«Η ΠΕΝΘΕΡΑ» ΜΑΡΙΑ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

   Η πενθερά σκοτώνει τον έρωτα και τον γάμο;

     «…Και αν αυτό είναι το πρώτο βιβλίο της Μαρίας Παναγοπούλου, ας γνωρίζει ότι μόνη της έθεσε ψηλά τον πήχη και οι προσδοκίες μας θα είναι μεγάλες για την συνέχεια της συγγραφικής της πορείας.»

Την πρώτη φορά που η σελίδα μας έγραψε για την Μαρία Παναγοπούλου έκλεισε την παρουσίαση με αυτήν ακριβώς την φράση. Και σήμερα, επανερχόμενοι στη συγγραφέα Μαρία Παναγοπούλου, με αφορμή την έκδοση του νέου βιβλίου της «Η ΠΕΝΘΕΡΑ» που κυκλοφόρησε χτες από την νέα της εκδοτική οικογένεια, τις Εκδόσεις Ψυχογιός με ένα εντυπωσιακό εξώφυλλο με ανάγλυφα τα σπασμένα γυαλιά, μπορούμε να πούμε ότι  οι προσδοκίες μας δεν διαψεύθηκαν και τον πήχη που η ίδια έθεσε τον ξεπέρασε κατά πολύ.

[«Τι διαφορά έχει η πενθερά από την πεθερά»;

 «Καμία!»

 «Τότε προς τι αυτό το παραπανίσιο νι;»

 «Δεν ξέρω. Κατά μία εκδοχή, η λέξη προέρχεται από τη σύνθεση των όρων  πένθος και έρως και υποδηλώνει τον θάνατο του έρωτα».

«Μεγαλειώδες! Πενθερά: ο θάνατος του έρωτα!»]

     Αυτό το κομμάτι από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, είναι αυτό που εξηγεί το πώς προέκυψε ο τίτλος του έργου.

      Πρόκειται για ένα κοινωνικό μυθιστόρημα με αστυνομική χροιά ή είναι ένα ήπιο αστυνομικό μυθιστόρημα με έντονα κοινωνικά στοιχεία; Είναι ίσως από τις λίγες φορές που δεν μπορούμε αμέσως να εντάξουμε το είδος στο οποίο ανήκει το βιβλίο και αυτό γιατί εμπεριέχει και τα δύο αυτά στοιχεία και μάλιστα με τον ίδιο δυναμικό τρόπο.

     Αστυνομικό επειδή ο αναγνώστης σε όλη την διάρκεια της ανάγνωσης προσπαθεί να ανακαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από τις δυο δολοφονικές επιθέσεις των γυναικών  που ως πεθερές, και για συγκεκριμένους λόγους η κάθε μία, είχαν αναπτύξει αντιπάθεια για τις νύφες τους και αντιπάθεια εισέπρατταν από εκείνες σε μια αμοιβαία κανιβαλλιστική σχέση.

     Το μυστήριο περιπλέκεται όταν οι δολοφονικές επιθέσεις γίνονται την ίδια μέρα και την ίδια ώρα σε δύο διαφορετικά σημεία της χώρας. Οι γυναίκες δεν γνωρίζονται και φαινομενικά δεν έχουν καμία σχέση. Υπάρχει όμως κάτι που λειτουργεί ως συνδετικός κρίκος. Κάτι που τις ενώνει ερήμην τους. Τι είναι αυτό; Και επίσης τα ερωτήματα που αναφύονται είναι σημαντικά. Ήταν τυχαίο συμβάν ή προμελετημένο οι δολοφονικές επιθέσεις; Ποιος και γιατί οργάνωσε το χτύπημα; Όλα αυτά τα στοιχεία παρουσιάζονται σιγά σιγά με περίτεχνο τρόπο από την συγγραφέα μέχρι την οριστική και αιτιολογημένη αποκάλυψη και δημιουργούν μια μυστηριώδη πλοκή γεμάτη αγωνία.

     Η Μανιάτισσα πεθερά. Η σκληρή Αγορίτσα από το Οίτυλο. Ο γιος της Σαράντος, δικηγόρος και η νύφη της η Σαβίνα. Ο Σαράντος και η Σαβίνα είναι παντρεμένοι 8 χρόνια. Άνθρωποι ταγμένοι στην καριέρα τους που καθώς η Σαββίνα έχει απορροφηθεί στις απαιτήσεις της Ιατρικής επιστήμης και δη της χειρουργικής δεν έχουν αποκτήσει παιδιά. Η Οιάνθη, η αδελφή του Σαράντου.  Και στην Καλαμαριά η Μόσχω, η πόντια πεθερά που ζει με την οικογένεια του γιού της Ηρακλή, την πανέμορφη σύζυγο του Ήρα και την μικρή εγγονή της. Δορυφορικά γύρω τους η Πάτι, η νεαρή δημοσιογράφος που η αστυνομία έχει στρέψει την προσοχή της επάνω της ως ύποπτη των δολοφονικών επιθέσεων. Γιατί; Τι σχέση έχει η Πάτι με τις δύο οικογένειες; Είναι πράγματι αθώα ή μήπως ένοχη; Η Αγορίτσα και η Μόσχω είναι τα θύματα των επιθέσεων. Φαίνεται ότι κάποιος τις θέλει νεκρές. Οι νύφες τους θα προτιμούσαν οι σύζυγοι τους να είναι ορφανοί. Οι γιοί είναι εγκλωβισμένοι ανάμεσα στη σχέση τους με τις μητέρες τους και τις συζύγους τους.  Μήπως οι νύφες είναι οι ένοχες; Και το κουβάρι αρχίζει να ξετυλίγεται. Όλοι ένοχοι και όλοι αθώοι. Μυστικά, συνωμοσίες, αλήθειες και ψέματα.

    Πέρα όμως από την αστυνομική χροιά το μυθιστόρημα αυτό είναι και κοινωνικό.  Οι ενδοοικογενειακές σχέσεις τόσο στην πυρηνική όσο και στην ευρύτερη οικογένεια, παρουσιάζονται ανάγλυφες, συζυγικές και εξωσυζυγικές σχέσεις αναλύονται, όπως επίσης και οι σχέσεις με την μητέρα του συζύγου, οι επιθετικές και εχθρικές συμπεριφορές, η δυναμική των συγκρούσεων, η πεθερά –αράχνη, η πεθερά-σαράκι, η μητρότητα, η ματαίωση, η απόγνωση και το μίσος όλα όσα μπορούν να πυροδοτήσουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Καλοδουλεμένη πλοκή με  ανατροπές και  αποκαλύψεις, οι οποίες γίνονται σταδιακά αιτιολογώντας συμπεριφορές και δίνοντας ολοκληρωμένες απαντήσεις.

     Οι θύτες και τα θύματα και τα δυσδιάκριτα όρια ανάμεσά τους, η κατανομή των ρόλων στις διαπροσωπικές σχέσεις των ηρώων. Οι άγραφοι νόμοι. Οι ρόλοι που κάποιες φορές, εναλλάσσονται. Όλα θίγονται με έναν εύληπτο τρόπο αποκαλύπτοντας τις κοινωνικές δομές που δημιουργούν τα στερεότυπα στην ελληνική πραγματικότητα. Και είναι άξια αναφοράς η τοπική διάλεκτος, η ντοπιολαλιά, κυρίως των μεγάλων σε ηλικία ηρώων, που χρησιμοποιεί η συγγραφέας χωρίς να κουράζει και που εξηγείται αμέσως στο κάτω μέρος του βιβλίου με την μορφή σημειώσεων με αστερίσκο. Οι ήρωες είναι άρτια ψυχογραφημένοι, κάθε ένας με την δική του αφηγηματική φωνή, κάποιοι είναι αθώοι, άλλοι τιμωροί, άλλοι ένοχοι, ύποπτοι ή τραγικοί και ανάμεσά τους ένας ήρωας που εγκλωβισμένος σε μια ενοχική διαδικασία θέτει τον εαυτό του σε αυτοτιμωρητική θέση και εκπλήσσει στο τέλος του έργου δημιουργώντας μια μεγάλη ανατροπή.

