«Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς 2020». To Μουσείο Άγγελου Σικελιανού διεκδικεί το βραβείο!
Η υποψηφιότητα του Μουσείου Άγγελου Σικελιανού για
τα βραβεία των ευρωπαϊκών μουσείων, είναι μία σπουδαία διάκριση που
τιμά πραγματικά την Ελλάδα και τον μεγάλο Λευκάδιο ποιητή, ο οποίος
υπήρξε εννέα φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας
Αυτές τις μέρες (29 Απριλίου - 2 Μαΐου) είχε προγραμματιστεί η
ετήσια διάσκεψη του Φόρουμ των Ευρωπαϊκών Μουσείων (European Museum
Forum-EMF) στο Κάρντιφ της Ουαλίας, για την απονομή των βραβείων European Museum of the Year Award,
αλλά λόγω της συνολικής κατάστασης που επικρατεί αναβλήθηκε χωρίς να
έχει ανακοινωθεί ακόμα νέα ημερομηνία. Η μεγάλη αυτή ευρωπαϊκή
διοργάνωση, στην οποία κριτές είναι διευθυντές μουσείων, ακαδημαϊκοί και
ερευνητές μουσειολογίας από όλη την Ευρώπη, επέλεξε για το 2020 ως
υποψήφια προς βράβευση δύο μουσεία από την Ελλάδα, το Μουσείο Άγγελου Σικελιανού στη Λευκάδα καθώς και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κορίνθου.
Ο θεσμός του European Museum of the Year Award (EMYA) θεσπίστηκε το 1977 και τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, με στόχο να βραβεύει, σε ετήσια βάση, την καλύτερη μουσειακή πρακτική στην Ευρώπη και να ενθαρρύνει τις καινοτόμες δράσεις στην κοινωνία των μουσείων. Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο στην ετήσια διάσκεψη του EMF, σε μουσεία που άνοιξαν πρόσφατα ή σε μουσεία με πρόσφατα ανακαινισμένες εκθέσεις.
Ο θεσμός του European Museum of the Year Award (EMYA) θεσπίστηκε το 1977 και τελεί υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, με στόχο να βραβεύει, σε ετήσια βάση, την καλύτερη μουσειακή πρακτική στην Ευρώπη και να ενθαρρύνει τις καινοτόμες δράσεις στην κοινωνία των μουσείων. Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο στην ετήσια διάσκεψη του EMF, σε μουσεία που άνοιξαν πρόσφατα ή σε μουσεία με πρόσφατα ανακαινισμένες εκθέσεις.
Η κηρυγμένη ως διατηρητέο μνημείο οικία των Σικελιανών, στην οποία
στεγάζεται το Μουσείο Άγγελου Σικελιανού, αγοράστηκε, αναστηλώθηκε και
διαμορφώθηκε σε πρωτοποριακό μουσειακό χώρο από την Εθνική Τράπεζα, η
οποία στη συνέχεια, το παρέδωσε στον Δήμο Λευκάδας πραγματοποιώντας το
όνειρο πολλών δεκαετιών. Το Μουσείο εγκαινιάστηκε με κάθε λαμπρότητα,
στις 6 Οκτωβρίου 2017 παρουσία και της δισέγγονης του ποιητή, Helen
Sikelianos, η οποία σημειωτέον, συνεχίζει την ποιητική παράδοση της
οικογένειας.
Πρόκειται για ένα μουσείο που χαρακτηρίζεται από το γεγονός ότι
παρουσιάζει τη συνολική πνευματική δημιουργία του ποιητή, αναδεικνύοντας
ταυτόχρονα τη μεγαλειώδη προσωπικότητα του μέσα από την ανθρώπινη
διάστασή της και αυτό ακριβώς, είναι που το ξεχωρίζει από τα άλλα
μουσεία του είδους. Άλλωστε μονογραφικά βιογραφικά μουσεία υπάρχουν
αρκετά, είναι όμως σχεδόν πάντα μουσεία ενθυμημάτων. Δεν είναι μουσεία
της πνευματικής δημιουργίας, η οποία και χαρακτηρίζει την προσωπικότητα
που εκτίθεται. Το μουσείο Άγγελου Σικελιανού επιχειρεί να παρουσιάσει
τον πυρήνα του συνολικού έργου του Σικελιανού, να ερμηνεύσει την
τοποθέτησή του ως εθνικού ποιητή, να ανιχνεύσει τις καταβολές του
λογοτεχνικού του έργου (οικογενειακές, τοπικές, εθνικές και διεθνείς),
αλλά και να αναδείξει τη σύνδεση του συνολικού ποιητικού έργου του με
τις πράξεις και τη στάση του ως πολιτικού όντος και διανοουμένου
(Δελφικές Εορτές). Παράλληλα, στον ιδιαίτερο αυτό μουσειακό χώρο
παρουσιάζεται με τρόπο συναρπαστικό και ο άνθρωπος-Σικελιανός μέσα από
τη σχέση του με το οικογενειακό του περιβάλλον αλλά και την ελληνική και
διεθνή πραγματικότητα.
Η ευρηματική μουσειολογική μελέτη παρουσιάζει τον ποιητή και το έργο του μέσω των ακόλουθων εκθετικών ενοτήτων: «Σικελιανός ο Δημιουργός», «Τα Πρόσωπα του Ποιητή» (Ο Λυρικός ποιητής, ο Παγκόσμιος ταγός, ο Εθνικός ποιητής, ο Μύστης, ο Ποιητής πράττων), «Η Διαδρομή», «Οι Δελφικές Εορτές» «Η Απήχηση της Δελφικής Ιδέας» και «Σικελιανός ο άνθρωπος». Η κάθε ενότητα υποστηρίζεται από πρωτότυπα και πολλές φορές εμβληματικά εκθέματα, εύληπτα κείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, που βοηθούν τον επισκέπτη να έχει μια πολυαισθητηριακή εμπειρία.
Τεκμήρια του έργου και της ζωής του Άγγελου Σικελιανού δώρισαν σημαντικοί συλλέκτες, ενώ μεγάλα μουσεία και φορείς της χώρας εμπιστεύτηκαν εκθέματα σε μακροχρόνιο δανεισμό (το Μουσείο Μπενάκη, η Ακαδημία Αθηνών, το Ελληνικό και Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο, το Κέντρο Μικρασιατικών Μελετών, το Μουσείο «Atelier» Σπύρου Βασιλείου, το Μουσείο Γλυπτικής «Ν. Περαντινός», η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη Λευκάδας, ο εκδοτικός οίκος Ίκαρος κ.ά.). Το υλικό της έκθεσης περιλαμβάνει μοναδικά εκθέματα, όπως σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα του Άγγελου, υφαντά, χειροποίητα ρούχα που ύφανε η Εύα για τον εαυτό της και για τις Δελφικές Εορτές, τα ίδια πορφυρά μαλλιά της, που έκοψε όταν ήταν στην Αμερική, την αλληλογραφία του ποιητή με την Εύα και την Άννα αλλά και προσωπικότητες του πνεύματος, τηλεγραφήματα, αρχειακές φωτογραφίες, βίντεο, ταινίες και ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ίδιου του ποιητή που ζωντανεύουν ζωές, στιγμές ανθρώπων και της επίσημης ιστορίας, αλλά και καταστάσεις γύρω και πέρα από τον ίδιο τον ποιητή.
Η αρχιτεκτονική μουσειολογική μελέτη ακολουθεί την διαμερισματοποίηση του σπιτιού και τα γαιώδη χρώματα των αιθουσών ενισχύουν την αίσθηση του οικείου χώρου μέσα στον οποίο ακούγονται αφηγήσεις, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ιδιαίτερα το βίωμα του επισκέπτη. Αυτό συμβαίνει και στην κουζίνα του σπιτιού που έμεινε άθικτη, θυμίζοντας ότι στον ανέπαφο αυτό χώρο ίσως πλανήθηκε το βλέμμα του ποιητή. Αυθεντικά εκθέματα με την αύρα του καιρού και του χρόνου εναλλάσσονται με κινούμενες εικόνες που δονούν το υπόλοιπο εικονιστικό και γραπτό περιεχόμενο. Τα πρόσωπα του ίδιου του ποιητή και όσων σφράγισαν τη ζωή του μπήκαν σε κάδρα στους τοίχους ενισχύοντας την αίσθηση της κατοικίας, ενώ ιδιαίτερα ευρηματική είναι η κάλυψη των τοίχων μιας αίθουσας με την ιδιόχειρη γραφή του ποιητή, η οποία στη συνέχεια, ξεχύνεται και στο εξωτερικό του κτιρίου ως υπόμνηση της εθνικής του παρουσίας, των άμετρων οραμάτων του και της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του .
