ΜΑΧΑΙΡΙ - ΣΑΛΜΑΝ ΡΟΥΣΝΤΙ- Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ
[…Κι ύστερα έφτασε δίπλα μου. Δεν είδα ποτέ το μαχαίρι, ή τουλάχιστον δεν έχω καμία ανάμνηση. Δεν ξέρω αν ήταν μακρύ ή κοντό, πλατύ κυνηγετικό ή στενό σαν στιλέτο, μαχαίρι του ψωμιού – πριονωτό ή κυρτό, σουγιάς για χαμίνια ή ένα κοινό μαχαίρι κλεμμένο από την κουζίνα της μητέρας του. Δε με ενδιαφέρει. Ήταν αρκετά λειτουργικό εκείνο το αόρατο όπλο κι έκανε τη δουλειά του...]
Πρόκειται για τη μαρτυρία του ίδιου του Σαλμάν Ρούσντι που αφορά στη δολοφονική απόπειρα εναντίον του, τον Αύγουστο του 2022 από τον εικοσιτετράχρονο Χάντι Ματάρ στο Ίδρυμα Τσατάκουα. Καταγράφει την οδύνη του γεγονότος αλλά και μια προσπάθεια του συγγραφέα να βρει τις απαντήσεις γι’ αυτήν την επίθεση μέσα από το μυαλό του επίδοξου δολοφόνου του.
[…Ανακαλώ ακόμη τη στιγμή σε αργή κίνηση. Τα μάτια μου ακολουθούν τον άνδρα που ξεπηδάει από το ακροατήριο και με πλησιάζει, βλέπω κάθε βήμα του καθώς τρέχει με ορμή. Παρακολουθώ τον εαυτό μου που σηκώνεται και γυρίζει προς το μέρος του. (Συνεχίζω να τον αντικρίζω. Δεν του γυρίζω ποτέ την πλάτη. Απόδειξη, ότι δεν έχω τραύματα στην πλάτη μου.) Σηκώνω το αριστερό μου χέρι σε αυτοάμυνα. Εκεί μπήγει το μαχαίρι του. Ακολουθούν πολλά χτυπήματα, στον λαιμό μου, το στήθος μου, το μάτι μου, παντού. Νιώθω τα πόδια μου να υποχωρούν και πέφτω…]
Ένα αληθινό ντοκουμέντο πρωτοπρόσωπης αφήγησης, χωρισμένο σε δύο κύρια μέρη με τους χαρακτηριστικούς τίτλους Ο Άγγελος θανάτου και ο Άγγελος της ζωής. Το πριν και το μετά σε αυτή τη συγκλονιστική περιπέτεια του Ρουσντι, για την οποία ο ίδιος ευχαριστεί όλους όσοι βρέθηκαν δίπλα του τη στιγμή της επίθεσης και βοήθησαν σε αυτά τα κρίσιμα λεπτά. Με αυτό ο Ρουσντι βρίσκει όχι μόνο την ευκαιρία να αναδείξει την ανάγκη ελευθερίας της έκφρασης αλλά και να κάνει έκκληση στην ανθρωπότητα για την κατάργηση της λογοκρισίας και την πάταξη του αυταρχισμού.
Είναι ένα ιστορικό ντοκουμέντο, είναι μια έκκληση για περισσότερη ελευθερία και δημοκρατία, σεβασμό στη διαφορετικότητα και την άποψη των άλλων.
Ο Ρουσντί υπογράφει ένα καταγγελτικό κείμενο για τις πρακτικές εκείνες που στράφηκαν εναντίον του και οδήγησαν στον μόνιμο τραυματισμό του. Ένα κείμενο καταπέλτης που, όπως ο ίδιος ο Ρουσντί έχει πει, έπρεπε να γραφτεί για να τον βοηθήσει να ξεπεράσει το τραυματικό αυτό γεγονός και να προχωρήσει τη ζωή του, με τη δύναμη της γραφής να γίνεται παρηγοριά και αντιστύλι στην τεράστια δυσκολία.
[…Γιατί δεν αντέδρασα; Συγγενείς και φίλοι προσπάθησαν να απαντήσουν την ερώτηση αντί για μένα. «Ήσουν εβδομήντα πέντε ετών τότε. Αυτός ήταν είκοσι τεσσάρων. Θα ήταν αδύνατον να παλέψεις μαζί του». «Είχες παραλύσει από το σοκ πριν καν σε φτάσει». «Τι έπρεπε να κάνεις; Μπορούσε να τρέξει πιο γρήγορα από σένα κι εσύ δεν ήσουν οπλισμένος». Και επανειλημμένα: «Πού στον διάβολο ήταν η Ασφάλεια;». Πραγματικά δεν ξέρω τι να σκεφτώ και πώς να απαντήσω. Κάποιες μέρες νιώθω αμηχανία, ακόμα και ντροπή, επειδή δεν αντιστάθηκα. Άλλες μέρες λέω στον εαυτό μου να μην είναι βλάκας: τι φαντάζομαι πως ήμουν ικανός να κάνω;…]
Αυτό που κάνει ιδιαίτερο αυτό το βιβλίο είναι ο τρόπος που ο διάσημος σε όλο τον κόσμο συγγραφέας προσεγγίζει το θέμα του. Επί της ουσίας, στήνει μια φανταστική συνομιλία με τον επίδοξο δολοφόνο του και περιγράφει δευτερόλεπτο το δευτερόλεπτο τη στιγμή της δολοφονικής επίθεσης με την απορία για τα κίνητρά του σε κάθε λέξη που χρησιμοποιεί:
«Προσπαθώ να σε καταλάβω. Ήσουν μόλις είκοσι τεσσάρων ετών. Με όλη τη ζωή μπροστά. Γιατί τόση προθυμία να την καταστρέψεις; Τη ζωή σου. Οχι τη δική μου. Τη δική σου».
Και αλλού:
«[…]το μαχαίρι με χτυπούσε σαν να είχε δική του ζωή, κι εγώ έπεφτα προς τα πίσω, μακριά του, καθώς συνέχιζε να επιτίθεται· ο αριστερός μου ώμος χτύπησε δυνατά στο πάτωμα όταν έπεσα».
Μια μαρτυρία ζωής από τον συγγραφέα που επί χρόνια αναγκάστηκε να ζει εκπατρισμένος, φοβισμένος και επικηρυγμένος από το ιρανικό καθεστώς και δέχθηκε τη σφοδρή επίθεση όταν πια η επικήρυξή του, ουσιαστικά, είχε αρθεί.
Ο αναγνώστης έχει την ευκαιρία να γνωρίσει όχι μόνο το ίδιο το περιστατικό αλλά τα πιο μύχια συναισθήματα που άφησε στον συγγραφέα η επίθεση, τον αγώνα του να ισορροπήσει ψυχολογικά μετά από αυτή, τον απολογισμό του για όλα όσα του έφερε.
Ένα βιβλίο που συγκλονίζει τον αναγνώστη και αποτελεί ένα μνημείο εναντίον κάθε θρησκευτικού φανατισμού.
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου