους στοιχειώνουν. Αποκτούν άγχη, εντάσεις, φόβους που δεν μπορούν να αποβάλλουν και μπορεί να τους σέρνουν για όλη την υπόλοιπη ζωή τους. Όσο βαθιά κι αν θάψουν την ενοχή τους από τη συνείδησή τους, δεν μπορούν να την κρύψουν.

     Στη ζωή, βέβαια, υπάρχουν και ασυνείδητοι άνθρωποι που δεν μετανιώνουν, που συνεχίζουν να κάνουν εγκλήματα, που πατούν επί πτωμάτων για το συμφέρον τους, που γίνονται όλο και χειρότεροι βουλιάζοντας καθημερινά στην αναλγησία. Αναμφισβήτητα είναι κατακριτέοι, κανείς μας όμως δεν γνωρίζει τι μάχεται στην ψυχή τους και πώς διαχειρίζονται τους φόβους και τους εφιάλτες τους. Κανείς δεν είναι άτρωτος σε τούτο τον κόσμο, ούτε λοιπόν κι αυτοί.

5. Διαβάζουμε την αφιέρωσή σας: «Αφιερωμένο στις ψυχές που ζουν για την τέχνη». Πόσο σας επηρέασε η σκιαγράφηση του Ζαν Κλοντ και της τέχνης του, ώστε να αφιερώσετε ολόκληρο το βιβλίο σας στην Τέχνη;

     Ο Ζαν Κλοντ είναι ένα κομμάτι της ψυχής μου. Μπορεί να τον έφτιαξα ακραίο χαρακτήρα, αλλά έτσι είναι οι καλλιτέχνες, και κάτι από εκείνον το έχω κι εγώ. Πέρα από τη συγγραφή που λατρεύω, μου αρέσει να γράφω ποιήματα, στίχους, να ζωγραφίζω, να σκιτσάρω, να παίρνω τη φωτογραφική μου μηχανή και να περιφέρομαι για ώρες φωτογραφίζοντας χιλιάδες ετερόκλητα πράγματα, να δημιουργώ με τα χέρια μου, να πλάθω με το μυαλό μου και να χάνομαι για ώρες. Όλα αυτά με γοητεύουν, με γεμίζουν χαρά, με ανανεώνουν. Η έμπνευση και η δημιουργία είναι ελιξίριο ζωής για όσους μπορούν να το νιώσουν και να το καταλάβουν. Είναι τρόπος ζωής, τρόπος σκέψης, τρόπος έκφρασης, είναι ανάγκη. Έτσι νιώθω κι εγώ. Πώς να μην αφιερώσω λοιπόν αυτό το βιβλίο στους ανθρώπους και στις ψυχές που ζουν για την Τέχνη; 

6. Ποια συναισθήματα βιώνει η ηρωίδα σας σας όταν επιστρέφει 13 χρόνια μετά στην ίδια τη ζωή;

     Η ηρωίδα μου προετοιμάζεται χρόνια για την ώρα της αποφυλάκισής της. Θα ζήσει πολλά, θα υποστεί πολλά, θα σκεφτεί πολλά. Θα κάνει τον απολογισμό και την αυτοκριτική της και αυτά θα την ωριμάσουν.       Οι μάχες που θα δώσει με τον εαυτό της και τον εγκλεισμό τόσων χρόνων, δεν είναι εύκολες ούτε απλές. Ωστόσο υπάρχει κάτι σημαντικό, που ξέρει πως θα τη βοηθήσει από την ώρα που θα αφεθεί ελεύθερη. Είναι ένα ανέλπιστο δώρο που της δόθηκε και που το γνωρίζει μόνο η ίδια. Σε κάθε περίπτωση όμως, η φυλακή είναι μια πολύ δύσκολη εμπειρία και κανείς δεν βγαίνει αλώβητος από εκεί μέσα. Ούτε εκείνη θα απαλλαγεί εύκολα. Θα παλέψει με πολλά από τα σκοτάδια της, θα νικήσει αρκετά, θα συμβιβαστεί με άλλα, και ίσως κάποια να μη σβήσουν ποτέ εντελώς από την ψυχή της.  

7. Οι ανεκπλήρωτοι έρωτες παραμένουν για πάντα ισχυροί;

     Οι ανεκπλήρωτοι έρωτες έχουν ένα κρυφό προνόμιο: δεν προλαβαίνουν να φθαρούν και να χάσουν τη γλύκα τους, μένουν στο μυαλό και στην ψυχή σαν κάτι ιδανικό, κι αυτό τους συντηρεί και τους δυναμώνει περισσότερο από όλους τους άλλους. Ο έρωτας είναι ένα ατίθασο παιδί, φέρεται παρορμητικά, κάνει λάθη, δημιουργεί ανακατωσούρες, φέρνει πόνο και χαρά μαζί. Αν καταφέρει να μεγαλώσει, γίνεται αγάπη, κι αν δεν τα καταφέρει, πετάει αλλού και χάνεται.