Αξίζει όμως να αναφερθούμε και στο Κηποθέατρο «Άγγελος Σικελιανός» σε γειτνίαση με το ομώνυμο Μουσείο, στο οποίο κάποτε είχε τραγουδήσει και η μεγάλη Μαρία Κάλλας, το οποίο και αυτό με την σειρά του μεταμορφώθηκε. Κατασκευάστηκε μια μόνιμη σκηνή με καμαρίνια και ο χώρος φωτίστηκε απαλά δημιουργώντας έναν ευχάριστο και χρηστικό χώρο, που συμπληρώνει το παρακείμενο μουσείο.
Το δίπατο σπίτι, που γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Λευκάδα ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Άγγελος Σικελιανός, είναι ένα πραγματικά μοναδικό μουσείο που πληροί όλες τις σύγχρονες μουσειακές απαιτήσεις.
Η μουσειολογική του προσέγγιση ακολουθεί τρόπους επιστημονικά ευσύνοπτους και συνάμα ανθρώπινους και οικείους, παρουσιάζοντας και αναλύοντας με διαδραστικό τρόπο την ποιητική του Σικελιανού σε συνάρτηση με την αληθινή πορεία της ζωής του. Πρόκειται για έναν βιωματικό χώρο, ο οποίος αναδεικνύει το όραμα και την πράξη του ποιητή, αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο Σικελιανό κατά τρόπο μοναδικό. Ευχής έργον μάλιστα θα ήταν και η ανάλογη αναβάθμιση και επανέκθεση του Μουσείου Δελφικών Εορτών στους Δελφούς, το οποίο θα πρέπει να αναδεικνύει και να προβάλει στο διεθνές κοινό, στο βαθμό που του αξίζει, το μοναδικό εγχείρημα του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού, τις Δελφικές Εορτές.
Η υποψηφιότητα του Μουσείου Άγγελου Σικελιανού για τα βραβεία των ευρωπαϊκών μουσείων, είναι μία σπουδαία διάκριση που τιμά πραγματικά την Ελλάδα και τον μεγάλο Λευκάδιο ποιητή, ο οποίος υπήρξε εννέα φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Όποιο και αν είναι λοιπόν το αποτέλεσμα της διάσκεψης στο Κάρντιφ, όταν με το καλό ξαναλειτουργήσει ο θεσμός, αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους όσους εργαστήκαν και στήριξαν αυτό το δύσκολο εγχείρημα, παραδίδοντας ένα μουσείο που αρμόζει στον μεγάλο Έλληνα διανοητή, ο οποίος σημάδεψε τα ελληνικά γράμματα του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα.
Συντελεστές
Μελέτη αποκατάστασης κτηρίου: Παναγιώτης Τουλιάτος, 0μ. καθηγητής Ε.Μ.Π. και συνεργάτες .
Νοηματική μουσειολογική μελέτη: Ματούλα Σκαλτσά, Ομ. Καθηγ. αρχαιολόγος-ιστορικός τέχνης-μουσειολόγος, Δέσποινα Πικοπούλου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, Παρασκευή Νίτσιου, Δρ. μουσειολόγος, Κορίνα Γαβαλά, ιστορικός-μουσειολόγος, Αγγελική Τσοτινού, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, υποψ. Δρ., Αθηνά Βογιατζόγλου, καθηγ. Παν. Ιωαννίνων, ειδική μελετήτρια Σικελιανού, Φωτεινή Κωστάκου, αρχαιολόγος-Δρ. φιλολογίας (μελλετήτρια Σικελιανού).
Αρχιτεκτονική μουσειολογική και γραφιστική μελέτη: Πάνος Τζώνος, Ομ. Καθηγ., Στέργιος Γαλίκας, υποψ. Δρ., Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι και Κατερίνα Κούσκουρα, Ματίνα Τσιακμάκη, Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι.
Η ευρηματική μουσειολογική μελέτη παρουσιάζει τον ποιητή και το έργο του μέσω των ακόλουθων εκθετικών ενοτήτων: «Σικελιανός ο Δημιουργός», «Τα Πρόσωπα του Ποιητή» (Ο Λυρικός ποιητής, ο Παγκόσμιος ταγός, ο Εθνικός ποιητής, ο Μύστης, ο Ποιητής πράττων), «Η Διαδρομή», «Οι Δελφικές Εορτές» «Η Απήχηση της Δελφικής Ιδέας» και «Σικελιανός ο άνθρωπος». Η κάθε ενότητα υποστηρίζεται από πρωτότυπα και πολλές φορές εμβληματικά εκθέματα, εύληπτα κείμενα και πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό, που βοηθούν τον επισκέπτη να έχει μια πολυαισθητηριακή εμπειρία.
Τεκμήρια του έργου και της ζωής του Άγγελου Σικελιανού δώρισαν σημαντικοί συλλέκτες, ενώ μεγάλα μουσεία και φορείς της χώρας εμπιστεύτηκαν εκθέματα σε μακροχρόνιο δανεισμό (το Μουσείο Μπενάκη, η Ακαδημία Αθηνών, το Ελληνικό και Λογοτεχνικό Ιστορικό Αρχείο, το Κέντρο Μικρασιατικών Μελετών, το Μουσείο «Atelier» Σπύρου Βασιλείου, το Μουσείο Γλυπτικής «Ν. Περαντινός», η Χαραμόγλειος Βιβλιοθήκη Λευκάδας, ο εκδοτικός οίκος Ίκαρος κ.ά.). Το υλικό της έκθεσης περιλαμβάνει μοναδικά εκθέματα, όπως σπάνιες εκδόσεις και χειρόγραφα του Άγγελου, υφαντά, χειροποίητα ρούχα που ύφανε η Εύα για τον εαυτό της και για τις Δελφικές Εορτές, τα ίδια πορφυρά μαλλιά της, που έκοψε όταν ήταν στην Αμερική, την αλληλογραφία του ποιητή με την Εύα και την Άννα αλλά και προσωπικότητες του πνεύματος, τηλεγραφήματα, αρχειακές φωτογραφίες, βίντεο, ταινίες και ηχογραφημένες απαγγελίες με τη φωνή του ίδιου του ποιητή που ζωντανεύουν ζωές, στιγμές ανθρώπων και της επίσημης ιστορίας, αλλά και καταστάσεις γύρω και πέρα από τον ίδιο τον ποιητή.
Η αρχιτεκτονική μουσειολογική μελέτη ακολουθεί την διαμερισματοποίηση του σπιτιού και τα γαιώδη χρώματα των αιθουσών ενισχύουν την αίσθηση του οικείου χώρου μέσα στον οποίο ακούγονται αφηγήσεις, με αποτέλεσμα να ενισχύεται ιδιαίτερα το βίωμα του επισκέπτη. Αυτό συμβαίνει και στην κουζίνα του σπιτιού που έμεινε άθικτη, θυμίζοντας ότι στον ανέπαφο αυτό χώρο ίσως πλανήθηκε το βλέμμα του ποιητή. Αυθεντικά εκθέματα με την αύρα του καιρού και του χρόνου εναλλάσσονται με κινούμενες εικόνες που δονούν το υπόλοιπο εικονιστικό και γραπτό περιεχόμενο. Τα πρόσωπα του ίδιου του ποιητή και όσων σφράγισαν τη ζωή του μπήκαν σε κάδρα στους τοίχους ενισχύοντας την αίσθηση της κατοικίας, ενώ ιδιαίτερα ευρηματική είναι η κάλυψη των τοίχων μιας αίθουσας με την ιδιόχειρη γραφή του ποιητή, η οποία στη συνέχεια, ξεχύνεται και στο εξωτερικό του κτιρίου ως υπόμνηση της εθνικής του παρουσίας, των άμετρων οραμάτων του και της πολυσχιδούς προσωπικότητάς του .
