Οι χαμένες μας καρδιές, Celeste Ng, Εκδόσεις Μεταίχμιο

     Celeste Ng. Η συγγραφέας που συστήθηκε στη χώρα μας από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και αγαπήθηκε από το Ελληνικό αναγνωστικό κοινό, μετά το Όσα δεν σου είπα ποτέ και το Μικρές φωτιές παντού, επανέρχεται με το νέο της έργο, με τίτλο Οι χαμένες μας καρδιές, σε μετάφραση Μαρτίνας Ασκητοπούλου.

     Η Celeste Ng μεγάλωσε στο Πίτσμπουργκ της Πενσιλβάνια και στο Σέικερ Χάιτς του Οχάιο. Φοίτησε στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ ενώ έλαβε το μεταπτυχιακό της στη δημιουργική γραφή από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, στο πλαίσιο του οποίου τιμήθηκε με το Hopwood Award. To Όσα δεν σου είπα ποτέ (2014) είναι το πρώτο της μυθιστόρημα, το οποίο απέσπασε μια πληθώρα βραβείων (Massachusetts Book Award, Asian/Pacific American Award for Literature, ALA’s Alex Award, Medici Book Club Prize), μεταφράστηκε σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες σε όλο τον κόσμο και της χάρισε διεθνή αναγνώριση. Το δεύτερο βιβλίο της Μικρές φωτιές παντού (2017) θεωρείται ένα παγκόσμιο εκδοτικό φαινόμενο, καθώς έχει παραμείνει στην κορυφή των ευπώλητων των New York Times για περισσότερες από σαράντα εβδομάδες, έχει σαρώσει στις ψηφοφορίες των αναγνωστών (Goodreads) και έχει συμπεριληφθεί σε όλες τις λίστες με τα καλύτερα βιβλία της χρονιάς για το 2017 (Amazon, Barnes and Noble, Guardian, LA Times, Washington Post, Esquire κ.ά.). Η συγγραφέας ζει στο Κέμπριτζ της Μασαχουσέτης.

     […Όλοι ήξεραν ότι η μητέρα του ήταν Άτομο Ασιατικής Καταγωγής. Σχιστομάτηδες τους έλεγαν μερικά παιδιά. Δεν ήταν και κάνα νέο. Μπορούσες να το δεις στο πρόσωπο του Μπερντ: όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που δεν ήταν ακριβώς του πατέρα του, εκείνα τα ύποπτα σημάδια, όπως το ύψος των ζυγωματικών του, το σχήμα των ματιών του. Το να είσαι ΑΑΚ, όπως υπενθύμιζαν σε όλους οι αρχές, δεν ήταν έγκλημα από μόνο του. Ο PACT δεν έχει να κάνει με τη φυλή, έλεγε πάντα ο πρόεδρος, έχει να κάνει με τον πατριωτισμό και τη νοοτροπία. Αλλά η μητέρα σου υποκίνησε τις εξεγέρσεις, είπε ο Ντ. Τζ. Έτσι μου είπαν οι γονείς μου. Αποτελούσε κίνδυνο για την κοινωνία και την έβαλαν στο μάτι και γι’ αυτό το έσκασε. Ο πατέρας του τον είχε προειδοποιήσει. Οι άνθρωποι θα πούνε ένα σωρό πράγματα, είχε πει στον Μπερντ. Εσύ κοίτα να επικεντρωθείς στο σχολείο. Θα λες: δεν έχουμε καμία σχέση μαζί της. Θα λες: δεν είναι κομμάτι της ζωής μου πια. Και το ’χε πει. Δεν έχουμε καμία σχέση μαζί της, ούτε εγώ ούτε ο μπαμπάς μου. Δεν είναι κομμάτι της ζωής μου πια…]

       Kοινωνικό - οικογενειακό δράμα, μια πολιτική δυστοπική ιστορία για ένα μικρό αγόρι που ζει φοβισμένο με τον πατέρα του σε μια καταπιεστική κοινωνία όπου η οικονομία έχει καταρρεύσει και προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί, μια κοινωνία γεμάτη ανασφάλεια και φόβο, για ένα μικρό αγόρι που μόνο λίγες αναμνήσεις έχει από τη μητέρα του που γράφει ριζοσπαστικά ποιήματα και που τον έχει «εγκαταλείψει».

