Κατλίν Φράιτακ «Το σπίτι του φαροφύλακα», Μετάφραση: Γιώτα Λαγουδάκου, εκδόσεις Μίνωας

 

Οι εκδόσεις Μίνωας σύστησαν στη χώρα μας τη συγγραφέα ΚΑΤΛΙΝ ΦΡΑΪΤΑΚ εκδίδοντας το ιστορικό μυθιστόρημα της, με τίτλο  ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΦΑΡΟΦΥΛΑΚΑ, σε μετάφραση από τα Γερμανικά Γιώτας Λαγουδάκου.

    […Δίπλα στον φάρο ήταν το σπίτι του φαροφύλακα, όπου είχε περάσει τα τέσσερα πιο ευτυχισμένα χρόνια της παιδικής της ηλικίας. Και αυτό το απλό κτίσμα ήταν μανταλωμένο απέξω και προφανώς είχε κι αυτό χρόνια να χρησιμοποιηθεί. Ο κισσός είχε σχεδόν πνίξει τους τοίχους που στέγαζαν δύο ξεχωριστές κατοικίες. Στο πίσω μέρος του μεγάλου οικοπέδου διέκρινε τον ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό. Παλιότερα δεν την άφηναν να μπει στη μικρή αυτή αποθήκη όπου βρισκόταν και η εφεδρική γεννήτρια ρεύματος. Τη θάλασσα, που απλωνόταν πίσω από το μικρό ύψωμα του φάρου, δεν μπορούσε να τη δει από το σημείο που στεκόταν. Οι θάμνοι της πλαγιάς που οδηγούσε στην ακτή είχαν ψηλώσει πολύ. Ο φλοίσβος των κυμάτων όμως, που έσκαγαν με υπομονή στην αμμουδιά, ακουγόταν καθαρά. Ο γνώριμος ήχος έκανε την καρδιά της Φράντσι να χτυπάει πιο γρήγορα…]

     Η Φράντσι είναι συγγραφέας. Το νέο της βιβλίο πρέπει να παραδοθεί στον εκδοτικό οίκο σύντομα. Όμως δεν βρίσκεται σε καλή συγγραφική στιγμή και επιστρέφει στη Βαλτική θάλασσα ελπίζοντας σε μια νέα καθαρή και δυνατή έμπνευση. Ήταν η κόρη του Φαροφύλακα και είναι ο τόπος που έχει ζήσει όμορφα παιδικά χρόνια  μέχρι που η οικογένεια της εγκατέλειψε το σπίτι και έφυγε μακριά. Εκεί, στο παλιό της παιδικό δωμάτιο, θα ανακαλύψει ένα κρυμμένο και ξεχασμένο ημερολόγιο και θα ξεκινήσει τη μελέτη του. Είναι το ημερολόγιο της Έλζε που περιγράφει τη δική της ζωή, τη ζωή  της φίλης της και του αγοριού της, καθώς και τις δυσκολίες που βιώνουν από το καθεστώς και την απόφαση τους να φύγουν από τον τόπο τους. Κάτι πολύ δύσκολο, αφού κανείς δεν μπορεί εύκολα να ξεφύγει. Τα μέτρα είναι σκληρά.

     Τριάντα χρόνια πριν, η νεαρή και ήσυχη Έλζε ζει με τον πατέρα της, ο οποίος εργάζεται ως φαροφύλακας. Αν και επιθυμεί να σπουδάσει αντιμετωπίζει δυσκολίες με το σύστημα και εργάζεται.  Αγαπά τον τόπο της και είναι εξοικειωμένη με τα καιρικά φαινόμενα και τις παλίρροιες. Η μητέρα της έχει πεθάνει, πνίγηκε πριν από εννέα χρόνια και η Έλζε έχει απορίες για τον θάνατο της, ωστόσο ο πατέρας της δε φαίνεται διατεθειμένος να μιλήσει γι’ αυτό. Έχει μια πολύ καλή φίλη την τολμηρή Λούλου. Αν και διαφορετικοί χαρακτήρες, είναι μαζί από παιδιά. Μόνο που τώρα η Λούλου έχει ερωτευτεί τον  μουσικό της ορχήστρας της πόλης, τον Ότο, και όπως είναι φυσικό, ο χρόνος που περνούν μαζί έχει μειωθεί δραστικά. Παρ όλα αυτά, ο κοινός τους στόχος να φύγουν από τον τόπο τους κάνοντας ένα νέο ξεκίνημα στη Δύση, ζώντας ελεύθερες και μακριά από τους αυστηρούς νόμους της Λαοκρατικής Δημοκρατίας της Γερμανίας με τους οποίους είναι δυσαρεστημένες, παραμένει ζωντανός.

     Ένα ιστορικό έργο για τη σύγχρονη ιστορία της Γερμανίας και ειδικά για το Τείχος και την απομόνωση της Ανατολικής Γερμανίας κάνοντας την μια κλειστή χώρα γεμάτη απαγορεύσεις για κάθε τι προερχόμενο από τη Δύση. Οι ήρωες του 1962 είναι αυτοί που θα μας δείξουν ακριβώς τα προαναφερόμενα. Η Έλζε, η Λούλου και ο Ότο, που λόγω απαγόρευσης κάποιων μουσικών ακουσμάτων έχει οργανωθεί κρυφά ακόμα και από τη σύντροφο του εκεί όπου μπορεί να έρχεται σε επαφή με τη μουσική που επιθυμεί, τη τζαζ, γνωρίζοντας όμως πως το καθεστώς δεν αστειεύεται και πρέπει να φύγει γρήγορα από τη χώρα του. Και το αρχικό όνειρο της φυγής τους φτάνει να γίνει ένα σχέδιο απόδρασης.

     Θα τα καταφέρουν; Η συνεχής παρακολούθηση, η έλλειψη εμπιστοσύνης προς όλους, η μυστικότητα, η προδοσία, όλα στοιχεία που πρέπει να ξεπεράσουν γιατί τι θα συμβεί αν κάτι πάει στραβά και τους συλλάβουν;

     Δύο αφηγηματικοί χρόνοι, 1962 το παρελθόν και 1992 το σήμερα, και κύριες αφηγηματικές φωνές, αυτές των Φράντσι, Έλζε, Λούλου και Ότο. Τι έγινε με τα τρία νέα παιδιά; Τι θα ανακαλύψει η Φράντσι στα χαρτιά του δικού της πατέρα; Γιατί υπάρχουν κοινές αναμνήσεις; Αυτό το παρελθόν που θα ανακαλύψει μπορεί να γίνει μια νέα αρχή για εκείνη; Πού βρίσκονται σήμερα αυτοί οι τρεις άνθρωποι;

     Η συγγραφέας καταφέρνει με τη γραφή της να δημιουργεί εικόνες και να κάνει τον αναγνώστη κάθε φορά να εισέρχεται στον αφηγηματικό τόπο και χρόνο της ιστορίας των ηρώων της. Να ζει μέσα από τον κάθε ήρωα που η συγγραφέας έχει σκιαγραφήσει αδρά τη δική του ζωή, τη δική του συναισθηματική κατάσταση, τις ανησυχίες, τις επιθυμίες, τις αμφιβολίες, και τους φόβους του.

 Ένα συναρπαστικό και βαθιά συναισθηματικό έργο για την εμπιστοσύνη και την προδοσία, για την οικογένεια,  για τη φιλία, για την αγάπη, για την ελπίδα, για τον αγώνα για επιβίωση. Ένα αξιοδιάβαστο βιβλίο που οι λάτρεις της καλής σύγχρονης ξένης λογοτεχνίας θα απολαύσουν.