Η ΠΑΣΧΑΛΙΑ ΤΡΑΥΛΟΥ σε μια συνομιλία με τη Βιργινία Αυγερινού
Η Πασχαλία Τραυλού, όπως ήδη έχουμε αναφέρει, είναι μια καταξιωμένη και πολυαγαπημένη συγγραφέας που μελετά πολύ και ερευνά ανάλογα, κάθε φορά που καταπιάνεται με τη συγγραφή ενός βιβλίου της και που οι αναγνώστες της περιμένουν με ανυπομονησία την έκδοση νέου έργου της.
Η Πασχαλία Τραυλού σπούδασε Κλασική Φιλολογία στη Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα φύλου, ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Άλλα έργα της: Με μπαλαντέρ τη μοναξιά, Η ματζίκα της αγάπης, Κλειδωμένο συρτάρι, Φτερά από μετάξι, Έστω μια φορά, Η γυναίκα του φάρου, Οι εραστές της γραφής, Γυάλινος χρόνος, τα οποία κυκλοφόρησαν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
Από τις εκδόσεις Διόπτρα κυκλοφορούν τα βιβλία της Φιλί στα μάτια, Το άγαλμα στη σοφίτα, μια πλήρως αναθεωρημένη έκδοση του μυθιστορήματος Τα ρόδα της σιωπής, η τριλογία «Η ελεγεία της στάχτης» (Θεοί από στάχτη, Άνθρωποι από στάχτη και Άγγελοι από στάχτη), H γιατρίνα, Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο, Η Μήδεια δεν χόρεψε ποτέ, Η ιέρεια με το τατουάζ, Το υπόγειο στην οδό Ήρας 12 και Ήθελα μόνο ένα αντίο (αναθεωρημένη έκδοση), ενώ συμμετείχε με διήγημά της στο συλλογικό έργο Η φωνή της (εκδόσεις Καστανιώτη).
1. Κυρία Τραυλού σας καλωσορίζουμε και πάλι στο Literature.gr, για να μιλήσουμε αυτή τη φορά για το βιβλίο σας με τίτλο Οι ασυγχώρητες που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Διόπτρα. Ας ξεκινήσουμε με το πώς προέκυψε η ιδέα και η συγγραφή του;
Είμαι υπέρμαχος της άποψης ότι πολλά βιβλία μας γράφονται συχνά δίχως συγκεκριμένο πλάνο και σχεδιασμό εξαρχής. Το συγκεκριμένο δημιουργήθηκε από έναν προβληματισμό μου: Κατά πόσον υπάρχει η πιθανότητα να μας επιβάλλονται νομοτελειακά κάποιες τιμωρίες, τις οποίες δεν αντιλαμβανόμαστε συνειδητά ως τιμωρίες ούτε τις συνδυάζουμε πάντα με τα λάθη που διαπράξαμε. Έτσι δημιουργήθηκε η σκηνή με το ψάρι, που για μένα είναι κομβική συμβολιστικά και αποτελεί τον πυρήνα της ιστορίας μου.
2 Στην προηγούμενή μας συνέντευξη και στο ερώτημά μας «Επιλέγετε συνήθως σοβαρά κοινωνικά θέματα για τα βιβλία σας. Να περιμένουμε κάτι αντίστοιχο και στο επόμενό σας;» μας είχατε απαντήσει πως «Υπάρχει στα σκαριά μια ιδέα. Θα δείξει ο χρόνος αν θα “μιτωθεί” για να με οδηγήσει σε ένα νέο μυθιστόρημα. Δεδομένου ότι το Υπόγειο στην οδό Ήρας 12 ήταν μια συγκλονιστική συγγραφική εμπειρία, δεν θα καταδεχτώ να ασχοληθώ με κάτι λιγότερο δυνατό». Ήταν αυτή η ιδέα που υλοποιήθηκε με την έκδοση του νέου σας έργου;
Πράγματι. Ήταν μεγάλη πρόκληση για μένα να ανιχνεύσω αυτές τις ενδεχομένως υποδόριες διασυνδέσεις γεγονότων και εμπειριών στη ζωή ενός ανθρώπου, όπως αποδεικνύει η ιστορία μου για τις ζωές των ηρώων μου. Τόσο η ίδια η Ασημίνα όσο και ο Επαμεινώνδας, που φαίνεται αλλά δεν είναι όσο φωτεινός χαρακτήρας δείχνει στην αρχή, τσακίζονται στην πορεία της ιστορίας και καταβάλλουν το τίμημα των λαθών τους. Έχω επισημάνει και σε άλλες συνεντεύξεις ότι τα βιβλία μου ακολουθούν τον κανόνα της Ποιητικής του Αριστοτέλη ως προς το θέμα της κάθαρσης. Η κάθαρση βέβαια αποδίδεται με ποικίλους τρόπους. Ένας από αυτούς για μένα είναι και η δύναμη της αυτοσυγχώρεσης καθώς και η συγχώρεση που αποζητούμε από όσους ενδεχομένως έχουμε βλάψει. Εξάλλου και στην αρχαία τραγωδία η ποινή έχει ποικίλες εκφάνσεις.