8. Μπορεί ένας θάνατος να αλλάξει στάσεις και συμπεριφορές;

     Πιστεύω ότι μπορεί. Το έχουμε δει εξάλλου να συμβαίνει και στη ζωή. Το βλέπουμε και σε δύο από τους ήρωές μας. Ακόμα και η ιδέα του θανάτου τούς ταρακουνάει έντονα και τους αναστέλλει. Αναθεωρούν κάποιες θέσεις τους βλέποντας τη ζωή από άλλη σκοπιά. Έρχεται μια στιγμή που η σκληρή τους πλευρά μαλακώνει, και τότε ηρεμούν τα θυμωμένα συναισθήματα, διαφοροποιούνται οι αποφάσεις, αλλάζουν οι επιδιώξεις τους. Ο θάνατος δείχνει τη ματαιότητα της ζωής, και στην ιστορία μας κάποιοι ήρωες μπροστά στον θάνατο θα κάνουν μια ανέλπιστη στροφή που κάτω από άλλες συνθήκες δεν θα έκαναν.

9. Τι συμβαίνει στη ζωή ενός ανθρώπου όταν ένα δίλημμα συνταράζει τις αποφάσεις του;

     Πολύ ωραία ερώτηση – πολύ κοντά στο βιβλίο που θα κυκλοφορήσει του χρόνου. Το πώς αντιμετωπίζει κάθε άνθρωπος τέτοιες καταστάσεις διαφέρει ανάλογα με τον χαρακτήρα του. Ένα δίλημμα ζητάει μια σαφή επιλογή, άρα κάτι πρέπει να θυσιάσει για να σώσει κάτι άλλο, όμως αυτό δεν είναι πάντα εύκολο. Οι περισσότεροι άνθρωποι τα θέλουν όλα. Οι επιλογές είναι δύσκολες και ψυχοφθόρες. Επιπλέον, αυτό που επιθυμούν δεν συμπίπτει πάντα με αυτό που είναι σωστό ή εφικτό. Εκεί τα μπερδεύουν οι πιο πολλοί και κάνουν λάθος επιλογές ή παίρνουν λάθος αποφάσεις. Κι ύστερα παλεύουν να περισώσουν ό,τι μπορούν. Δεν διορθώνονται όμως πάντοτε όλα τα λάθη.       

10. Αυτό είναι το 11ο βιβλίο σας. Ύστερα από τόσα βιβλία στο ενεργητικό σας και μέσα από αυτό το μεγάλο ταξίδι της συγγραφής, ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που πήρατε και τι θα λέγατε σε κάποιον που ονειρεύεται να γίνει συγγραφέας;

     Οι εμπειρίες μου είναι πολλές και διαφορετικές μετά από τόσα χρόνια συνεχούς συγγραφής, στον απόηχό τους όμως, οι περισσότερες είναι όμορφες. Οι δύσκολες στιγμές με πείσμωσαν και με ωρίμασαν, οι εύκολες μου άνοιξαν τα φτερά. Δεν μου αρέσει να δίνω συμβουλές, ο κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός και εκεί είναι η ομορφιά του. Το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι αν κάποιος θέλει να γίνει ένας καλός συγγραφέας, να οπλιστεί με υπομονή και επιμονή και να αρχίσει να δουλεύει σκληρά. Να γράφει διαρκώς, να δουλεύει με συνέπεια και πείσμα και να διαβάζει βιβλία. Κυρίως όμως να αγαπά βαθιά και αληθινά αυτό που κάνει. Αν διαπιστώσει ότι τον γοητεύει αυτή η διαδρομή, τότε ας ξεκινήσει το όμορφο ταξίδι προς τη συγγραφή και θα τον οδηγήσει σε μαγικά μονοπάτια.

11. Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, αν και ίσως λίγο νωρίς, θα μπορούσατε να μας πείτε κάτι για τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια;

     Το βιβλίο που θα εκδοθεί το 2025 είναι ολοκληρωμένο και το έχω ήδη παραδώσει στον εκδότη μου. Είναι όντως νωρίς να μιλάμε για το επόμενο, μια και το Έρωτες από πηλό κυκλοφόρησε πριν έναν μήνα. Όμως θα σας πω δυο λόγια. Είναι μια ιστορία βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα, που μου την εκμυστηρεύτηκε πριν χρόνια μια ώριμη γυναίκα. Έχω αλλάξει βέβαια αρκετά σημεία της ιστορίας της γιατί σκοπός μου δεν ήταν να γράψω τη βιογραφία της, αλλά ένα μυθιστόρημα με όλα τα συστατικά που θα το κάνουν ευρηματικό, συναρπαστικό, εθιστικό. Είμαι σίγουρη ότι σε αυτή την ιστορία η κάθε γυναίκα θα συναντήσει ένα δικό της κομμάτι, μια δική της εμπειρία, μια κρυφή της επιθυμία, ένα λάθος της, μια απροκατάληπτη συμπεριφορά της. Καθαρά γυναικεία υπόθεση αυτό το βιβλίο…