Αξίζει όμως να αναφερθούμε και στο Κηποθέατρο «Άγγελος Σικελιανός» σε γειτνίαση με το ομώνυμο Μουσείο, στο οποίο κάποτε είχε τραγουδήσει και η μεγάλη Μαρία Κάλλας, το οποίο και αυτό με την σειρά του μεταμορφώθηκε. Κατασκευάστηκε μια μόνιμη σκηνή με καμαρίνια και ο χώρος φωτίστηκε απαλά δημιουργώντας έναν ευχάριστο και χρηστικό χώρο, που συμπληρώνει το παρακείμενο μουσείο.
Το δίπατο σπίτι, που γεννήθηκε και έζησε τα παιδικά του χρόνια στην Λευκάδα ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Άγγελος Σικελιανός, είναι ένα πραγματικά μοναδικό μουσείο που πληροί όλες τις σύγχρονες μουσειακές απαιτήσεις.
Η μουσειολογική του προσέγγιση ακολουθεί τρόπους επιστημονικά ευσύνοπτους και συνάμα ανθρώπινους και οικείους, παρουσιάζοντας και αναλύοντας με διαδραστικό τρόπο την ποιητική του Σικελιανού σε συνάρτηση με την αληθινή πορεία της ζωής του. Πρόκειται για έναν βιωματικό χώρο, ο οποίος αναδεικνύει το όραμα και την πράξη του ποιητή, αλλά και τον ίδιο τον άνθρωπο Σικελιανό κατά τρόπο μοναδικό. Ευχής έργον μάλιστα θα ήταν και η ανάλογη αναβάθμιση και επανέκθεση του Μουσείου Δελφικών Εορτών στους Δελφούς, το οποίο θα πρέπει να αναδεικνύει και να προβάλει στο διεθνές κοινό, στο βαθμό που του αξίζει, το μοναδικό εγχείρημα του Άγγελου και της Εύας Σικελιανού, τις Δελφικές Εορτές.
Η υποψηφιότητα του Μουσείου Άγγελου Σικελιανού για τα βραβεία των ευρωπαϊκών μουσείων, είναι μία σπουδαία διάκριση που τιμά πραγματικά την Ελλάδα και τον μεγάλο Λευκάδιο ποιητή, ο οποίος υπήρξε εννέα φορές υποψήφιος για το βραβείο Νόμπελ λογοτεχνίας.
Όποιο και αν είναι λοιπόν το αποτέλεσμα της διάσκεψης στο Κάρντιφ, όταν με το καλό ξαναλειτουργήσει ο θεσμός, αξίζουν συγχαρητήρια σε όλους όσους εργαστήκαν και στήριξαν αυτό το δύσκολο εγχείρημα, παραδίδοντας ένα μουσείο που αρμόζει στον μεγάλο Έλληνα διανοητή, ο οποίος σημάδεψε τα ελληνικά γράμματα του πρώτου μισού του περασμένου αιώνα.
Συντελεστές
Μελέτη αποκατάστασης κτηρίου: Παναγιώτης Τουλιάτος, 0μ. καθηγητής Ε.Μ.Π. και συνεργάτες .
Νοηματική μουσειολογική μελέτη: Ματούλα Σκαλτσά, Ομ. Καθηγ. αρχαιολόγος-ιστορικός τέχνης-μουσειολόγος, Δέσποινα Πικοπούλου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, Παρασκευή Νίτσιου, Δρ. μουσειολόγος, Κορίνα Γαβαλά, ιστορικός-μουσειολόγος, Αγγελική Τσοτινού, αρχαιολόγος-μουσειολόγος, υποψ. Δρ., Αθηνά Βογιατζόγλου, καθηγ. Παν. Ιωαννίνων, ειδική μελετήτρια Σικελιανού, Φωτεινή Κωστάκου, αρχαιολόγος-Δρ. φιλολογίας (μελλετήτρια Σικελιανού).
Αρχιτεκτονική μουσειολογική και γραφιστική μελέτη: Πάνος Τζώνος, Ομ. Καθηγ., Στέργιος Γαλίκας, υποψ. Δρ., Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι και Κατερίνα Κούσκουρα, Ματίνα Τσιακμάκη, Αρχιτέκτονες-Μουσειολόγοι.
Αναδημοσίευση από το ΠΡΩΤΟ ΘΕΜΑ το οποίο και ευχαριστούμε
Η φωτογραφία από το mylefkada.gr.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου