ΕΙΡΗΝΗ ΝΙΚΟΛΑΚΗ-ΚΑΛΑΜΑΡΗ

 

       Φιλοξενούμε σήμερα τη συγγραφέα Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη με αφορμή την κυκλοφορία του έργου της με τίτλο Η καρδιά του κόσμου, από τις Εκδόσεις Κέδρος.

     Την ευχαριστούμε για τη συνέντευξη που μας παραχώρησε.

      Η Ειρήνη Νικολάκη-Καλαμάρη γεννήθηκε στη Χίο, όπου εξακολουθεί να ζει με την οικογένειά της. Ασχολείται με τη λογοτεχνία εδώ και χρόνια.

     H καρδιά του κόσμου είναι το δέκατο βιβλίο της. Το πρώτο της μυθιστόρημα, με τίτλο Μαθαίνοντας το σ’ αγαπώ αργά , κυκλοφόρησε το 2003. Έχει επίσης εκδώσει τα μυθιστορήματα Με χρώμα και αλμύρα (2005), Το σπίτι στον Κάτω Αιγιαλό (2009), Ο τελευταίος εραστής (2012), Μαντώ Μαυρογένους (Κέδρος, 2015), Ένα γαλάζιο απόγευμα (Κέδρος, 2017) και H επιστροφή (Κέδρος, 2019). Επίσης έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές Ιριδισμοί (2004) και Άνθη λυκίσκου (2007).

 

1 Μόλις κυκλοφόρησε το νέο σας έργο με τίτλο Η καρδιά του κόσμου, από τις Εκδόσεις Κέδρος. Μιλήστε μας για την πορεία αυτού του βιβλίου. Πώς εμπνευστήκατε την ιστορία του και τι μεσολάβησε από τη σύλληψη της ιδέας έως την έκδοσή του;

         Η Xίος γενέτειρά μου είναι νησί με ιστορία που χάνεται σε βάθος αιώνων. Τούτη η μακραίωνη ιστορία του τόπου μου, ήταν που μου έδωσε την ιδέα να γράψω για τους μεσαιωνικούς χρόνους και συγκεκριμένα τη χρονική περίοδο της γενουατοκρατίας, που κομμάτια της παραμένουν άγνωστα. Θεώρησα χρέος μου να γράψω για τον λατρεμένο τόπο, να σώσω από τη λησμοσύνη αυτά τα κομμάτια, πριν βυθιστούν στον ποταμό της λήθης.  Από τη σύλληψη έως την έκδοση του βιβλίου, μεσολάβησε έρευνα και εντατική εργασία 4 ετών.

2 Το έργο ξεκινά στη Ρώμη το 1609 και τα κρυμμένα χειρόγραφα που μας γυρίζουν στο 1465, μια εποχή που ομολογουμένως δεν επιλέγουν συχνά οι συγγραφείς. Πόσο εύκολη ήταν η επιλογή του συγκεκριμένου χωροχρόνου;

         Όντως η επιλογή δεν ήταν εύκολη. Το έργο ήταν απαιτητικό και επίπονο. Υπήρξε έντονη ενεργοποίηση της φαντασίας καθώς η σκέψη ταξίδεψε αιώνες πίσω, για να ζωντανέψει μνήμες και να δώσει το κλίμα, το χρώμα και τις συνθήκες ενός κόσμου λησμονημένου. Συχνά διάβαινα τους δρόμους του κάστρου και τα στενοσόκακα, πατώντας στο μαρτυρικό χώμα της μικρής γαλανής μου πατρίδας, να γυρίσω πίσω στο χρόνο, να αφουγκραστώ ήχους και φωνές, να ζήσω γεγονότα με τη φαντασία μου, να στοχαστώ...

3 Κοινωνικό-ιστορικό μυθιστόρημα, όπως και το προηγούμενο με τον τίτλο Η επιστροφή, όπως και το Το σπίτι στον Κάτω Αιγιαλό που αγαπήθηκε ιδιαίτερα από το ελληνικό αναγνωστικό κοινό. Ιστορικό και το βιβλίο σας με τίτλο Μαντώ Μαυρογένους.  Νιώθετε  ότι το ιστορικό μυθιστόρημα είναι το είδος που σας ταιριάζει περισσότερο;  

         Η ιστορία από πάντα µε γοήτευε και με γοητεύει. Αισθάνομαι δέος όταν σκύβω πάνω από τα κιτάπια της και ξεφυλλίζω χαρτιά στιγματισμένα από το χρόνο με κείνη την παράξενη νοσταλγική μυρωδιά του χαρτιού και βυθίζομαι σε χρόνους και κόσμους παλιούς. Αν μου ταιριάζει να γράφω ιστορικό μυθιστόρημα, αυτό δεν θα μπορούσα να το πω εγώ αλλά οι αναγνώστες μου.

4 Υπάρχει κάποιος ήρωας που σας παίδεψε περισσότερο κατά τη διάρκεια της συγγραφικής διαδικασίας του βιβλίου σας;

     Οι ήρωες ενός λογοτεχνικού έργου - όσο κι αν μας φαίνεται παράξενο – από ένα σημείο και μετά αυτονομούνται, οδηγούν τον συγγραφέα, τον βγάζουν από αδιέξοδα. Δύσκολοι ήρωες δεν υπήρχαν. Δυσκολίες στην πορεία των ηρώων υπήρξαν αρκετές, όπως συμβαίνει και στην αληθινή ζωή. Σαφώς και αντιμετώπισαν αδιέξοδα, όμως κατόρθωσαν να τα υπερβούν με θέληση, επιμονή και υπομονή και πλήρη επιστράτευση των δυνάμεών τους.

5. Οι ήρωές σας, Ευγένιος και Ζακελίνα, θα ζήσουν έναν φλογερό έρωτα και θα κληθούν να αντιμετωπίσουν μια ανελέητη μοίρα. Πιστεύετε ότι σήμερα θα μπορούσε ένα ζευγάρι να ανταπεξέλθει σε ανάλογες περιστάσεις ή μήπως τελικά οι έρωτες, όπως των δύο αυτών ηρώων δεν έχουν μεγάλη σημασία και πολύ περισσότερο μεγάλες αντοχές;

     Σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης, τα συναισθήματα των ανθρώπων είναι ίδια, όπως ίδιοι είναι και οι άνθρωποι. Οι συνθήκες είναι αυτές που τους αλλάζουν. Ο έρωτας είναι πηγή ζωής με δύναμη ακαταμάχητη. Προκαλεί συναισθήματα ανεξέλεγκτα και ανερμήνευτα, καθώς βρίσκονται επικεντρωμένα σε ένα μοναδικό πρόσωπο. Η προσέγγισή τους και η ερμηνεία τους, εντείνεται σε ευρύτερο πεδίο. Πιστεύω ότι και σήμερα σ’ ένα αληθινό έρωτα θα υπάρξουν οι ίδιες ακαταπόνητες αντοχές

6. Ο Ιωάννης Ιουστινιάνης Λόγγος είναι ο ήρωας καταλύτης του βιβλίου, ο ήρωας που θα αλλάξει το πεπρωμένο του Ευγένιου και της Ζακελίνας. Από ποια συστατικά είναι φτιαγμένος και τι συμβολίζει στην πορεία της ιστορίας;

     Ο Ιωάννης Ιουστινιάνης Λόγγος, άντρας στο απόγειο της σωματικής του ακμής, είναι πολεμιστής με φήμη και ικανότητες ηγετικές. Σπουδασμένος στην στρατιωτική σχολή της Πάδοβας, είναι ζυμωμένος με τα σκληρά υλικά της αυστηρής, πειθαρχημένης στρατιωτικής ζωής. Αυτό δεν τον εμποδίζει να έχει ευαισθησίες, να ονειρεύεται και να κατακλύζεται από τα συναισθήματα ενός δυνατού και αληθινού έρωτα. Ο Ιωάννης είναι σύμβολο πίστης στις παναθρώπινες αξίες της ζωής. Παραμένει πιστός στα ιδανικά του και θυσιάζεται γι’ αυτά ακόμα κι αν γνωρίζει ότι η μάχη είναι χαμένη εκ των προτέρων.

7  Πιστεύετε ότι το εξώφυλλο, η περίληψη του οπισθόφυλλου και ένας αντιπροσωπευτικός τίτλος είναι σημαντικά για ένα βιβλίο και ποια είναι τα συναισθήματά σας τώρα που βλέπετε την τυπωμένο βιβλίο πια, καρδιά του κόσμου στις προθήκες των βιβλιοπωλείων;

     Το εξώφυλλο, η περίληψη και ο τίτλος ενός βιβλίου είναι η πρώτη επαφή με τον αναγνώστη για την ανάδειξη του έργου. Το συνολικό αποτέλεσμα θα πρέπει να έχει αισθητική αρτιότητα για να κεντρίσει το ενδιαφέρον του, να τον προσελκύσει, να διαβάσει το οπισθόφυλλο και να μπει στο κλίμα της ιστορίας. Βέβαια αυτό από μόνο του δεν αρκεί. Προέχει πάντα το περιεχόμενο του βιβλίου. Πάμπολλα είναι τα συναισθήματά μου κοιτάζοντας το βιβλίο μου στη βιτρίνα ενός βιβλιοπωλείου. Χαρά, ικανοποίηση, ανακούφιση, ελπίδα, προσμονή, αγωνία αλλά και μια αδιόρατη θλίψη αποχωρισμού από ένα πνευματικό μου παιδί που πέταξε από την αγκαλιά μου για να φτερουγίσει μακριά σε άλλους ορίζοντες, ζητώντας την αγάπη.

8 Το βιβλίο το έχετε αφιερώσει εκτός από τον αδελφό σας και σε ολόκληρη τη Χίο, τον τόπο καταγωγής σας και τον τόπο όπου διαδραματίζονται κάποια από τα έργα σας. Σε ποιο βαθμό σας έχει επηρεάσει ο τόπος αυτός και τι ανταπόκριση βλέπετε στα έργα σας από το χιώτικο αναγνωστικό κοινό;

     Ο άνθρωπος επηρεάζεται από το φυσικό περιβάλλον του τόπου του αφού και ο ίδιος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της φύσης, καθώς του ακονίζει τη σκέψη, τον ηρεμεί, διαμορφώνει τον ψυχικό του κόσμο με επιρροή στην ψυχοσύνθεσή του. Χρώματα, ήχοι και φως του γαλάζιου νησιού μου, μυρωδιές και αρώματα, φλογοκόκκινες αυγές και μενεξεδιά δειλινά, με γαληνεύουν, στοχάζομαι και ονειρεύομαι τούτα τα φανταστικά ταξίδια του νου. Για την αντιμετώπιση των συμπολιτών μου στα βιβλία μου, δεν έχω λόγια να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου. Αγκαλιάζουν με συγκινητικό ενδιαφέρον και αγάπη το έργο μου και περιμένουν με ανανεωμένο ενδιαφέρον το επόμενο.

9 Τι θα θέλατε να κρατήσουν οι αναγνώστες από το ταξίδι τους στις σελίδες του βιβλίου σας αυτού;

     Την πίστη στην αληθινή αγάπη, την αντίσταση στις αντιξοότητες της ζωής και την πίστη στον αγώνα για τα ιδανικά τους, ακόμα κι αν εκ των προτέρων φαντάζει χαμένος.

10 Μυθιστορήματα, Διηγήματα, Ποίηση. Ποιο είναι το είδος της λογοτεχνίας που σας εκφράζει περισσότερο και γιατί;

     Το λογοτεχνικό είδος του μυθιστορήματος είναι αυτό που με εκφράζει περισσότερο. Η δράση, η δημιουργία γεγονότων και χαρακτήρων, με ψυχικές και συναισθηματικές εντάσεις, οι ιστορίες της ψυχής και του νου, και εν τέλει οι γοητευτικές περιπέτειες που αναπαράγουν τη ζωή είναι οι κυριότεροι λόγοι που αποφάσισα να ασχοληθώ εκτενώς με το μυθιστόρημα.

11 Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, θα θέλατε να προσθέσετε κάτι για το βιβλίο σας και αν και ίσως λίγο νωρίς, να μας μιλήσετε για τα μελλοντικά συγγραφικά σας βήματα;

     Σε τούτη την άρτια συνέντευξη δεν μένει κάτι να προσθέσω παρά μόνο να σας ευχαριστήσω θερμά, αφού σας πληροφορήσω για τα μελλοντικά μου σχέδια. Κυοφορείται στο νου μου η ιδέα μιας ιστορίας εποχής, με πρωταγωνιστές πρόσωπα, από τους απογόνους της Ζακελίνας και του Ευγένιου.