     [Το γράμμα φτάνει μια Παρασκευή. Σκισμένο και ξανακλεισμένο μ’ ένα αυτοκόλλητο, εννοείται, όπως όλα τους τα γράμματα: Ελέγχθηκε για την ασφάλειά σας – PACT. Είχε προκαλέσει σύγχυση στο ταχυδρομείο· ο υπάλληλος ξεδίπλωσε το χαρτί που ήταν μέσα στον φάκελο, το διάβασε προσεκτικά, το έδωσε στον υπεύθυνό του, έπειτα στο αφεντικό. Τελικά όμως κρίθηκε άκακο και επετράπη η αποστολή του. Δίχως διεύθυνση επιστροφής, μόνο μ’ ένα γραμματόσημο Νέα Υόρκη, ΝΥ, έξι ημερών. Στην άλλη πλευρά, το όνομά του –Μπερντ– κι από αυτό μόνο ξέρει ότι το γράμμα είναι από τη μητέρα του…]

     Ο μικρός Μπερντ θα λάβει ένα γράμμα με μια παράξενη ζωγραφιά. Ένα γράμμα χωρίς το όνομα του αποστολέα με ένα γραμματόσημο επάνω από τη Νέα Υόρκη. Τότε αρχίζει η περιπέτεια του. Η αναζήτηση της μητέρας του είναι γι’ αυτόν μονόδρομος και ο μικρός Μπερντ θα ξεκινήσει ένα ταξίδι καθώς μόνο αυτός ξέρει ότι η ζωγραφιά είναι σταλμένη από τη μητέρα του.

     Το μυθιστόρημα είναι χωρισμένο σε τρία κύρια μέρη στα οποία παρουσιάζεται το παρόν, το παρελθόν και το μέλλον ενός τόπου που περνά από την κρίση σε μια μεγάλη οικονομική ύφεση με ό,τι μπορεί να επισύρει αυτό στην κοινωνία. Η έξαρση της εγκληματικότητας, η κοινωνική αναστάτωση, οι οικονομικές δυσκολίες για τον λαό και η ταξική οικονομική διαφορά του με τους πλούσιους, ο φόβος που σκορπίζει μια κυβέρνηση, προκειμένου να χειραγωγήσει τον λαό και την ανθρώπινη συμπεριφορά, ακόμα και η απομάκρυνση των παιδιών ως μέσο ελέγχου των γονέων είναι στοιχεία που συναρμολογούν μια δυστοπική κοινωνία, έναν τόπο όπου η ανθρώπινη μονάδα δεν έχει καμιά αξία και συχνά καμιά τύχη.

 Μια κοινωνία που έχει όμως αυτά τα χαρακτηριστικά μοιραία γίνεται έρμαιο δυσλειτουργικών συμπεριφορών. Η ανθρώπινη βία, ο ρατσισμός, η μετανάστευση και ο τρόπος αντιμετώπισης των μεταναστών από την πολιτεία, η άγνοια, η καχυποψία, η απληστία γίνονται στοιχεία μιας φορτισμένης δραματικά ατμόσφαιρας. Οι άνθρωποι μαθαίνουν να μην ρωτούν, να μην ανελίσσονται κοινωνικά, να μην ξεφεύγουν από τον προκαθορισμένο ιστό, να μην ξεχωρίζει. Συγκεκριμένοι νόμοι ορίζουν τη ζωή των ανθρώπων, κανονισμοί που διέπουν τις ανθρώπινες σχέσεις για την τήρηση της τάξης που φτάνει σε ακρότητες, αφού ότι θεωρείται αντιπατριωτικό απομακρύνεται. Όπως συνέβη στη μητέρα του Μπερντ και τα ποιήματά της.

     Ωστόσο, όσο και αν φαίνεται ένα σκοτεινό έργο, μια οργουελική δυστοπική πραγματικότητα, μέσα από τη μυθοπλασία διαφαίνεται η ελπίδα, η αγάπη, η φιλία, το θάρρος, η ενσυναίσθηση. Κυρίως όμως διαφαίνεται ξεκάθαρα ο τρόπος που η τέχνη μπορεί να πάρει μορφή διαμαρτυρίας, να γίνει καταγγελτική, να επηρεάσει την κοινωνία και σε ποιον βαθμό είναι σημαντικές οι βιβλιοθήκες ως τόποι διατήρησης της πραγματικής γνώσης.

     Πρόκειται για ένα βιβλίο εξαιρετικά ενδιαφέρον, καλογραμμένο, με αφυπνιστικές διαστάσεις αναφορικά με το μέλλον του κόσμου και την προσπάθεια του ανθρώπου να επιβιώσει και να περισώσει τις αλήθειες ενός παρελθόντος που μοιάζει να μην έχει πια καμιά σημασία για τον κόσμο. Ένα βιβλίο που ενώ μοιάζει να είναι αρχικά ένα οικογενειακό δράμα στην ουσία πραγματεύεται μελλοντολογικούς κώδικες αξιών ενός κόσμου που φαίνεται μακρινός αλλά δεν είναι.