     Χωρισμένο σε 7 μικρά μέρη το βιβλίο είναι γραμμένο με στρωτή γραφή και γρήγορη ροή.  Είναι εμφανής η έρευνα της Παναγοπούλου για τον τόπο στον οποίο εξελίσσεται η ιστορία. Όπως και η ενσωμάτωση των ηθών και εθίμων της Μάνης τα οποία εμφανίζονται στο έργο σφιχτοδεμένα με την πλοκή, ώστε να μην εμφανίζονται εμβόλιμα στην ιστορία.

     Σημαντικά στοιχεία της αφήγησης είναι το άρωμα του λευκού νούφαρου, το οποίο κατακλύζει το βιβλίο και ο αναγνώστης νιώθει σαν να το μυρίζει κατά την ανάγνωση και η βιβλιοφιλία. Τα βιβλία κυριαρχούν στην ζωή κάποιων ηρώων και  διαδραματίζουν καταλυτικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας, συνδέοντας με έναν ξεχωριστό τρόπο τις ζωές τους. Και ως μια σύγχρονη ιστορία τα βιβλία, όπως είναι φυσικό, απαντούν και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

     Ένα αξιοπρεπές ανάγνωσμα με την Παναγοπούλου να υπερβαίνει τον συγγραφικό της εαυτό, ένα καλό βιβλίο που στέκεται απέναντι σε μια από τις δυσκολότερες σχέσεις των ανθρώπων αυτή της πενθεράς με τη νύφη και όχι μόνο. Ένα βιβλίο που θεωρούμε ότι θα σας συναρπάσει από την πρώτη ως την τελευταία σελίδα.

     «… Έχεις δίκιο όμως, όπως λέει και μια φίλη μου, υπάρχουν γυναίκες που γίνονται πεθερές κι άλλες που γίνονται πενθερές και σκεπάζουν με το σκοτάδι του πένθους τους γάμους…»

[«Τι διαφορά έχει η πενθερά από την πεθερά»;

«Καμία!»

«Τότε προς τι αυτό το παραπανίσιο νι;»

«Δεν ξέρω. Κατά μία εκδοχή, η λέξη προέρχεται από τη σύνθεση των όρων πένθος και έρως και υποδηλώνει τον θάνατο του έρωτα».

«Μεγαλειώδες! Πενθερά: ο θάνατος του έρωτα!»

     Δύο ηλικιωμένες γυναίκες δέχονται δολοφονική επίθεση την ίδια μέρα και ώρα, σε δύο διαφορετικές πόλεις της Ελλάδας. Άγνωστες μεταξύ τους, τις ενώνει ένα αόρατο νήμα: είναι πεθερές που αντιπαθούν τις νύφες τους.

     Η Αγορίτσα, μια σκληρή Μανιάτισσα από το Οίτυλο, βλέπει τα όνειρά της να γκρεμίζονται όταν ο γιος της, ο δικηγόρος Σαράντος Πιερόγιαννης, παντρεύεται με μια χειρουργό, αφοσιωμένη στην καριέρα της.

     Η Μόσχω, μια καλοκάγαθη Πόντια από την Καλαμαριά, ζει κάτω από την ίδια στέγη με τον μοναχογιό της, τον οδηγό νταλίκας Ηρακλή Τερκενλεκίδη, και την καλλονή σύζυγό του.

     Δύο πεθερές, που κάποιοι τις θέλουν νεκρές. Δύο νύφες, που εύχονται να είχαν ορφανούς συζύγους. Δύο γιοι, που συνθλίβονται στις συμπληγάδες της μητρικής αγάπης και του έρωτα. Οικογενειακές συνωμοσίες και μιαρά μυστικά. Άγραφοι νόμοι κι αγδίκιωτα αισθήματα. Κι ένας γρίφος-φωτιά: η πεθερά σκότωσε τον έρωτα ή ο έρωτας την πεθερά;

    Ένα κοινωνικό-αστυνομικό μυθιστόρημα που επιχειρεί να ρίξει φως σε ένα διαχρονικό στερεότυπο της ελληνικής κοινωνίας: υπάρχουν πεθερές-αράχνες ή πρόκειται για ένα άλλοθι των ζευγαριών που δεν καταφέρνουν να κατακτήσουν το «για πάντα»;]

                                                             (Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)

To βιβλίο στις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

https://www.psichogios.gr/books/penthera.html