Η ΖΩΗ ΠΑΙΖΕΙ ΜΑΖΙ ΜΟΥ - ΝΤΑΒΙΝΤ ΓΚΡΟΣΜΑΝ Μετάφραση: Λουίζα Μιζάν – Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

 

“…Αγαπητό τετράδιο, με τις εβδομήντα δύο σελίδες από χαρτί φιλικό προς το περιβάλλον κατασκευής της εταιρείας «Νταφτάρ», έφτασα ήδη στο ένα σου τέταρτο και ακόμα δε συστήθηκα όπως πρέπει.

Γκίλι.

Όνομα προβληματικό, όπως και να το δεις, και κυρίως επειδή προέρχεται από την εβραϊκή ρίζα της λέξης «χαίρομαι» και μάλιστα στην προστακτική…”

 

     Ένα βαθιά κοινωνικό έργο για τη ζωή τριών γυναικών που η πορεία της ζωής τους ίσως να είναι διαφορετική πλέον όταν η γιαγιά Εβραία Βέρα, αναγκάστηκε να πάρει κάποτε μια απόφαση σκληρή. Μια απόφαση για μια επιλογή που κλονίζει και υπαγορεύει την πορεία των άλλων δύο γυναικών ακόμα και πολλές δεκαετίες αργότερα. Της ενενηντάχρονης σήμερα Βέρας, της κόρης της Νίνα και της εγγονής της Γκίλι. Μια ιστορία, μια πληγή που περνάει από γενιά σε γενιά με την τρομερή δύναμη ενός μυστικού και με την μεγάλη αγάπη να μαθαίνει στους ανθρώπους ότι η συγχώρεση μπορεί να γίνει το καλύτερο γιατρικό. Μια αγάπη που δε μπορεί να σβήσει όταν ακόμα και κάποιος δεν είναι στη ζωή. Το παρελθόν δηλητηριάζει τις ζωές τους, πολλά χρόνια τώρα.

      Ποια η ζωή της Βέρα μετά τον θάνατο του συζύγου της; Ποιο είναι το μυστικό της Βέρας που σημάδεψε και πόνεσε τις ηρωίδες; Γιατί η Νίνα είναι τόσο θυμωμένη όσο και η Γκίλι με τη μητέρα της; Γιατί εγκατέλειψε το παιδί της και περιπλανιέται όλη της τη ζωή; Πως θα εξελιχθεί η σχέση των γυναικών; Και με ποιο τρόπο μπορεί να αποδεχτεί την απώλεια της οικογένειάς της; Την απουσία της μάνας της. Πώς θα καταφέρει να ξεπεράσει τα αρνητικά συναισθήματα που του δημιουργήθηκαν; Η ανασφάλεια, η απόρριψη, η ανησυχία, η οδύνη της μοναξιάς βιώματα που σημάδεψαν την παιδική ψυχή και χάραξαν τις προσωπικές αποφάσεις αυτού του παιδιού ανεξίτηλα και για πάντα, όταν η μοίρα  παίζει παιχνίδια πολιτικά που παραχαράσσουν την Ιστορία.

     Το καθεστώς του Τίτο θα γίνει η αφορμή να καταστραφεί η οικογένειά του όταν η ευτυχισμένη ζωή της Βέρας και του Μίλου θα διαλυθεί μετά τις κατηγορίες προδοσίας που τους προσάπτουν. Ο Μίλος αυτοκτονεί. Η Βέρα θα αρνηθεί να υπογράψει ότι ο άντρας της υπήρξε προδότης και θα οδηγηθεί στη φυλακή, εξόριστη σε ένα νησί όπου οδηγούνται οι πολιτικοί κρατούμενοι. Η κόρη τους η Νίνα θα κληθεί να μεγαλώσει μόνη της μέχρι την αποφυλάκιση της μητέρας της οπότε και θα φύγουν για το Ισραήλ. Τα χρόνια έχουν περάσει και ο Τούβια θα γνωρίσει ξανά την αγάπη στο πρόσωπο του Τούβια με τον οποίο θα παντρευτεί. Πολλά χρόνια μετά η ενενηντάχρονη πια Βέρα γιορτάζει τα γενέθλιά της.

     Η Γκίλι είναι η κόρη της Νίνας και είναι η αφηγήτρια αυτής της ιστορίας. Έχει εγκαταλειφτεί από τη Νίνα στην ηλικία των τριών χρόνων της. Οι δυο γυναίκες θα φέρουν πάντα στην ψυχή το στίγμα αυτής της εγκατάλειψης και θα προχωρούν με αυτό σε μια ζωή που δεν τους χαρίστηκε σε τίποτα. Η Γκίλι θέλει να γνωρίσει τα αίτια που οδήγησαν τη μητέρα της να φύγει μακριά. Μαζί με τη μητέρα της, τη Νίνα θα ταξιδέψουν ως το νησί της εξορίας της μητέρα της, σε μια προσπάθεια να ξαναπιάσουν το κομμένο νήμα και να συνεχίσουν μια ζωή απαλλαγμένη από τα φαντάσματα του παρελθόντος.

     «Σ’ ένα κιμπούτς στο Ισραήλ το 2008, μια πολυμελής αλλά δεμένη οικογένεια γιορτάζει τα ενενηκοστά γενέθλια της λατρεμένης γιαγιάς Βέρα, που είναι η κεφαλή της. Ωστόσο οι εορτασμοί σημαδεύονται από την άφιξη της Νίνα, της δυναμικής κόρης που απέρριψε τη φροντίδα της Βέρα και εγκατέλειψε τη δική της θυγατέρα, την Γκίλι, όταν ήταν ακόμη μωρό.

Η επιστροφή της Νίνα στους κόλπους της οικογένειας ύστερα από χρόνια σιωπής θα σταθεί η αφορμή για να πραγματοποιηθεί ένα επικό ταξίδι από το Ισραήλ στο εγκαταλειμμένο νησάκι Γκόλι Ότοκ, κοντά στις ακτές της Κροατίας. Εκεί, πριν από πέντε δεκαετίες, η Βέρα είχε φυλακιστεί και βασανιστεί ως πολιτική κρατούμενη. Και εκεί είναι που οι τρεις γυναίκες θα συμφιλιωθούν με το τρομερό ηθικό δίλημμα που αντιμετώπισε η Βέρα και που άλλαξε για πάντα τη ζωή τους.»

     Ο Γκρόσμαν υπογράφει ένα βιβλίο επηρεασμένος από αληθινή ιστορία. Ο τρόπος όμως με τον οποίο στέκεται σε αυτή, επηρεάζεται από αυτή και τελικά καταλήγει να γράψει το δικό του έργο έχει τη συγγραφική ευρηματικότητα του ίδιου και ο αναγνώστης αμέσως θα καταλάβει πως ο γρήγορος, σχεδόν ασθματικός λόγος, η έμφαση στην πολιτική πραγματικότητα της εποχής, οι ψυχολογικές εμβαθύνσεις στην ψυχοσύνθεση των ηρώων αποτελούν σημαντικά χαρακτηριστικά στοιχεία του συγκεκριμένου συγγραφέα, στοιχεία που η μεταφράστρια του βιβλίου, Λουίζα Μιζάν καταφέρνει να αποδώσει με ακρίβεια δημιουργώντας την ανάλογη αφηγηματική ατμόσφαιρα.

     Ένα πολύ αξιόλογο έργο που αναφέρεται στα 2008 με αρκετές αναδρομές στο παρελθόν, για μια καταπληκτική σχέση ζωής, μια ιστορία για τρεις γενναίες γυναίκες, για τρεις γενιές γυναικών που κατάφεραν να επιβιώσουν σε πολύ δύσκολες συνθήκες. Η εξαιρετική πίστη, τα μυστικά, η αληθινή αγάπη, η θυσία, η εγκατάλειψη, ο θυμός οι πληγές χρόνων, οι επιρροές μας στο πέρασμα των γενεών, η πίστη στα πολιτικά ιδεώδη, η συγχώρεση, όλα αυτά μαζί με την δεξιοτεχνική γραφή του βραβευμένου συγγραφέα συνιστούν μια βαθιά συναισθηματική ιστορία με ένα συναρπαστικό τέλος.

     Ο ΝΤΑΒΙΝΤ ΓΚΡΟΣΜΑΝ γεννήθηκε στην Ιερουσαλήμ το 1954. Σπούδασε φιλοσοφία και δραματική τέχνη στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Έχει συγγράψει πολυάριθμα βιβλία, λογοτεχνικά, παιδικά και γενικών γνώσεων, που έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από σαράντα γλώσσες. Το 2006, και ενώ είχε αρχίσει να γράφει το ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ, σκοτώθηκε ο γιος του Ούρι σε μάχες στα σύνορα Ισραήλ-Λιβάνου. Το βιβλίο, που θεωρείται το αριστούργημά του, είναι αφιερωμένο στη μνήμη του. Ο Γκρόσμαν έχει τιμηθεί με πολλά βραβεία και διακρίσεις. Το 1998 ανακηρύχθηκε Ιππότης των Γραμμάτων και των Τεχνών του Γαλλικού Κράτους. Το 2010 του απονεμήθηκε το Βραβείο Ειρήνης της Ένωσης Γερμανών Βιβλιοπωλών, το οποίο δίνεται σε ανθρώπους που με το έργο τους προάγουν την ειρήνη. Το 2017 τιμήθηκε με το Man Booker International Prize για το βιβλίο του ΕΝΑ ΑΛΟΓΟ ΜΠΑΙΝΕΙ Σ’ ΕΝΑ ΜΠΑΡ, ενώ το 2018 με το Βραβείο Ισραήλ, ένα από τα σημαντικότερα της χώρας του για την προσφορά του στην εβραϊκή λογοτεχνία. Το 2022, του απονεμήθηκε, για το σύνολο του έργου του, το βραβείο Erasmus από το ολλανδικό πολιτιστικό ίδρυμα Praemium Erasmianum.