Η Φιλομήλα Λαπατά σε μια συνομιλία με τη Βιργινία Αυγερινού

     Η ΦΙΛΟΜΗΛΑ ΛΑΠΑΤΑ γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι ο καρπός μιας Μακεδόνισσας κι ενός πολίτη του κόσμου. Σπούδασε δημόσιες σχέσεις και εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα. Παραμένει, όμως, μόνιμη μαθήτρια της ζωής. Η πολυπλοκότητα των διαπροσωπικών σχέσεων την απασχολεί από πολύ παλιά, και αυτός ο προβληματισμός της αποτυπώνεται στα βιβλία της. Καθώς αγαπά την ποικιλία, ζει μεταξύ δύο κόσμων: της Ελλάδας και της Ιταλίας.

     Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα δύο πρώτα μυθιστορήματα της τριλογίας ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ και Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ, καθώς και η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ: ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ και  ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ, ενώ ετοιμάζονται και άλλα.

    

Με αφορμή τη νέα κυκλοφορία του βιβλίου της με τίτλο Επικίνδυνες λέξεις που κυκλοφόρησε στις 10 Νοεμβρίου από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ, η Φιλομήλα Λαπατά  απαντά στις ερωτήσεις μας.

 

1)   Πρόσφατα επανακυκλοφόρησε από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ το βιβλίο σας Επικίνδυνες λέξεις. Πώς αισθάνεται μια δημιουργός όταν ξαναβλέπει ολοζώντανη μια παλαιότερη δουλειά της στις προθήκες των βιβλιοπωλείων και πάλι;

 

     Με συγκινεί και με συναρπάζει η επανακυκλοφορία παλαιότερων βιβλίων μου. Οι ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ είναι το τελευταίο από άλλα τρία (Η τριλογία της Διασποράς) που έχουν ήδη επανακυκλοφορήσει από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ. Το να βλέπω βιβλία μου ξανά στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, να λαμβάνω θετικά σχόλια από παλαιούς αλλά και νέους αναγνώστες τους, είναι μεγάλη ικανοποίηση. Είναι δώρο για τον συγγραφέα! Χαρίζεται στα βιβλία μια δεύτερη ζωή, μια δεύτερη πορεία στις καρδιές των καινούργιων αναγνωστών. Αναφερόμενη στο συγκεκριμένο βιβλίο, τις ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, συνειδητοποιώ, επίσης, πόσο διαχρονικό και επίκαιρο παραμένει μετά από χρόνια.

 

2)   Υπάρχουν λέξεις επικίνδυνες τελικά και τι σχέση μπορεί να έχουν με το τέλος της αθωότητας στη ζωή ενός ανθρώπου;

 

     Δεν υπάρχουν επικίνδυνες λέξεις. Οι λέξεις έχουν δύναμη και έχουν δική τους ζωή. Οι λέξεις είναι αθώες, αλλά γίνονται επικίνδυνες όταν δεν έχουμε συμφιλιωθεί με τη σημασία τους. Το μυθιστόρημα είναι αλληγορικό. Αναφέρομαι στο καλό και στο κακό που έχουμε όλοι μέσα μας και στην επιλογή μας ποιο θα υπερτερήσει στην εκάστοτε περίπτωση της ζωής μας.

 

3)   Είναι η λέξη «οικογένεια» η πιο επικίνδυνη από όλες στη ζωή μας;

 

     Είναι μία από τις επικίνδυνες λέξεις τις οποίες διαλέγουν οι δίδυμες αδελφές, πρωταγωνίστριες του μυθιστορήματος για να διηγηθούν τη ζωή τους. Η… επικινδυνότητά της εξαρτάται από το πώς έχει ζήσει κανείς μέσα στην οικογένειά του. Τα βιώματά μας, τις εξαρτήσεις μας και τις δυσλειτουργικές σχέσεις μας με τα υπόλοιπα μέλη της. Ποιες «ανοιχτές υποθέσεις» έχουμε αφήσει μεγαλώνοντας, οι οποίες είναι απαραίτητο να κλείσουν για την ολοκλήρωσή μας. Για να μην διαιωνίζονται από γενιά σε γενιά συμπεριφορές που δεν είναι υγιείς.

 

4)   Τι ρόλο παίζουν οι γονεϊκές σχέσεις στην εξελικτική πορεία μιας κοινωνίας;

Κατά τη γνώμη μου, τον σπουδαιότερο. Οι σχέσεις μας με τους γονείς μας είναι οι ρίζες μας. Είναι ο χάρτης πορείας μας στη ζωή. Συνήθως, έχουν, ίδιο πεπρωμένο γονείς και παιδιά! Εάν δεν το αντιληφθούμε εγκαίρως, εάν δεν πάρουμε τα μέτρα μας, καταλήγουμε σε ακραίες επιλογές ζωής και τότε η λέξη ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ γίνεται επικίνδυνη για μας. Εάν οι γονεϊκές σχέσεις δεν «καθαριστούν» στην πηγή τους, γίνονται φάντασμα στη ζωή μας. Και με τέτοια «φαντάσματα» παλεύουν οι πρωταγωνίστριες του μυθιστορήματος. Προσοχή, λοιπόν!

 

5)   Αυτό το βιβλίο το έχετε αφιερώσει στις φίλες σας. Τι ρόλο παίζει η φιλία στη δική σας ζωή;

 

     Οι φίλες μου είναι το «εθνικό» μου κεφάλαιο. Στηρίζουμε η μια την άλλη σε χαρές και σε λύπες. Δεν ξέρω τι θα γινόμουν δίχως τη φιλία τους, το νοιάξιμό τους, τη συνεχή παρουσία τους. Ήταν δίπλα μου σε πολύ δύσκολες στιγμές της ζωής μου. Και τις ευγνωμονώ. Τις αναφέρω, κάποιες και ονομαστικά, μέσα στις ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ. Αυτό το βιβλίο τους αξίζει και τους ανήκει. Πώς, λοιπόν, να μην τους το αφιερώσω; Είναι δικό τους. 

 

6)   Στο έργο σας κυριαρχεί η γυναίκα ως σύμβολο δύναμης. Πώς καθορίζεται το γυναικείο στοιχείο στο σύνολο τη συγγραφικής σας πορείας;

 

     Είναι για μένα σύμβολο δύναμης η γυναίκα. Θεωρώ πως είναι η μήτρα της ανθρωπότητας. Της ζωής. Γράφω, βέβαια, και για τα δυο φύλα. Αλλά υπερισχύουν οι γυναίκες δίχως να αποκλείω τους άντρες στις ιστορίες μου. Τους λατρεύω τους άντρες. Αλλά τις γυναίκες τις γνωρίζω καλά, τις κατανοώ ως γυναίκα και εγώ. Μεγάλωσα σε μια οικογένεια με υπέροχες γυναίκες. Θαυμάζω την πολυπλοκότητά τους, το πώς ανασταίνονται από τις… στάχτες τους. Το ταλέντο τους να αγαπούν, να δίνονται, να θυσιάζονται, να μισούν, να εκδικούνται, να πενθούν, να συγχωρούν.

 

7)   Πότε μια ιστορία γίνεται για εσάς μυθιστορηματικό θέμα; Ποια στοιχεία πρέπει να έχει για να σας εμπνεύσει;

Συνήθως οι ιστορίες των μυθιστορημάτων μου είναι αληθινές. Μου τις εμπιστεύονται αναγνώστες μου. Διαλέγω τις πιο ενδιαφέρουσες. Τις πιο πολύπλοκες σε συναισθήματα. Με συναρπάζουν οι πιο δύσκολες. Και επιθυμώ να τις ζωντανέψω. Κρατώ σημειώσεις. Παίρνω συνεντεύξεις από παλαιές αθηναϊκές οικογένειες. Οι ήρωές μου έρχονται στις σελίδες των βιβλίων μου με ολοκληρωμένα βιογραφικά. Και είναι πρόκληση και στοίχημα για μένα να μπορέσω να ζωντανέψω τις ζωές αυτές μέσα στο ιστορικό πλαίσιο του εκάστοτε μυθιστορήματος, δίχως να ξεφεύγω από τη συγκεκριμένη ιστορική περίοδο ή να γράφω ιστορικές ανακρίβειες. Η συγγραφή, ειδικά ιστορικών μυθιστορημάτων, όπως είναι τα δικά μου με εξαίρεση τις ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ, θέλει δουλειά, έρευνα ιστορική, υπομονή και επιμονή.

 

8)   Να περιμένουμε σύντομα το τρίτο μέρος της τριλογίας σας υπό τον γενικό τίτλο «Οι κόρες της Ελλάδας»; Σε ποια ακριβώς περίοδο θα αναφέρεται;

 

     Βρίσκομαι σε περίοδο συγγραφής του τρίτου μέρους της σειράς και αναφέρομαι στην περίοδο της Αθήνας από το 1880 μέχρι το τέλος του αιώνα. Είναι και αυτό, όπως και τα άλλα δυο της σειράς, αυτοτελές μυθιστόρημα (Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ, Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ, Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ). Παρακολουθώ την εξέλιξη της σπουδαίας οικογένειας των Βαρβαρέσων,  τις ζωές των απογόνων της δηλαδή, και πώς εξελίσσονται συγχρόνως με την ιστορική και πολιτισμική εξέλιξη της Αθήνας. Το τρίτο μέρος θα ολοκληρωθεί και εκδοθεί το 2023.