3. Ο Βαλάντης και η Ασημίνα είναι οι ήρωες που θα γνωρίσουν τη μαγεία του έρωτα στις σελίδες του βιβλίου σας. Υπάρχει επιστροφή από μια τέτοια σχέση ή οι ήρωές σας θα βιώσουν την απόλυτη ταύτιση;
Οι ήρωές μου βιώνουν αρχικά τον έρωτα των κορμιών ως παραβάτες όμως της ηθικής και της εντιμότητας. Τον έρωτα των ψυχών –την αγάπη– τον αποποιούνται, δέσμιοι στις κοινωνικές εξαρτήσεις και στους γόρδιους δεσμούς που έχουν οι ίδιοι δημιουργήσει, παραμένοντας παράλληλα προσκολλημένοι στα προσωπικά τους συμφέροντα. Η σχέση τους αποδεικνύεται καταστροφική όχι επειδή ερωτεύτηκαν και παραδέχτηκαν καθυστερημένα πως τους έδενε εντέλει ένα είδος αγάπης, αλλά επειδή δεν υπήρξαν τίμιοι ούτε με τους εαυτούς τους ούτε με τους άλλους. Για αυτό και τιμωρούνται νομοτελειακά. Όμως φταίχτες ήταν οι ίδιοι κι όχι ο έρωτας.
4 Το βιβλίο ξεκινά δυναμικά και κάπως παράδοξα με το «Αντί προλόγου» και μια σκηνή όπου ένα ψάρι πιάνεται στο αγκίστρι ενός ψαρά, προσδίδοντας ένα σχετικό μυστήριο για το ποιος είναι και ποιος ο ρόλος του κεφαλαίου αυτού. Μπορείτε να μας μιλήσετε γι’ αυτό χωρίς να αποκαλύψουμε κάτι που δεν πρέπει;
Η σκηνή αυτή είναι η πεμπτουσία του βιβλίου. Η απόδειξη για μένα ότι πολλές από τις εμπειρίες μας μπορεί να φαίνονται αλλά δεν είναι τυχαία συμβάντα μα κρίκοι σε μια αλυσίδα δράσης-αντίδρασης, σφάλματος και ποινής, δίχως να με αφορά αν πρόκειται για προδιαγεγραμμένες πράξεις ή γεγονότα που προκαλούνται από την ελεύθερη ανθρώπινη βούληση. Ένα ψάρι πιάνεται στο αγκίστρι ενός ψαρά. Το ψάρι αυτό θα πουληθεί σε έναν συγκεκριμένο άνθρωπο και αυτός ο άνθρωπος θα έχει εξαιτίας του ψαριού μια συγκεκριμένη κατάληξη. Φαινομενικά όλα μοιάζουν τυχαία, αλλά η οπτική αλλάζει αν σκεφτούμε ποιος ήταν ο ψαράς και ποιος ο άνθρωπος που αγόρασε το ψάρι του…
5. Πόσο σημαντική είναι η συγχώρηση για να προχωρήσει κανείς στη ζωή του; Οι δικοί σας ήρωες και ηρωίδες τα κατάφεραν τελικά;
Η συγχώρεση είναι το πρώτο σκαλοπάτι της κάθαρσης. Αν θεωρήσουμε ότι το σφάλμα δημιουργεί το τραύμα, το πρώτο βήμα για να ξεπεράσουμε και να επουλώσουμε τις πληγές μας είναι η δύναμη να ξεπεράσουμε τα συναισθήματά μας και να προχωρήσουμε. Κάποιοι από τους ήρωες τα κατάφεραν και κάποιοι όχι. Η Μέλπω για παράδειγμα τα κατάφερε ως έναν βαθμό, αλλά η Αλεξάνδρα όχι ως τη στιγμή που τη συγχώρεσε ο Βαρδής. Αντίστοιχα δεν τα κατάφερε ο Επαμεινώνδας ενώ η Ρωξάνη κέρδισε με το σπαθί της αυτή την υπέρβαση.
6. Υπάρχει κάποιος ήρωας που σας παίδεψε περισσότερο κατά τη διάρκεια της συγγραφικής διαδικασίας του βιβλίου σας και ποιος είναι ο δικός σας αγαπημένος χαρακτήρας του βιβλίου;
Η πιο δύσκολη, και γι’ αυτό η πιο αγαπημένη μου, ηρωίδα ήταν η Μέλπω. Ένας χαρακτήρας που έμοιαζε σκοτεινός αρχικά, μα στη συνέχεια αποδείχτηκε εξαιρετικά δοτικός και τίμιος. Η Μέλπω είναι μια φιγούρα που σπάει το στερεότυπο της κακής πεθεράς και θυσιάζεται με τον τρόπο της για την ευτυχία του γιου της, προβαίνοντας σε μια υπέρβαση που ξεπερνάει τα ανθρώπινα όρια. Μεταστρέφεται όμως και γεμίζει σκοτάδι όταν η Ασημίνα την προδίδει και αδυνατεί να τη συγχωρέσει. Αντίστοιχα, αγαπημένη αλλά ιδιαίτερα απαιτητική ηρωίδα συγγραφικά είναι η Ρωξάνη, η μικρή κόρη της Ασημίνας, την οποία παρακολουθούμε να ανιχνεύει τον εσώτερο εαυτό της και τις ανάγκες της μέσα από το πρίσμα του τραύματος που της προκάλεσε η εγωκεντρική μητέρα της. Σε όλη της τη ζωή βιώνει μιαν ανασφάλεια ανάμεσα στο θέλω και το πρέπει, και δυσκολεύεται να συμβιβαστεί με τη φύση της, μη γνωρίζοντας αν γεννήθηκε ή αν έγινε από τις συγκυρίες διστακτική να ζήσει και να αποδεχτεί τον εαυτό της. Μάλιστα δυσκολεύεται να αφεθεί στον έρωτα για να μη μοιάσει στη μητέρα της, στην οποία χρεώνει τη δυστυχία της.
7. Υπάρχει κάποια φράση, κάποιο απόσπασμα που εσείς ξεχωρίζετε στο βιβλίο σας;
Η μάνα δεν είναι μόνο πρόσωπο μα και ιδέα. Και αλίμονο αν πέσει από το βάθρο της…
8. Τι πραγματικά θα θέλατε να κρατήσουν οι αναγνώστες από το αναγνωστικό τους ταξίδι με τις Ασυγχώρητες;
Θέλω να κρατήσουν την τελευταία φράση του βιβλίου: Όποια κι αν είναι εντέλει η αλήθεια, το σπουδαιότερο τρόπαιο στη ζωή είναι η αγάπη και μόνη ασπίδα από τα λάθη μας η συγχώρεση…
9. Κλείνοντας, αφού σας ευχαριστήσουμε, αν και ίσως λίγο νωρίς, και επειδή επιλέγετε συνήθως κοινωνικούς προβληματισμούς και θεματογραφία για να χτίσετε τη μυθοπλασία σας, να περιμένουμε κάτι αντίστοιχο και στο επόμενό σας;
Το επόμενό μου βιβλίο δεν το έχω ξεκινήσει. Ωστόσο, θα προτιμούσα να χτίσω ένα μυθιστορηματικό σύμπαν με υλικά φουτουριστικά. Θα δείξει…
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου