Η Νόρα Πυλόρωφ συνομιλεί με την Βιργινία Αυγερινού

     Η Νόρα Πυλόρωφ γεννήθηκε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε στο Ινστιτούτο Διερμηνέων-Μεταφραστών του Πανεπιστημίου της Χαϊδελβέργης γερμανικά, αγγλικά, ιταλικά και οικονομία. Εργάστηκε ως καθηγήτρια γερμανικής γλώσσας στο Ινστιτούτο Goethe, κυρίως σε τάξεις Ανώτατης Βαθμίδας. Ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη διδασκαλία της μετάφρασης. Μετέφρασε από τα γερμανικά μυθιστορήματα, ποιητικές συλλογές και διηγήματα. Υπήρξε βασική συνεργάτιδα του λογοτεχνικού περιοδικού Ausblicke (1970-1979).

Το 2004 εκδόθηκε η συλλογή διηγημάτων της με τίτλο Καθρέφτες θαμποί. Τέσσερις ιστορίες και μια αληθινή. Στη συνέχεια κυκλοφόρησαν τα μυθιστορήματα: Το διαμαντένιο Άλφα το 2008 με επανέκδοση το 2015, Η ανάσα στο σβέρκο το 2011 και Συνένοχοι το 2018. Το 2021 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα το βιβλίο της με τίτλο «Έρωτας Μάγος» και φέτος η συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Το ξεχορτάριασμα» από τις Εκδόσεις Εντευκτήριου. 

Την ευχαριστούμε θερμά για την συνέντευξη που μας παραχώρησε.

Ποιοι συγγραφείς σας συντρόφευαν στην παιδική και εφηβική σας ηλικία;

Άρχισα να διαβάζω στα τεσσεράμισι μου, αφηγείται το χρονικό της οικογένειας – πρώτο μου ανάγνωσμα, λένε οι φήμες, τα τετράγωνα κομμάτια εφημερίδας που χρησιμοποιούσαμε τότε σε κάποια συγκεκριμένα μέρη του σπιτιού (!)- Από τότε δεν σταμάτησα να διαβάζω. Ο,τι έπεφτε στα χέρια μου. Αδιακρίτως. Από Τρελλαντώνη και όλα της Π. Δέλτα μέχρι Μυριβήλη, Θεοτοκά και Βενέζη, στην εφηβεία. Και φυσικά Freud και Jung, όταν πια καταλάβαμε κάποια πράγματα και ψάχναμε για εξηγήσεις.

 

Από το 2004 που εμφανιστήκατε στα εκδοτικά δρώμενα, έχετε γράψει δύο βιβλία με διηγήματα και τέσσερα μυθιστορήματα. Τι σημαίνει για εσάς η λογοτεχνία και κατά τη γνώμη σας ποια νομίζετε ότι είναι τα πιο σημαντικά στοιχεία που καθορίζουν την καλή λογοτεχνία;

Είναι μια ερώτηση-κλειδί, και ευρέος φάσματος. Εγώ θα απαντήσω επιγραμματικά: Καλή λογοτεχνία είναι: Να μην αφήνεις το βιβλίο από τα χέρια σου, και μετά το τέλος της ανάγνωσης να μην σε αφήνει το βιβλίο να εφησυχάσεις.

 

Το έργο σας με τίτλο «Έρωτας Μάγος» που κυκλοφόρησε από τις Eκδόσεις Ελληνικά Γράμματα είναι μια ερωτική ιστορία που τονίζει την αδυναμία των ανθρώπων που κουβαλούν προβλήματα του παρελθόντος και δεν μπορούν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους στο σήμερα. Ποια ήταν η αφορμή της συγγραφής αυτού του έργου;

Το βιβλίο γράφτηκε μέσα στην πανδημία. Στον ζόφο του εγκλεισμού και όλων των δεινών που συνέβαιναν γύρω μας. Ήταν μια διέξοδος η συγγραφή του, μια ανακούφιση να γράφω για τον έρωτα, για την ελπίδα, για το φως, για τη μαγεία, και μου έκανε καλό.

 

Η κεντρική ηρωίδα σας βίωσε την μοναξιά λόγω έλλειψης ικανοποιητικής γονεϊκής φροντίδας και καλείται ξαφνικά να διαχειριστεί μια απρόσμενη πρόταση γάμου από τον εργοδότη της. Ο «Έρωτας μάγος» θα την βοηθήσει στην απόφαση της και γενικά στη ζωή της;

Όπως σωστά επισημάνατε στην προηγούμενη ερώτησή σας, οι άνθρωποι κουβαλούν τα προβλήματα τους, ό,τι τους σημάδεψε στο παρελθόν τους, και αυτό δυσχεραίνει την επικοινωνία τους με το άλλο φύλο. Άμεσα ή έμμεσα. Εγώ θα έλεγα γενικά ότι κουβαλούν το βιογραφικό τους, ό,τι και να σημαίνει αυτό και το καταθέτουν σε μία σχέση. Και μετά αρχίζει ένα παιχνίδι ισορροπιών, επιβολής, υποταγής και εξουσίας. Κάποιοι άνθρωποι καταφέρνουν να συνταιριάσουν τα «θέλω» τους με τις επιθυμίες και τις κρυφές και φανερές επιδιώξεις του άλλου. Κάποιοι αποτυγχάνουν. Είναι ένα νταλαβέρι. Κι εκεί θα παίξει τον ρόλο του ο έρωτας μάγος. Θα καταλαγιάσει, θα εξομαλύνει, θα αμβλύνει γωνίες και θα κατευνάσει εντάσεις. Είναι ένα είδος μπούσουλα που θα σου δείξει ως πού μπορείς να πας, ποιους συμβιβασμούς μπορείς να κάνεις. Η ηρωίδα μου τυφλώνεται από τον έρωτα, στην πορεία όμως αποτινάζει την εξουσία που ασκεί ο άντρας της επάνω της, αναπτύσσει δυνάμεις που ούτε η ίδια φαντάζεται ότι έχει, αρπάζει τη ζωή στα χέρια της και καταφέρνει να αυτονομηθεί. Το τι θα συμβεί από κει και πέρα θα εκπλήξει τους αναγνώστες. Και φυσικά και τον πρωταγωνιστή μου που έχει ξαφνικά να αντιμετωπίσει μια καινούργια γυναίκα στη ζωή του και στο κρεβάτι του.

 

Μιλήστε μας για τις «Αχαρτογράφητες περιοχές της γυναικείας ταυτότητας» που διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.

Η γυναικεία σεξουαλικότητα, θεωρώ, ότι είναι ένα θέμα λίγο δύσκολο, λίγο ντελικάτο, λίγο «τζιζ, καίει», λίγο ταμπού.

Ένα κομμάτι της χειραφέτησης της γυναίκας αφορά και τη σεξουαλική της ταυτότητα. Ας μην ξεγελιόμαστε, εξακολουθούμε παρά τα διάφορα μανιφέστα να ζούμε και να προσπαθούμε να επιβιώσουμε σε μια καθαρά ανδροκρατούμενη κοινωνία, πράγμα που αποδεικνύουν οι επανειλημμένες βιαιοπραγίες εις βάρος των γυναικών και οι βιασμοί, οι παρενοχλήσεις και η κακοποίηση μέσα στην οικογένεια.

Ίσως θα βοηθούσε να μιλούσαν ανοιχτά οι γυναικείες ομάδες, τα κινήματα, να γινόταν καλύτερη ενημέρωση στα σχολεία ανάλογα με την ηλικιακή ωριμότητα των παιδιών αλλά το κυριότερο να μάθουν οι μητέρες στα κορίτσια τους την αξία τους ως γυναίκες και στα αγόρια τους να εκτιμούν και να σέβονται την αξία αυτή.

