"Τακτοποιώντας παλιά βιβλία" της ψυχολόγου Μαριανής Παπανικολάου

«Πάντα φανταζόμουν τον παράδεισο σαν ένα είδος βιβλιοθήκης» είχε πει ο σπουδαίος Jorge Luis Borges. Είναι αποδεδειγμένο ερευνητικά ότι το διάβασμα μειώνει το στρες και την κατάθλιψη, ενώ συμβάλει γενικότερα στην διατήρηση της καλής ψυχικής υγείας.

     Επιπλέον, βελτιώνει την ικανότητα συγκέντρωσης και τη χρήση του λεξιλογίου, καθώς εξασκεί τη μνήμη και θωρακίζει τον εγκέφαλο από τη νόσο Alzheimer. Επίσης, ενθαρρύνει την κριτική σκέψη, βελτιώνει την ποιότητα του ύπνου και αποτελεί μια καλή συντροφιά ακόμα και στις περιπτώσεις που κάποιος είναι μόνος (πχ ταξιδεύοντας). Το διάβασμα ενισχύει τη δημιουργική σκέψη και τη φαντασία και κάνει τους τακτικούς αναγνώστες να είναι σε θέση να καταλαβαίνουν τους συνομιλητές τους καλύτερα, εξασκώντας τη συναισθηματική τους νοημοσύνη.

     Αυτά είναι εν συντομία τα οφέλη του διαβάσματος, όμως, στο άρθρο αυτό θα ασχοληθούμε με μια επιπλέον προσφορά των βιβλίων, πέρα από τα μετρήσιμα ερευνητικά αποτελέσματα. Με μια αφορμή προσωπική, μια πρόσφατη μετακόμιση, χρειάστηκε να οργανώσω τη βιβλιοθήκη μου εκ νέου κι έκανα κάποιες σκέψεις σχετικές. Έχοντας να τακτοποιήσω όλα τα βιβλία που έχω αποκτήσει στη διάρκεια της ζωής μου ήρθα αντιμέτωπη με εκπλήξεις από το παρελθόν. Εκπλήξεις που συνειρμικά οι αισθήσεις, η θέα, η όσφρηση και το άγγιγμα μπορούσαν να προσφέρουν.

     Κάποια βιβλία παραμένουν αγαπημένα όσα χρόνια κι αν περάσουν. Είναι αυτά που εξακολουθούν να έχουν την καλύτερη θέση στα ράφια και που σπάνια θα αποχωριστείς όσες μετακομίσεις και αν κάνεις. Μπορεί να αφορούν αγαπημένο συγγραφέα, αγαπημένη ιστορία ή μια συγκυρία της ζωής σου που θέλεις να θυμάσαι και για αυτό βρίσκονται σε περίοπτη θέση. Ίσως, πάλι, πρόκειται για βιβλία που θεωρείς ότι σε δίδαξαν πολλά, σου έμαθαν αλήθειες για τη ζωή ή ταυτίστηκες με τους ήρωες.

Καθώς  τακτοποιείς τα βιβλία, γλιστρούν ανάμεσα απ’ τις σελίδες φωτογραφίες, σημειώματα και ενθύμια που είχες κρύψει. Ξεφυλλίζεις κάποια που είχες να δεις καιρό και βλέπεις αφιερώσεις όσων σου τα χάρισαν. Ευχές για υγεία, ευτυχία και μακροημέρευση και κάποια προσδοκία να απολαύσεις το συγκεκριμένο ανάγνωσμα.  Κάποιοι από αυτούς τους ανθρώπους  δεν υπάρχουν στη ζωή σου πλέον, δε θυμάσαι τι έγινε και δε βλέπεστε πια, ενώ  προσπαθείς να θυμηθείς πόσο κοντά υπήρξατε και τι σήμαιναν τα λόγια που σου έγραψαν. Ένα βιβλίο που σου χαρίστηκε ως δώρο σε συνοδεύει μια ζωή, ακόμα και όταν η σχέση με τον δωρητή έχει πάψει να υφίσταται. Συμβολίζει ένα δέσιμο πέρα από τη χρονική συγκυρία και ίσως να είναι μια αφορμή να ψάξεις και να επανασυνδεθείς με φίλους που οι δρόμοι σας χωρίστηκαν.

     Τα βιβλία της παιδικής ηλικίας αξίζουν ένα ξεχωριστό σκαλοπάτι στη σκάλα των αναμνήσεων. Σε μεταφέρουν στα χρόνια εκείνα και σου δείχνουν πώς ήσουν και τι έκανες σαν παιδί.  Προτιμούσες να διαβάζεις παρά να παίζεις ή να συμμετέχεις στις παρέες των άλλων παιδιών. Μοιραζόσουν τη ζωή σου με τους ήρωες των βιβλίων, εκείνοι ήταν φίλοι σου με πολύ πιο ενδιαφέρουσες ζωές από των πραγματικών σου φίλων. Κάποιες φορές μπορεί να γίνονταν έμπνευση να ζήσεις ανάλογες περιπέτειες με τους πραγματικούς σου φίλους.

Αναρωτιέσαι ποια όνειρα υλοποίησες μεγαλώνοντας, τι έζησες μέσα σε όλα αυτά τα χρόνια που μεσολάβησαν και αν πήγες σε κάποιο από αυτά τα μέρη, γνώρισες τέτοιους ανθρώπους ή όταν πήγες εκεί θυμήθηκες τους ήρωες που στο πρωτοσύστησαν;

     Κι όσο περνούν τα χρόνια ανακαλύπτεις πόσο καθοριστικό ρόλο έχουν παίξει τα βιβλία στη ζωή σου, με τρόπο που δεν τον είχες καν φανταστεί. Έχεις ανθρώπους που γίνατε φίλοι γιατί σας άρεσε ο ίδιος συγγραφέας ή λατρέψατε το ίδιο βιβλίο, αγαπημένους ανθρώπους που σου θύμιζαν ήρωες αγαπημένων βιβλίων, παρέες που γνωριστήκατε σε βιβλιοπωλεία ή μέσω φόρουμ και ομάδων ανάγνωσης.

     Ψάχνεις να βρεις αν οι συγγραφείς που σε γοήτευσαν στο πρώτο ανάγνωσμα εξακολουθούν να σε γοητεύουν ή τους ξεπέρασες. Αν ανακάλυψες νέους ή γυρνάς στους κλασικούς. Αν διαβάζεις εκ νέου το ίδιο βιβλίο με άλλη ματιά γιατί θεωρείς πως είναι ένας τόπος ασφάλειας που επιστρέφεις ή/και κάθε φορά έχει κάτι νέο να σου πει;

Πολλά ερωτήματα, πολλές αναμνήσεις και πολλές διαπιστώσεις για την πορεία της ζωής σου. Μετά από όλα αυτά, καταλήγεις να σκεφτείς ότι τα βιβλία δε μας κάνουν απαραίτητα καλύτερους ανθρώπους από μόνα τους, αλλά κάνουν τη ζωή μας πιο πλούσια και ενδιαφέρουσα και είναι ένας αξιόπιστος δείκτης  του πόσο πιστός παραμένεις στον εαυτό σου και στα όνειρα σου.

Aναδημοσίευση από: 

https://www.psychologynow.gr/psyxologia-texni/vivlia/2931-taktopoiontas-palia-vivlia-mariani-papanikolaou.html