 

Το τελευταίο σας πόνημα τιτλοφορείται «Το ξεχορτάριασμα». Πώς εμπνευστήκατε τις ιστορίες του και τι μεσολάβησε από τη σύλληψη της ιδέας έως και την έκδοσή του από τις Εκδόσεις Εντευκτήριου;

Οι ιστορίες γράφτηκαν σε βάθος χρόνου και λειτούργησαν ανακουφιστικά. Ηταν καταστάσεις που με ενοχλούσαν, γεγονότα που μου ήταν οδυνηρά και έπρεπε με κάποιον τρόπο να απαλλαγώ από αυτά. Η συγγραφή βοηθούσε πολύ. Μετά ήρθε η κρίση, αργότερα η πανδημία, συνθήκες ζωής που αναποδογύρισαν δεδομένα, που μας έμαθαν να ζούμε αλλιώς. Κάποιες ιστορίες ήταν αστείες, κάποιες δραματικές. Φωτογράφιζα αυτά που ένιωθα, αυτά που βίωνα, τίποτε παραπάνω. Και ούτε σκόπευα να τις εκδώσω. Τις είχα στο συρτάρι, απλές, χαμηλόφωνες, ανεπιτήδευτες, αυθεντικές. Όμως έλεγα, ασ ‘τες εκεί που είναι, δεν ξυπνάμε κοιμισμένα σκυλιά.

Ώσπου αποφάσισα να τα ξυπνήσω. Είπα, είμαι εγώ και ο τρωτός εαυτός μου. Λογαριάστηκα μαζί του. «Ξεχορτάριασα» από τα βλαπτικά που με κατέτρεχαν.

 

Το ομότιτλο διήγημα φέρει ένα βαθύ φιλοσοφικό υπόστρωμα. Υπάρχει τελικά τρόπος να απελευθερωθεί ο άνθρωπος από όσα τον βαραίνουν;

Η ηρωίδα μου ξαναγυρίζει στη φύση και βρίσκει τον εαυτό της. Ο καθένας έχει κάτι στο οποίο μπορεί να ξαναγυρίσει. Και να βρει ό,τι έχει χάσει στην πορεία.

 

Τι σας δυσκόλεψε περισσότερο στη συγγραφή των ιστοριών του βιβλίου;

Δεν με δυσκόλεψε κάτι. Όταν τις έγραφα, μετά ένιωθα καλά.

 

Έχετε βρεθεί ποτέ αντιμέτωπη με τη λευκή σελίδα; Ή η έμπνευση είναι πηγαία και ρέουσα;

Συχνότατα. Στην αρχή πανικοβαλλόμουν. Έλεγα, πάει, μου στέρεψε. Στην πορεία είδα ότι σε εμένα η έμπνευση είναι με τις μέρες της και ότι πρέπει να πάω με τα νερά της, να μην τη ζορίσω γιατί δεν τα πολυσηκώνει αυτά! Έτσι πορευόμαστε, αυτή κι εγώ. Όταν με επισκέπτεται καλπάζω στην πεδιάδα, όταν αργεί, κάθομαι άπραγη στο κομπιούτερ και περιμένω.

 

Τι έρχεται πρώτο στη συγγραφέα Νόρα Πυλόρωφ όταν ένα έργο αρχίζει να σχηματίζεται; Η πλοκή ή οι χαρακτήρες;

Νομίζω ότι είναι αλληλένδετα, αλληλοεξαρτώμενα. Ούτε μπορώ να σκεφτώ ότι θα ήταν δυνατόν ποτέ να ξεχωρίσω το ένα από το άλλο. Θεωρητικά πρώτα φτιάχνεις το γιαπί αλλά αυτό δεν ισχύει με μένα. Δουλεύω παράλληλα με την πλοκή και τους χαρακτήρες.

 

Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, θα θέλατε να μας πείτε για τα επόμενα συγγραφικά σας σχέδια. Τι να περιμένει το αναγνωστικό κοινό?

Ένα μεγάλο μυθιστόρημα που ελπίζω ότι θα αγαπηθεί πολύ.